Batı Trakya'da Osmanlı Modern Eğitim Kurumları

Bu çalışmada Gümülcine ve Dedeağaç sancaklarında Osmanlı modern eğitim kurumlarının kuruluşu, gelişimi ele alınarak, merkezi yönetimin ve sancak idaresinin Gümülcine ve Dedeağaç sancaklarındaki eğitim yatırımlarına karşı tutumu ile ilgisi incelenmektedir. Tanzimat ve Sultan II. Abdülhamid Dönemi'nde her iki sancakta da sıbyan/ibtidâî, rüşdiye, inâs rüşdiye ve idâdî mektepleri açılmıştır. Osmanlı Devleti merkezi yönetimi eğitim altyapısı için bina inşası, muallim tayini gibi icraatları gerçekleştirirken, ortaya çıkan mali aksaklıklar ve gecikmeler ise yöre ahalisinin gayretleriyle telafi edilmiştir

Modern Ottoman Educational Institutions in Western Thrace

This study reviews the foundation and development of modern Ottoman educational institutions in Gümülcine (Komotini) and Dedeağaç (Alexandroupolis) sanjaks and examines the approach of the central and sanjak administrations toward the educational investments. During the tanzimat or reorganization period and the Abdulhamid II period primary and secondary schools, high schools and schools for girls that were opened in both sanjaks. While the Ottoman central administration helped to construct the schools and appointed teachers, economic challenges were handled with the help of local people

PDF

___

(İrâde-i Dâhiliye), İ. MF. (İrâde-i Maârif), MF. MKT. (Maârif Nezareti Mektûbî Kalemi), MVL. (Meclis-i Vâlâ Riyâseti Belgeleri)
Maârif-i Umûmiye Nezâret-i Celilesi İdaresinde Bulunan Mekâtib-i İbtidâiye, Rüşdiye,
İdâdiye, Âliye ile Mekâtib-i Hususiye ve Ecnebiyenin ve Dersaâdet'te Tahriri İcra Kılınan ve Taşrada Mevcut Bulunan Kütüphanelerin İstatistiği, 1310-1311 Sene-i Dersiye-i Maliyesine Mahsustur, Dersaâdet.
Maârif-i Umûmiye Nezâreti İdaresinde Bulunan Mekâtib-i İbtidâiye, Rüşdiye, İdâdiye, Âliye ile Mekâtib-i Hususiye ve Ecnebiyenin ve Dersaâdet'te Tahriri İcra Kılınan ve Taşrada Mevcut Bulunan Kütüphanelerin İstatistiği, Matbaa-i Amire, 1318.
Maârif-i Umumiye Nizâmnâmesi, Matbaa-i Amire, 1286.
Salnâme-i Nezâret-i Maârif-i Umûmiye, (1316, 1317, 1318, 1319, 1321)
Salnâme-i Vilâyet-i Edirne (1291, 1294, 1300, 1301, 1302, 1304, 1305, 1308, 1309, 1310)
DEMİREL, Fatih,Mekteb-i İdâdî, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Erzurum, 2010.
DEMİREL, Muammer, "Türk Eğitiminin Modernleşmesinde Rüşdiye Mektepleri", Türkler, XV, Ankara, 2002, s.44-60.
HALAÇOĞLU, Yusuf- Halit Eren, "Batı Trakya", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, V., İstanbul, 1992, s. 144-147.
KARPAT, Kemal H., Osmanlı Nüfusu (1830-1914)Demografik ve Sosyal Özellikleri, Çev: Bahar Tırnakçı, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 2003.
KAYA, Doğanay Fatma, Tanzimât'tan Cumhuriyet'e Rüşdiye Mektepleri", Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Erzurum, 2011.
KODAMAN, Bayram, Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1991.
NURDOĞAN Arzu M., Osmanlı Modernleşme Sürecinde İlköğretim (1869-1922), Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2005