Asur Kral Yazıtlarında Hayvanlar: Siyasi ve Edebi Kayıt Geleneği Üzerine Bir Değerlendirme

Bu makale temelde Asur kral yazıtlarında geçen farklı türde evcil ve vahşi hayvanın yazıtlarda üstlendikleri edebi ve siyasi roller üzerinde duracaktır. Makale hayvanların siyasallaştırıldığı ve bu yönleriyle de ideolojik bir kurgunun tarafları haline getirildiği düşüncesinden yola çıkarak insanhayvan arasındaki ilişkinin kral yazıtlarındaki siyasi doğasını anlamaya ve tartışmaya çalışmaktadır. Böylece hayvanların temsil ettiği ve onlara atfedilen sembolik değerlerin siyasi kişiliklerin bazı karakteristik özellikleriyle bağdaştırılma biçimleri arasında ilişki kurulmuştur. Yazıtlar hayvanların yalnızca ekonomik ve dini açıdan bir değere sahip olmadığını, aynı zamanda şeyleri veya işaret edileni daha açık ve anlaşılır gösteren karşılaştırmalı bir dile hizmet edecek edebi bir işleve sahip olduğunu da göstermektedir. Hayvanlarla ilgili benzetme ifadelerinin Asur krallarının ve düşmanlarının davranış biçimleriyle özdeşleştirilmesinin öneminden ve amacından bahsedilerek son tahlilde muktedirler ile hayvanlar arasındaki ilişkilerin Asur egemenlik politikaları açısından ne anlama geldiğine dair bazı değerlendirmeler yapılacaktır.

Animals in Assyrian Royal Inscriptions: A Reconsideration to the Political and Literary Tradition

This article mainly focuses on the literary and political roles of different domestic-wild animals inAssyrian royal inscriptions. It also aims to discuss and perceive the political nature of therelationship between human-animal in royal inscriptions or annals considering from the idea thatanimals have been politicized and thus transformed into embodiments of ideological fiction. Thus,a connection has been formed between the courses of action of political leaders and the symbolicideals that animals reflect. In royal inscriptions, not only do animals have economic assets andreligious significance in terms of daily life practices. At the same time, it suggests that animals havea literary function to mediate a particular analogical language that makes it simpler and perceivablefor signified (things). Addressing the sense and role of identification of animal metaphors andsimiles with the courses of action of the Assyrian kings and their enemies, some evaluations will be made on the nature of the relationships between the rulers and animals in the context of theAssyrian sovereignty policies

PDF

___

ALBENDA, Pauline, “Assyrian Royal Hunts: Antlered and Horned Animals from Distant Lands”, BASOR 349, 61-78, 2008.
ALBENDA, Pauline, “Royal Gardens, Parks, and the Architecture Within: Assyrian Views”, Journal of the American Oriental Society 138/1, 2018, 105-119.
ARÇIN, Şeyma Ay, “Eski Mezopotamya Yazılı Kaynaklarında MUŠEN/iṣṣūru “Kuş” ve Sembolizmi Üzerine Bir Değerlendirme”, Tarih Okulu Dergisi XXXIX/12, 483-527.
CHALENDAR, Vérène, “What Reality for Animals in the Mesopotamian Medical Texts? Plant vs Animal”, Anthropozoologica 51/2, 2016, 97-103.
ÇİFTÇİ, Ali, The Socio-Economic Organisation of the Urartian Kingdom, Brill, Boston 2017.
DALLEY, Stephanie, “Foreign Chariotry and Cavalry in Reigns of Tiglath-pileser III and Sargon II”, Iraq 47, 1985, 38-48.
DOLCEROCCA, Özen Nergis, “Gılgamış Destanı ve Siyasi Egemenliğin Ekolojik Temelleri”, Cogito 93, 2019, 24-34.
ENSERT, H. Kübra, “Oylum Höyük’ten İki Yeni Assur Mührü: Okçu ile Yılan Ejderhanın Mücadelesi ve Bir Av Sahnesi”, Samsat’tan Acemhöyük’e eski Uygarlıkların İzinde: Prof. Dr. Aliye Öztan’a Armağan, (Editörler: Süleyman Özkan-Halime Hüryılmaz-Atila Türker), Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir 2017, 101-104.
FOSTER, Benjamin R., Before the Muses: An Anthology of Akkadian Literature Vol: 1, 2. baskı, MD, Bethesda 1996.
FOSTER, Benjamin R., “Animals in Mesopotamian Literature”, A History of the Animal World in the Ancient Near East, (Ed: Billie Jean Collins), Brill, Leiden 2002, 271-288
GÖKÇEK, L. Gürkan – AKYÜZ, Faruk, “Asur Ordusu”, Tarih Araştırmaları Dergisi 32, 2013, 41- 62.
GRAYSON, A. K., Assyrian Rulers of the Third and Second Millennium BC (To 1115 B.C.), The Royal Inscriptions of Mesopotamia: Assyrian Periods (RIMA), 1, University of Toronto Press, Toronto 1988.
GRAYSON, A. K., Assyrian Rulers of the Early First Millennium BC I (1114-859 BC), The Royal Inscriptions of Mesopotamia: Assyrian Periods (RIMA), 2, University of Toronto Press, Toronto 1991.
GRAYSON, A. K., Assyrian Rulers of the Early First Millenium BC II (858-745 BC), The Royal Inscriptions of Mesopotamia: Assyrian Periods (RIMA), 3, University of Toronto Press, Toronto 1996.
GRAYSON, A. K. – NOVOTNY, J., The Royal Inscriptions of Sennacherib, King of Assyria (704- 681 BC), The Royal Inscriptions of the Neo-Assyrian Period (RINAP), 3/1, Eisenbrauns, Winona Lake-Indiana 2011.
GRAYSON, A. K.- NOVOTNY, J., The Royal Inscriptions of Sennacherib, King of Assyria (704- 681 BC), The Royal Inscriptions of the Neo-Assyrian Period (RINAP), 3/2, Eisenbrauns, Winona Lake-Indiana 2014.
GREENWOOD, Kyle R., “The Hearing Gods of the Assyrian Royal Inscriptions”, Journal of Ancient Near Eastern Religions 10/2, 2010, 211-218.
KAĞNICI, Gökhan, “Eski Mezopotamya’da Bir İktidar ve Rıza Üretim Aracı Olarak Tarihyazımı”, Cogito 73, 2013, 305-329.
KAĞNICI, Gökhan, “Eski Mezopotamya Çivi Yazılı Metinlerde Kuduz”, Tarihsel Süreçte Anadolu'da Kuduz, (Editörler: Çağrı Büke ve diğerleri), Gece Kitaplığı, Ankara, 2018, 31- 44.
KILIÇ, Yusuf – MUTLU, Suzan Akkuş, “Eskiçağda Uzak Diyarların Ulaşım Aracı: Deve”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22, 2018, 689-699.
KÖROĞLU, Kemalettin, “Eski Mezopotamya’da Kralların Av Partileri” Av ve Avcılık Kitabı, (Editörler: Emine Gürsoy Naskali ve Hilal Oytun Altun), Kitabevi Yayıncılık, İstanbul, 3- 12.
KUHRT, Amélie, Eskiçağ’da Yakındoğu (M.Ö.3000-300), Cilt I (Çev: Dilek Şendil), 2. basım, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2010.
LEICHTY, Erle, The Royal Inscriptions of Esarhaddon, King of Assyria (680-669 BC), The Royal Inscriptions of the Neo-Assyrian Period (RINAP), 4, Eisenbrauns, Winona Lake-Indiana 2011.
LIMET, Henri, “Les Animaux Sauvages: Chasse et Divertissement en Mésopotamie”, Exploitation des Animaux Sauvages A Travers Le Temps. Xllle Rencontres Internationales d'Archéologie et d'Histoire d'Antibes ive Colloque international de l'Homme et l'Animal, Société de Recherche Interdisciplinaire Éditions APDCA, Juan-les-Pins, 1993, 361-374
LUCKENBILL, D. D., Ancient Records of Assyria and Babylonia, Historical Records of Assyria from Sargon to the End (ARAB), II, The University of Chicago Press, Chicago 1927.
MARCUS, David, “Animal Similes in Assyrian Royal Inscriptions”, Orientalia, 46/1, 1977, 86- 106.
ÖZ, Esma - ALBAYRAK, İrfan, “Çiviyazılı Belge ve Kitâbelerde Kralları Tanımlayan Unvan ve Sıfatlar”, History Studies 7/1, 2015, 139-150.
ÖZ, Esma, “Yazılı Kaynaklar ve Arkeolojik Buluntular Işığında Mezopotamya’nın Erken Dönemlerinden Yeni Asur Devri Sonuna Kadar Kralların Av Faaliyetleri”, The Journal of Academic Social Science Studies 45, 2016, 143-158.
PEKŞEN, Okay, “Asur Kral Yıllıklarına Göre Anadolu’nun Sahip Olduğu İktisadi ve Zirai Zenginliğin Bölgeye Yapılan Asur Seferlerine Yansıması”, Anadolu’nun Eski Çağlarında İktisadi ve Zirai Hayat, (Editörler: L. Gürkan Gökçek - Ercüment Yıldırım - Okay Pekşen), Değişim Yayınları, İstanbul 2018, 373-398.
PINARCIK, Pınar – GÖKCE, Bilcan - AYAKAN, Suat, “Geç Hitit Tasvir Sanatında Betimlenmiş Av Sahneleri Üzerine Bazı Değerlendirmeler”, Prof. Dr. Recep Yıldırım’a Armağan, (Hazırlayanlar: P. Pınarcık, B. Gökce, M. S. Erkek, S. C. Kandal), Bilgin Kültür Sanat Yayınları, Ankara, 389-411.
PONCHIA, Simonetta, “Gılgameš and Enkidu: The Two-thirds-god and the Two-thirds-animal?”, Animals and their Relation to Gods, Humans and Things in the Ancient World, (Ed: Raija Mattila- Sanae Ito- Sebastian Fink), Universal- und kulturhistorische Studien. Studies in Universal and Cultural History, VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden 2019, 187-210.
RICHARDSON, Seth, “Writing Rebellion Back Into the Record: A Methodologies Toolkit”, Rebellions and Peripheries in the Cuneiform World, (Ed: Seth Richardson), Eisenbrauns, Winona Lake 2010, 1-27.
RICHARDSON, Seth, “Getting Confident: The Assyrian Development of Elite Recognition Ethics,” Cosmopolitanism and Empire: Universal Rulers, Local Elites and Cultural Integration in the Ancient Near East and Mediterranean, Oxford Studies in Early Empires, (Ed: M. Lavan, R. Payne ve J. Weisweiler), Oxford University Press, Oxford 2016, 29– 64.
RICHARDSON, Seth, “Nature Engaged and Disengaged: The Case of Animals in Mesopotamian Literatures”, Impious Dogs, Ridiculous Monkeys and Exquisite Fish – Evaluative Perception and Interpretation of Animals in Ancient and Medieval Thought, (Ed: Johannes Pahlitzsch ve Tristan Schmidt), De Gruyter, Berlin 2019, 11-40.
SCURLOCK, JoAnn, “Animal Sacrifice in Ancient Mesopotamian Religion”, A History of the Animal World in the Ancient Near East, (Ed: Billie Jean Collins), Brill, Leiden 2002b, 389-403.
SELZ, Gebhard J., “Reflections on the Pivotal Role of Animals in Early Mesopotamia”, Animals and their Relation to Gods, Humans and Things in the Ancient World, (Ed: Raija MattilaSanae Ito- Sebastian Fink), Universal- und kulturhistorische Studien. Studies in Universal and Cultural History, VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden 2019, 23-56.
TADMOR, Hayim – YAMADA, Shigeo, The Royal Inscriptions of Tiglath-pileser III (744–727 BC) and Shalmaneser V (726–722 BC), Kings of Assyria, The Royal Inscriptions of the NeoAssyrian Period (RINAP), 1, Eisenbrauns, Winona Lake-Indiana 2011.
ÜNAL, Ahmet, “Çivi Yazılı Belgeler ile Paleoostolojik ve Arkeolojik Buluntular Işığında Eski Anadolu’da Avcılık”, Stratonikeia’dan Lagina’ya: Ahmet Adil Tırpan Armağanı, (Ed: Bilal Söğüt), Ege Yayınları, İstanbul, 2012, 657-691.
VAN DE MIEROOP, Marc, “Metaphors of Massacre in Assyrian Royal Inscriptions”, Kaskal 12, 2015, 291-317.
WAPNISH, Paula, “Towards Establishing a Conceptual Basis for Animal Categories in Archaeology”, Methods in Mediterranean, (Ed: David B.Small), Brill, Leiden 1995, 233- 73.
WATANABE, Chikako E., “The Lion Metaphor in the Mesopotamian Royal Context”, Topoi: Orient-Occident. Supplement 2, 2000, 399-409.
WATANABE, Chihako E., Animal Symbolism in Mesopotamia: A Contextual Approach, Institut für Orientalistik der Universität Wien, Wien 2002.
WESTENHOLZ, Joan, “The King, the Emperor, and the Empire. Continuity and Discontinuity of Royal Representation in Text and Image”, The Heirs of Assyria, (Ed: S. Aro ve R. M. Whiting), Melammu Symposia 1.The Neo-Assyrian Text Corpus Project, Helsinki 2000, 99-125.
YAMADA, Keiko, “From the Upper Sea to the Lower Sea: The Development of the Names of Seas in the Assyrian Royal Inscriptions”, Orient XL, 2005, 31-55