Kadınlarda Madde Kullanımı ve Hemşirenin Rolü

Madde kelimesi tıbbi endikasyonu dışında kullanılan ilaçları ve birçok kimyasal maddeyi tanımlamak için kullanılmaktadır. Madde kullanı- mı, Türkiyede daha çok erkeklere özgü bir problem gibi algılansa da, kadınlar da madde kullanımına bağlı sorunlar yaşamaktadır. Kadınların çalışma yaşamına daha fazla katılmaya başlaması ve kendilerine ait gelirlerinin olması da madde kullanımındaki artış için önemli bir faktör olarak belirtilmektedir. Bu makalede kadınlarda alkol, sigara ve uyuşturucu madde kullanımı ve hemşirelerin rollerine ilişkin öneriler incelenmiştir. Hemşirelerin kadınların madde kullanımı açısından aileleri de dikkate alarak tanılama yapması, sağlığı koruma ve geliştirme modelleri doğrultusunda gerekli girişimleri planlaması gerekmektedir. Eğitim, danışmanlık ve izleme hizmetleri etkili kişilerarası iletişim becerileri ile sürdürülmelidir.

Substance-Use Disorders in Women and the Nurse s Role

The term of substance is used to describe drugs used outside the scope of their medical indication and include several chemical substances. In Turkey, although substance use is often thought of as a problem for men, women also have substance-use problems. Women who begin to participate in their working lives and earn their own income are stated as important reasons for the increase in substance use. In this article, alcohol, smoking and drug use in women, and recommendations for nursing care were examined. Nurses should assess the substance-use problems in these women while taking into account their families and should also plan appropriate interventions using models of proper health protection and development. Training, consulting and monitoring services should be maintained through effective interpersonal and communication skills.

PDF

___

1 . http://www.bagimlilik.info.tr/psikoaktif_maddeler_ve_bagimlilik.html. (Erişim Tarihi: 19.03.2013).
2 . Gürol Tamar D. Türkiye de madde kullanımı ve tedavi politikaları. http://www.psikiyatri.org.tr/presses.aspx?press=266&type=23. (Erişim Tarihi: 10.03.2012).
3 . EMCDDA 2011 ulusal raporu. http://www.kom.gov.tr//Tr/Dosyalar/fi le/ TUBIM_RAPOR/2011%20TURKIYE%20UYUSTURUCU%20RAPORU. pdf. (Erişim Tarihi: 20.04.2012).
4 . http://www.iegm.gov.tr/Folders/TheLaws/Uyu%C5%9Fturucu%20 ve%20Psikotrop%20Maddeler%20Et%C3%BCt%20%C5%9Eube%20 M%C3%BCd%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC/2313%20 SAYILI%20UYU%C5%9ETURUCU%20MADDELER%C4%B0N%20 MURAKABES%C4%B0%20HAKKINDA%20KANUN_d3fbffb.pdf. (Erişim Tarihi: 17.03.2013).
5 . http://www.siyamiozkan.org/mevzuat/740.html. (Erişim Tarihi: 17.03.2013).
6 . http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5607.pdf. (Erişim Tarihi: 17.03.2013).
7 . Şimşek N. Madde kullanım bozukluğu olan birey ve ailesinin hemşirelik bakımı. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2010;1(2):96-99.
8 . Altıntoprak E, Akgür Annette S, Yüncü Z, Sertöz Önen Ö, Coşkunol H. Kadınlarda alkol kullanımı ve buna bağlı sorunlar. Türk Psikiyatri Dergisi 2008;19(2):197-208.
9 . Yücel H. Kadınlarda alkol ve madde kullanımı. http://www.ogelk.net/ Dosyadepo/ozel_durumlar.pdf. (Erişim Tarihi: 02.03.2012).
10 . Dişsiz M. Bağımlı kadınların üreme sağlığı sorunlarının belirlenmesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. 2007. s: 65.
11 . Ögel K, Tamar D, Evren C, Çakmak D. İstanbulda lise gençleri arasında sigara, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Klinik Psikiyatri 2000;3:242- 245.
12 . Yiğit Ş, Khorshid L. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi öğrencilerinde alkol kullanımı ve madde bağımlılığı. Bağımlılık Dergisi 2006; 7(1):24-30.
13 . Potter B, Fleming M F. Obstetrics and gynecology resident education in tobacco, alcohol, and drug use disorders. Obstet Gynecol Clin N Am 2003; 30(3):583599.
14 . Santis M, Luca C, Mapa I, et al. Smoking, alcohol consumption and ıllicit drug use in an ıtalian population of pregnant women. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 2011;159(1):106110.
15 . Bilir N. Sigara kullanımının kadın sağlığına etkileri ve kontrolü. http:// www.huksam.hacettepe.edu.tr/Turkce/SayfaDosya/sigara_kul_kadin_ saglina_etkileri.pdf . (Erişim Tarihi: 08.03.2012).
16 . Onat A. Türk erişkinlerinde sigara içimi: Eğilimler ve kardiyometabolik etkiler, http://tekharf.org/images/2009/bolum7.pdf. (Erişim Tarihi: 26.02.2013).
17 . Küresel yetişkin tütün araştırması 2008. www.tuik.gov.tr/ PreHaberBultenleri.do?id=4044. (Erişim Tarihi: 08.03.2012).
18 . Reichert V C, Seltzer V, Efferen L S, Kohn N.Women and tobacco dependence. Obstet Gynecol Clin N Am 2009; 36(4):877-890.
19 . Taşçı E, Atan Ş, Durmaz N, Erkuş H, Sevil Ü. Kız meslek lisesi öğrencilerinin madde kullanma durumları. Bağımlılık Dergisi 2005; 6:122-128.
20 . Seyfi kli Z, Gönlügür U, Sümer H, Topçu S. Sivasta ev kadınlarında sigara alışkanlıkları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2001; 49(1):37-40.
21 . Marakoğlu K, Sezer R. Sivasta gebelikte sigara kullanımı. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 2003; 25(4):157164.
22 . Pattinson HA, Taylor PJ, Pattinson MH. The effect of cigarette smoking on ovarian function and early pregnancy outcome of in vitro fertilization treatment. Fertil Steril 1991;55(4):7803.
23 . Ögel K. Madde kullanımı ve bağımlılığın nedenleri. http://www.ogelk. net/Dosyadepo/etyoloji.pdf. (Erişim Tarihi: 09.03.2012).
24 . Gülşen B, Yavuz A, Küçük K, Oral H. Sigara, alkol ve uyuşturucu madde bağımlılığı. http://tip.baskent.edu.tr/egitim/mezuniyetoncesi/ calismagrp/ogrsmpzsnm13/13.P2.pdf. (Erişim Tarihi: 28.02.2013).
25 . http://www.uyusturucu.info.tr/bulasici_hastalik_uyusturucu.asp. (Erişim Tarihi: 17.03.2013).
26 . Albright B B, Rayburn W F. Substance abuse among reproductive Age Women. Obstet Gynecol Clin N Am 2009; 36(4):891906.
27 . Uzun Ö. Madde kullanımı ile ilişkili bozukluklar. http://www. psikolojikdanisma.net/madde_kullanim_bozukluklari.htm. (Erişim Tarihi: 02.03.2012).
28 . Akın M. Lise öğrencilerinin madde kullanımının zararlarına ilişkin sağlık eğitim gereksinimleri. Bağımlılık Dergisi 2000; 1(1):14-17.
29 . Marshall M, Lockwood A. Assertive community treatment for people with severe mental disorders. Cochrane Database Syst Rev 2011;13(4):CD001089. doi: 10.1002/14651858.CD001089.pub2.
30 . Sieck CJ, Heirich M, Major C. Alcohol counseling as part of general wellness counseling. Public Health Nurs 2004; 21(2):137-143.
31 . Şahbaz S, Kılınç O. Sigara bırakmada kullanılan tedavi yöntemleri. Sted 2005; 14(5):98-100.
32 . Sigara bırakma tedavisi destek programı, Ankara sigara bırakma merkezleri platformu,http://www.ssuk.org.tr/eski_site_verileri/ pdf/14Haz2011_SigaraBirakmaTedavisi.pdf. (Erişim Tarihi: 28.02.2013).
33 . Akçay Ş, Sigara bırakma poliklinikleri alt yapısı, anketler. http://168.144.121.167/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/ kongre2009_kurs/SIGARA%20BIRAKMA%20POLIKLINIKLERI.pdf. ( Erişim Tarihi: 28.02.2013).
34 . Smith DR. Tobacco control and the nursing profession. Nurs Health Sci 2010; 12(1):1-3.
35 . Derek R. Tobacco control and the nursing profession. Nursing and Health Sciences 2010; 12(1):13.
36 . Güngör İ, Şahin N. Bireyde sağlık davranışı değiştirme süreci evreleri ve birinci basamak sağlık çalışanlarının katkıları. STED 2007; 16(12):193-196.
37 . Güngör İ, Şahin NH. Sağlığın geliştirilmesinde kullanılan temel davranış değiştirme kuram ve modelleri. Hemşirelik Forumu MayısHaziran-Temmuz-Ağustos 2006;6-13.
38 . Şahin, NH, Demirgöz, M. Gebelikte Sigaranın Bırakılmasında Davranış Değiştirme Modelleri. Sendrom 2009; 21(12):7883.
39 . Kamışlı Özcan S. Psikoeğitimsel bir programla hemşirelerin sigara bırakma durumları. Doktora Tezi.Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara; 2007. s:20-22.
40 . Uzbay T. Madde bağımlılığının tedavisi. http://www.teb.org.tr/images/ upld2/ecza_akademi/makale/20110325100450madde_bagimliligi_ tedavisi.pdf. (Erişim tarihi: 09.03.2012).
41 . Gebauer C, Kwo C, Haynes E et al. A nurse-managed smoking cessation intervention during pregnancy, JOGNN 1998; 21(1):47-53.
42 . Coşkun S. Bağımlılık tedavisinde hemşirelik. http://www.ogelk.net/ Dosyadepo//hemsirebolum.pdf. (Erişim tarihi: 17.03.213).
43 . Beyazyürek M, Şatır T. Madde kullanım bozuklukları. Psikiyatri Dünyası 2000; 4:50-56.