GÜLBEYAZ CAN, FATMA BİLGİN, ŞERİFE KOÇUBABA, GÜNAY BOZ, SERAP BOSTANCI, EBRU KOÇ, RAHİME ÖREN, HÜSEYİN S BEKÖZ, SEÇKİN ERDAL, KÜBRA ÇITLAK

Toplumumuzda Kemik İliği Nakli Hastalarının Öncelikli Eğitim Gereksinimlerinin Belirlenmesi

Giriş: Kemik iliği nakli, hastalarda Ş ziksel ve psiko-sosyal pek çok soruna neden olmaktadır. Bu nedenle endişeyi önleyebilmek için yatış öncesi hasta/yakınlarının kemik iliği nakli ile ilgili yazılı veya sözel olarak bilgilendirilmesi önemlidir. Etkili bir bilgilendirme sürecinde atılacak ilk adım hastaların bilgi gereksinimlerini değerlendirmektir. Bu çalışma kemik iliği nakli planlanan hastaların bilgilendirme ihtiyaçlarını tanımlamak amacı ile planlanmıştır.Yöntem: Çok merkezli tanımlayıcı nitelikte olan bu çalışma Mayıs 2015 - Temmuz 2016 tarihleri arasında, kemik iliği nakli için yatırılan 350 hastanın katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma öncesi hastalardan yazılı/sözel bilgilendirilmiş onamı alınmıştır. İlk yatışta, hastaların demograŞ k ve nakil işlemi ile ilgili özelliklerini içeren tanılama formu doldurulmuş ve yattıkları andan itibaren taburcu olana kadar merak ettikleri soruları hastaların yazmaları için boş bir değerlendirme formu verilmiştir. Verilerin istatistiksel değerlendirmesinde tanımlayıcı istatistikler ve non-parametrik testler kullanılmıştır.Bulgular: Nakil öncesi hastaların %48.3'ü kemik iliği nakli süreci, nakil işleminin nasıl yapılacağı ve olası komplikasyonlar konularında bilgilendirme almıştır. Hastaların %73.4'ü ise tedavi sürecinde bilgilendirmetalebinde bulunmuştur. Soru sorma oranının nakil öncesi bilgiverilmiş olanlarda, lise mezunlarında, işçilerde ve şehirde doğmuş olanhastalarda daha fazla olduğu saptanmıştır.Sonuç: Kemik iliği nakli öncesi yapılan bilgilendirme hastaların bilgitalebini arttırmaktadır. Bu nedenle, kemik iliği nakli yapılacak olanhastalara planlı eğitim programının oluşturulması ve yürütülmesi gereklidir.Hemşirelerin de hastanın eğitim ve danışmanlık sürecindeaktif yer alması önemlidir.

The Determination of Prior Educational Needs of Bone Marrow Transplantation Recipients in Our Society

Aim: Bone marrow transplantation causes many physical and psychosocial problems in patients. Therefore, it is important to inform the patient/patient’s relatives verbally or in writing about bone marrow transplantation before hospitalisation to avoid worries. During an effi cient information process, the fi rst step to take is to evaluate their information needs. The study is for defi ning the information needs of patients who will undergo bone marrow transplantation. Methods: This study, having a multi-centred defi nition, was carried out from May 2015 to July 2016 comprising 350 patients hospitalised for bone marrow transplantation. Before the study, the patients gave their approval for the written/verbal information. Prior to hospitalisation, an identifi cation form containing demographic information of patients and their transplantation was fi lled out. Patients were given an empty form to write any questions they were curious about from the moment of their hospitalisation to the time they were discharged from the hospital. For the statistical evaluation of the data, defi ning statistics and non-parametric tests were used. Results: Before transplantation 48.3% of patients had been informed about bone marrow transplantation. 73.4% of all patients wanted to be informed on the process of transplantation. The need for information did not show any discrepancies depending on individual characteristics or the process of transplantation. Conclusion: The results we obtained showed similarities to other studies carried out in relation with this subject. Regardless of whether the patients are informed about bone marrow transplantation before transplantation or not, the patients’ need for information continues and it is important that a planned training program is created and carried out regarding this issue.

PDF

___

1 . Kapucu SS, Karaca Y. Kök hücre naklinde hasta değerlendirilmesi ve bakım. C.Ü. Hemşirelik Dergisi. 2008; 12(3): 52-59. http://eskidergi. cumhuriyet.edu.tr/makale/2330.pdf
2 . Yeğin ZA. Hematopoietik Kök Hücre Nakli Alıcılarında Uzun Dönem Komplikasyonların Yönetiminde Bütüncül Yaklaşım ve Destek Tedavileri, 8. Ulusal Kemı k İliği Transplantasyonu ve Kök Hücre Tedavı leri Kongresı Özet Kitabı. Antalya; 6-8 Mart 2014:44-47. http://www.thd.org.tr/thdData/Books/889/hematopoetik-kok-hucrenakli-alicilarinda-uzun-donem-komplikasyonlarin-yonetimin.pdf
3 . Avşar, G. Klinik Hemşirelerinin Uyguladıkları Hasta Eğitiminin Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Esasları Ana bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: 2010.
4 . Özdelikara A, Tan M, Polat H. hasta öğrenim gereksinimlerinin belirlenmesi, F.N. Hem. Dergisi. 2013; 21(1):1-8. http://www.journals. istanbul.edu.tr/iufnhy/article/view/1023001871
5 . Griffi th AK. Holism in the care of the allogeneic bone marrow transplant population: role of the nurse practitioner. Holist Nurs Pract. 1999; 13(2):20-27. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10196899
6 . Yazıcı K, Tot Ş, Yazıcı A, Kanık A, et al. Hastanede yatan tıbbi hastalarda anksiyete ve depresyon düzeyleri ile sosyodemografi k faktörlerin ilişkisi. Yeni Sempozyum. 2003; 41(3):120-124. http://yenisymposium.com/ Pdf/TR-YeniSempozyum-d79637bd.pdf
7 . Üstün B. Hastanede ilk gün. Hacettepe Üniversitesi HYO Dergisi. 1994; 3(1):7-10
8 . Özcan A. Hastanede yatan hastaların durumlarına ilişkin bilgi istedikleri alanların saptanması ve hastaya verilecek bilgiler konusunda hemşire ve hasta görüşlerinin karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. Ankara: 1979.
9 . Üstün B. Hastaneye ilk kez yatan hastaların hastaneye yatmaya ilişkin duygu ve düşünceleri ve hemşirelik yaklaşımlarının saptanması. Hacettepe Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi. Ankara: 1988.
10 . Rorder JW. Nurses as Health Teachers; A Practial Guide. London: W.B. Saunders Company; 1987:267-271.
11 . Fedai T, Çetin M, Teke A. Tedavi sürecindeki gereksiz değişkenlerin pareto analizi ile değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2010; 19(3):184-190. http://sagens.erciyes.edu.tr/ dergi/2010_3/turan_fedai.pdf
12 . Kaya H. Sağlık Hizmetlerinde Hasta Eğitiminin ve Hemşirenin Sorumlulukları. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Science. 2009; 1(1):19-23. http://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-saglikhizmetlerinde-hasta-egitimi-ve-hemsirenin-sorumluluklari-53421.html
13 . Yıldırım B, Özkahraman Ş. Hasta Eğitiminde Hemşirenin Rolü, Sağlık ve Toplum 2011; 21(1):7-14. http://ssyv.org.tr/wp-admin/uploader/ std2011-1/2.pdf
14 . Heidenthal P, Braaten N, Desmond M, Shah SA. Patient and health care education. Kelly, P. (Ed.). Nursing Leadership & Management. New York: Cengage Learning; 2008; 409-433.
15 . Kirsch M, Crombez P, Calza S, et al. Patient information in stem cell transplantation from the perspective of health care professionals: A survey from the Nurses Group of the European Group for Blood and Marrow Transplantation Bone Marrow Transplantation. Bone Marrow Transplant. 2012; 47:1131-1133. doi:10.1038/bmt.2011.223
16 . Stiff PJ, Miller LA, Mumby P, et al. Patients’ understanding of disease status and treatment plan at initial hematopoietic stem cell transplantation consultation. Bone Marrow Transplant. 2006; 37(5):479-84.
17 . Catt S, Fallowfi eld L, Jenkins V, Langridge C, Cox A. The informational roles and psychological health of members of 10 oncology multidisciplinary teams in the UK. Br J Cancer. 2005; 93(10):1092-7. doi:10.1038/sj.bjc.6602816
18 . Pidala J, Anasetti C, Jim H. Health-related quality of life following hematopoietic cell transplantation: Patient education, evaluation, and intervention. Br J Haematol. 2010; 48 (3 ):373 -385. doi:10.1111/j.1365-2141.2009.07992.x
19 . Jim HSL, Syrjala KL, Rizzo D. Supportive care of hematopoietic cell transplant patients. Biol Blood Marrow Transplant 2012;18(1 Suppl): S12-S16. doi:10.1016/j.bbmt.2011.10.029
20 . Howland RH. What should patients be told about their medications? Journal of Psychosocial Nursing. 2009; 47(2):17-20. doi:10.3928/02793695-20090201-05