Özel Bakım Merkezlerinde Çalışan Bakım Elemanlarına Verilen Psikoeğitimin Şizofreniye Yönelik Bilgi, Tutum ve Yaklaşımlarına Etkisi

Amaç: Bu araştırma psikoeğitimin, özel bakım merkezlerinde çalışanbakım elemanlarının şizofreniye yönelik bilgi, tutum ve yaklaşımlarınaetkisini incelemek amacıyla yapıldı.Yöntem: Araştırma, 01.11.2011- 28.06.2013 tarihleri arasında Ağrıilindeki özel bakım merkezlerinde çalışan, araştırmaya katılmayı kabuleden 68 bakım elemanı ile gerçekleştirildi. Araştırma karşılaştırmalıgruplarda ön test/son test yarı deneysel olarak yapıldı. Verilerin toplanmasında,tanıtıcı bilgi formu ve şizofreniye yönelik bilgi, tutum veyaklaşımlarla ilgili anket formu kullanıldı. Psikoeğitim; her bir grubahaftada 45 dakikalık bir oturum süresi ayrılarak toplamda 10 haftada10 oturumdan oluşacak şekilde düzenlendi. Oturum grupları, 3 kişidenoluşacak şekilde 12 gruba, 12 grup haftanın 3 gününe ve gününde 4 farklı eğitim saatine göre oluşturuldu. Verilerin değerlendirilmesindeyüzdelik dağılımlar ve ki-kare testi kullanıldı.Bulgular: Psikoeğitim sonrasında bakım elemanlarının, psikoeğitimöncesine ve karşılaştırma gurubuna göre, şizofreni hastalığının nedenleri,tedavisi, ilaçları ve hastaların toplumsallaşması ile ilgili bilgi düzeylerininarttığı ve sonuçların istatistiksel olarak önemli olduğu bulundu(p

The Effects of Psychoeducation Given to Care Staff in Private Care Centers on their Knowledge, Attitudes, and Approaches about Schizophrenia

Aim: To determine the effects of psychoeducation given to the carestaff working in private care centers on their knowledge, attitudes andapproaches about schizophrenia.Methods: This study was conducted between November 2011and June 2013 in private care centers in the city of Ağrı. Sixtyeightcare staff who agreed to participate in this quasi-experimentalresearch which included a pre-test, post-test, and comparative group.An introductory information form and schizophrenia-orientedquestionnaire form related to knowledge, attitudes and approacheswere used for gathering data. For the psychoeducation, ten 45-minutetraining sessions were arranged once a week for ten weeks. There weretwelve groups each consisting of three participants. Another twelvegroups were arranged over three days in one week with four differenttraining times. Percentage distributions and chi-square test were usedin the evaluation of the data.Results: After psychoeducation, it was found that the knowledge ofthe care staff increased regarding the causes, treatment and medicationof schizophrenia and the socialization of the patients when comparedto the comparative group and pre-psychoeducation. It was alsofound that the results were statistically important (p

PDF

___

1 . Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliği. T.C. Resmi Gazete, sayı: 26244. http://www.eyh.gov.tr/mevzuat/ulusalmevzuat/yururlukten-kaldirilan-mevzuat/bakima-muhtac-ozurlulerintespiti-ve-bakim-hizmeti-esaslarinin-belirlenmesine-iliskin-yonetmelik Yayınlanma Tarihi: 30 Temmuz 2006. Yenilenme Tarihi:21 Ekim 2010. Erişim Tarihi: 08 Kasım2017.
2 . 2011-2013 Bakım Hizmetleri Stratejisi ve Eylem Planı. http://www. engelliler.biz/forum/evde-bakim-hizmeti-ayligi/63296-bakimhizmetleri-stratejisi-ve-eylem-plani-2011-2013-a.html. Erişim tarihi:20 Aralık 2012.
3 . Kurt E, Alataş G, Çöpür M, Yerlikaya K, Çakır S, Yanık M. Türkiye ruh sağlığı sistemi üzerine değerlendirme ve öneriler. RCHP. 2007; Özel sayı:59-69. http://rchpjournal.com/rchpdergi/rchp_ozelsayi_ ekim_2007.pdf
4 . Çiftçi A. 23 Ocak 2012 Özel Bakım Merkezleri Çalıştayı. http://www. ozurluveyasli.gov.tr/tr/haberler. Erişim tarihi: 15 Şubat 2012. 5 . Taşkın EO (Editör), Stigma Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumlar ve Damgalama. 1. Basım. Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri. Bornova/ İzmir: 2007. s. 117-137, 255-279.
6 . Liberman RP. Recovery from disability: manual of psychiatric rehabilitation. Çeviri, Yıldız M. Yeti Yitiminden İyileşmeye: Psikiyatrik İyileştirim El Kitabı. American Psychiatric Publishing, Inc. Washington DC, 1.Baskı, Ankara; Türkiye Sosyal Psikiyatri Derneği: 2011.
7 . Eker F, Öner Ö, Şahin S. Din görevlilerinin şizofreniye ilişkin bilgi ve tutumları. Psikiyatri Hemşireliği Derg. 2010;1:52. http://www. journalagent.com/phd/pdfs/PHD_1_2_63_70.pdf
8 . Arkan B, Bademli K, Çetinkaya Duman Z. Sağlık çalışanlarının ruhsal hastalıklara yönelik tutumları: son 10 yılda Türkiye'de yapılan çalışmalar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2011; 3:214-231. http:// www.mulkiyedergi.org/pskguncel/article/view/5000076366
9 . Ran MS, Xiang MZ, Cecilia LWC. Effectiveness of psychoeducational intervention for rural Chinese families experiencing schizophrenia: A randomised controlled trial. Socl Psychiatry Psychiatr Epidemiol. 2003; 38:69-75. https://www.researchgate.net/publication/10919752
10 . Bauml J, Froböse T, Kraemer S, Rentrop M, Walz GP. Psychoeducation: a basic psychotherapotic intervention for patients with schizophrenia and their families. Schizophrenia Bulletin. 2006;1: 1-9. https://www. ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16920788
11 . Niedermier JA, Bornstein R, Brandemihl A. The junior medical student psychiatry clerkship: Curriculum, attitudes, and test performance. Academic Psychiatry. 2006; 30:136-143. https://link.springer.com/ content/pdf/10.1176%2Fappi.ap.30.2.136.pdf
12 . Babacan Gümüş A. Şizofrenide hasta ve ailelerin yaşadığı güçlükler psikoeğitim ve hemşirelik. Hemar-G Dergisi. 2006; 1:23-34. http:// hemarge.org.tr/ckfi nder/userfi les/fi les/2006/2006-vol8-sayi1-112.pdf
13 . Aslantaş H, Gültekin BK, Söylemez A, Dereboy F. Bir üniversite hastanesi psikiyatri polikliniğine ilk kez başvuran hastaların damgalamayla ilgili inanç, tutum ve davranışları. Adnan Menderes Üni Tıp Fak Derg. 2010, 1:11-17. http://hdl.handle.net/11607/1852
14 . Yenilmez Ç, Güleç G, Ernur D. Eskişehir'de tıp fakültesi öğrencilerinin şizofreniye yönelik bilgi ve tutumları. Klinik Psikiyatr. 2010; 13:185-195. http://psikiyatridizini.net/viewarticle.aspx?articleid=9042&tammetinvar=yes
15 . Tel H, Terakye G. Şizofrenik hasta ailelerine yönelik bir psikoeğitimsel yaklaşım uygulaması denemesi. Anadolu Psikiyatri Derg. 2000; 1:133- 142. http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=tprj%2ctt ar%2cttıp%2ctmuh%2ctsos%2cthuk&c=google&ano=10407_1e3cb2 b7bf8036088c9a4925bacf0493
16 . Akbulut Ş. Şizofren hasta yakınlarının şizofreniye yönelik tutumları ve hasta bakımında yaşadıkları zorluklar. Harran Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek lisans Tezi. Şanlıurfa: 2009.
17 . Çoban A. Şizofreni-Bin Parça Akıl. 2. baskı. İstanbul: Timaş Yayınları, 2009. 18 . Arieti S. Bir Şizofreni Anlamak-Aile ve Arkadaşlar İçin Rehber. Çeviri, Eti A. İstanbul: 2. baskı. Doruk Yayımcılık; 2008.
19 . Öztürk O, Uluşahin A. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları I. 11. Baskı. Ankara; Nobel Tıp Kitapevleri, 2008, s.242-322.
20 . Yıldırım A, Buzlu S, Hacıhasanoğlu Aşılar R, Camcıoğlu TH, Erdiman S, Ekinci M. Şizofreni hastalarının bakım verenlerine uygulanan aileden aileye destek programının hastalık hakkında bilgi, aile yükü, öz etkililikyeterlilik üzerine etkisi. II. Uluslararası VI. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi Özet Kitabı. Erzurum;2012. s. 129.
21 . Ay P. Tıp fakültesi öğrencilerinde şizofreniye yönelik damgalamanın değerlendirilmesi, niteliksel bir çalışma. Marmara Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Yüksek lisans tezi. İstanbul: 2008.
22 . Altıdağ A, Yanık M, Üçok A, Alptekin K, Özkan M. Effects of an antistigma program on medical students' attitudes towards people with schizophrenia. Psychiatry Clin Neurosci. 2006;60: 283-288. https:// www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16732743
23 . Akdede KBB, Alptekin K, Topkaya SÖ. Gençlerde şizofreniyi damgalama düzeyi. Yeni Symp. 2004; 4(3):113-117. http://yenisymposium.com/ Pdf/TR-YeniSempozyum-8b9288e3.pdf
24 . Esen Danacı A, Balıkçı K, Aydın O, Cengisiz C, Uykur AB. Tıp eğitiminin şizofreniye yönelik tutumlar üzerine etkisi; 5 yıllık izlem çalışması. Türk Psikiyatri Derg. 2016;27(3):176-84. http://turkpsikiyatri.com/Data/ UnpublishedArticles/y69o99.pdf
25 . Büyükbayram A, Çam B. Sağlık çalışanlarının şizofreni ile ilgili tutumları. IV. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi Özet Kitabı. Samsun;2010. s. 168-169.
26 . Savaş HA, Yumru M, Göral L, Özen ME. Türkiye'nin doğusunda psikiyatrik hastalıklar bağlamında psikiyatri ve psikoloji ile ilişkili bilgi ve tutumlar, Gaziantep şehrinden bir kesit. Anadolu Psikiyatri Derg 2006; 7:140-149. http://docplayer.biz.tr/9908773
27 . Yüksel EG, Taşkın O. Türkiye'de hekimler ve tıp fakültesi öğrencilerinin ruhsal hastalıklara yönelik tutum ve bilgileri. Anadolu Psikiyatri Derg. 2005; 6:113-121. https://www.researchgate.net/profi le/Emin_Taskin/ publication/292986954
28 . Angermeyer MC, Matschinger H. The stigma of mental illness: effects of labeling on public attitudes towards people with mental disorders. Acta Psychiatr Scand. 2003; 108:304-309. https://www.ncbi.nlm.nih. gov/pubmed/12956832
29 . Sabancıoğulları S, Kelleci M, Avcı D, Henden Ata E, Doğan S. Hemşirelik öğrencilerinin psikiyatri hastaları ve hastalıklarına karşı tutumlarına psikiyatri hemşireliği dersinin etkisi. III. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi Özet Kitabı. Düzce; 2009. s.175-176.
30 . Şarlak K, Aşti N. Psikiyatri hemşireliği dersinin psikiyatrik stigmaya etkisi. III. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi Özet Kitabı. Düzce:2009. s.281.
31 . Dülgerler . izofrenik bozukluğu olan bireylerin ailelerine verilen psikoeğitimin etkinliğinin değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı. Doktora tezi. İzmir: 2004.
32 . Cheng LY, Chan S. Psychoeducation program for Chinese family carers of members with schizophrenia. West J Nurs Res. 2005; 27(5):583-599. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16020567
33 . Enginkaya S. Akut psikiyatri servislerinde yatırılarak tedavi görmekte olan hastaların ailelerine yönelik psikoeğitim. III. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi Özet Kitabı. Düzce: 2009.s.36-38.
34 . Pinfold V, Toulmın H, Thornicroft G, Huxley P, Farmer P, Graham T. Reducing psychiatric stigma and discrimination: evaluation of educational interventions in UK secondary schools. Br J Psychiatry. 2003; 182:342-6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12668411
35 . Asi Karakaş S, Okanlı A. Şizofreni hastalarına verilen 'bağımsız ve sosyal beceriler topluma yeniden katılım programı' uygulamasının sosyal işlevsellikler ve ilaç uyumuna etkisi. II. Uluslararası VI. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi Özet Kitabı. Erzurum: 2012.s. 149.
36 . Özyiğit EŞ, Savaş HA, Ersoy MA, Yüce S, Tutkun H, Sertbaş G. Hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin şizofreniye ilişkin tutumları. Yeni Symp. 2004; 42:105-112. http://yenisymposium.com/Pdf/TRYeniSempozyum-ac010b0f.pdf
37 . Öz F, İnci F. Hemşirelik öğrencilerinin ruh sağlığı ve psikiyatri hemşireliği öğretimi sürecinde ruhsal sorunu olan bireye yönelik tutumları. III. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi Özet Kitabı. Düzce;2009.s. 240.
38 . Aydın Er R. Psikiyatri hemşireliği eğitiminin psikiyatri hastalarına ve hastalıklarına ilişkin tutuma etkisi. I. Uluslararası V. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi Özet Kitabı. İstanbul: 2011. s.161.
39 . Holm Petersen C, Vinge S, Hansen J. The impact of contact with psychiatry on senior medical students' attitudesv toward psychiatry. Acta Psychiatr Scand. 2007; 33:308-311. https://www.ncbi.nlm.nih. gov/pubmed/17803761
40 . Çam MO, Bilge A, Engin E, Baykal Akmeşe Z, Öztürk Turgut E, Çakır N. Muhtarlara verilen ruhsal hastalığa yönelik damgalama ile mücadele eğitiminin etkinliğinin araştırılması. Psikiyatri Hemşireliği Derg. 2014; 5(3):129-136. doi: 10.5505/phd.2014.22931