Hemşirelik öğrencilerinin özgecilik ve empatik eğilim düzeyleri ve aralarındaki ilişki
Amaç: Araştırma hemşirelik öğrencilerinin özgecilik ve empatik eğilimdüzeyleri ve arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Çalışma, 14 Kasım 2011 - 13 Ocak 2012 tarihleri arasında, birdevlet üniversitesindeki Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümündeokuyan 348 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Verilerin toplanmasında Sos-yo- Demografi k Bilgi Formu, Özgecilik Ölçeği ve Empatik Eğilim Ölçe-ği (EEÖ) kullanılmıştır. Veriler SPSS (16.0) paket programında değer-lendirilmiştir. Araştırma verileri bağımsız gruplarda t testi, tek yönlüvaryans analizi, Pearson Korelasyon testleri ile değerlendirilmiştir.Bulgular: Hemşirelik Bölümü öğrencilerinin yaş ortalaması 20±1.76olup öğrencilerin Özgecilik Ölçeği puan ortalaması 72.85±8.18, Em-patik Eğilim puan ortalaması 69.94±8.44 olarak saptanmıştır. Hem-şirelik öğrencilerinin özgecilik ölçeği puan ortalamasını kardeş sayısı,hemşirelik mesleğini seçme şekli, hemşirelik bölümünde okumaktanmemnun olma durumu ve hastayı anlama durumunun etkilediği belir-lenmiştir. Empatik eğilim puan ortalamalarını cinsiyet, aile tipi, kardeşsayısı, hemşirelik bölümünde okumaktan memnuniyet ve hastayı an-lamada kendini yeterli hissetme durumunun etkilediği saptanmıştır.Hemşirelik öğrencilerinin özgecilik ile empatik eğilimleri arasında po-zitif yönde zayıf ilişki olduğu saptanmıştır.Sonuç: Hemşirelik öğrencilerinin özgecilik ve empatik eğilimlerini ge-liştirici eğitim programlarının hemşirelik eğitimi sırasında kullanılma-sının özgecilik ve empati arasındaki zayıf ilişki düzeyini artırmaya katkısağlayacağı düşünülmektedir.
The relationship between levels of altruism and empathic tendencies among nursing students
Object: The research was conducted to determine the relationshipbetween levels of altruism and empathic tendencies among nursingstudents. Methods: This study was carried out between November 2011 andJanuary 2012 among nursing students who accepted to participate.Data were collected using a socio-demographic form and the AltruismScale and Empathic Tendency Scale. Data were analyzed using SPSS16.0 program and assessed using Independent Samples t test, one-wayanalysis of variance, and Pearson s correlation tests. Results: The average age of the nursing students was 20 ± 1.76. Thestudents average score on the Altruism Scale was 72.85±8.18, andtheir average score for Empathic Tendency Scale was 69.94±8.44. Itwas found that the students average score on the Altruism Scale wasaffected by the number of siblings, the way of selecting the nursingprofession, satisfaction levels in the nursing department and thesituation to feel self-suffi cient in understanding patients. It was foundthat the Empathic Tendency Scale was affected by gender, family type,number of siblings, the situation to feel self-suffi cient in understandingpatients, and satisfaction levels in the nursing department. It wasdetermined that a weak, positive relationship was shown betweennursing students altruism and empathic tendencies. Conclusion: It was concluded that the use of training programs todevelop altruism and empathy tendencies during nursing educationwill improve the relationship between altruism and empathy tendenciesamong nursing students.
___
- 1 . Öz F. Hemşirelikte özgecilik (yardımedicilik). Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998; 2(1):53-58.
- 2 . Banbal G. Hemşirelik öğrencilerinin özgecilik düzeyleri. İstanbul Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: 2010.
- 3 . Velioğlu P. Hemşirelikte kavram ve kuramlar. İstanbul: Alaş Ofset; 1999.
- 4 . Fahrenwald NL, Bassett SD., Tschetter L, Carson PP, White L, Winterboer VJ. Teaching core nursing values. Journal of Professional Nursing 2005; 21(1):46-51.
- 5 . McGaghie WC, Mytko JJ, Brown WN, Cameron RC. Altruism and compassion in the health professions: A search for clarity and precision. 2002. http://informahealthcare.com (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2012).
- 6 . Dizer B, İyigün E. Yoğun bakım hemşirelerinde empatik eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 12(1):9-18.
- 7 . Mert H, Sezgin D. Geleneksel ve probleme dayalı öğrenim modeliyle öğrenim gören hemşirelik öğrencilerinin empatik beceri düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011; 14(1):9-13.
- 8 . Eisenberg N, Fabes RA, Spinrad TL. Prosocial development. In: Damon W, Lerner RM. editor. Handbook of Child Psychology. 6th ed. Newyork: John Wiley & Sons; 2006. p. 646719.
- 9 . Dökmen Ü. İletişim çatışmaları ve empati. 18. baskı. Ankara: Sistem Yayıncılık; 2004.
- 10 . Reynolds WJ, Mercer WS. Empathy and quality of care. British Journal of General Practice 2002; 52:9-13.
- 11 . Cevahir R, Çınar N, Sözeri C, Şahin S, Kuğuoğlu S. Ebelik öğrencilerinin devam ettikleri sınıfl ara göre empatik becerilerinin değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008; 3(7):5-13.
- 12 . Avşar G, Kaşıkçı M. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinde duygusal zeka düzeyi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2010; 13(1):1-6.
- 13 . Eisenberg N, Kristin A. Prosocial behavior, empathy, and sympathy, well-being: positive development across the life course. Crosscurrents in Contemporary Psychology 2003. http://psycnet.apa.org/ psycinfo/2003-02621-019/ (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2012).
- 14 . Nazik E, Arslan S. Hemşirelik öğrencilerinin empatik becerileri ile öz duyarlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011; 14(4):69-7.
- 15 . Mete S, Gerçek E. PDÖ yöntemiyle eğitim gören hemşirelik öğrencilerinin empatik eğilim ve becerilerinin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005; 9(2):11-17.
- 16 . Ergül H.F. Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin benlik algı düzeyleri ile empatik eğilim ve empatik beceri düzeyleri arasındaki ilişki. Çukurova Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yükseklisans Tezi. Adana: 1995.
- 17 . Akıncı A, Akgün G. Kırklareli Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu hemşirelik öğrencilerinin empatik eğilim ve becerileri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2011; 6(17):54-63.
- 18 . McCamant KL, Humanistic nursing, interpersonal relations theory, and the empathy altruism hypothesis, nurs. Sci q 2006 19. 334, http://www. nsq.sagepob.com (Erişim Tarihi: 8 Temmuz 2012).
- 19 . Tutuk A, Al D, Doğan S. Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerisi ve empati düzeylerinin belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2002; 6(2):36-41.
- 20 . London P, Bower R. Altruism, extraversion and mental illness. The Journal of Social Psychology 1968; 76(1):19-30
- 21 . Akbaba S. Özgecilik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması geçerlik ve güvenirlik çalışması. Atatürk Üniversitesi Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi 2001; 3(2): 85-95.
- 22 . Dökmen Ü. Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi 1988; 21:155-190.
- 23 . Mehrabian A, Epstein NA. Measure of emotional empathy; 1972. http:// www.neiu.edu/~lruecker/mehrabian.pdf (Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2012).
- 24 . Köksal H. Hemşirelerin empatik eğilim ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. İzmir: 2009.
- 25 . Arifoğlu B, Razı GS. Birinci sınıf hemşirelik öğrencilerinin empati ve iletişim becerileriyle iletişim yönetimi dersi akademik başarı puanı arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu E Dergisi 2011;4(1):7-11.
- 26 . Manav Aİ. Hemşirelerin empatik eğilim ve becerilerinin değerlendirilmesi. Mersin Ünversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Mersin: 2008.
- 27 . Kara B., Hemodiyaliz Hemşirelerinde Empatik Eğilim ile İş Doyumu Arasındaki İlişki, Sağlık ve Toplum Dergisi, 2007, 2, http://www.ssyv. org.tr (Erişim Tarihi: 17 Eylül 2012)
- 28 . Ünal S, Öz F. Communication skills training programme to improve oncology nurses relationships with patients: An observational study. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2008; 15(2):52-67.
- 29 . Duru E. Öğretmen adaylarında empatik eğilim düzeyinin bazı psikososyal değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2002; 2(12):21-35.
- 30 . Sabancıoğulları S, Kelleci M, Doğan S, Gölbaşı Z. Entegre eğitim programında öğrenim gören hemşirelik öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerinin yıllara göre incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007;11(2):1-6.
- 31 . Gormley KJ. Altruism: A framework for caring andpProviding care. Int J Nurs Stud 1996;33(6):581-588.
- 32 . Fultz J, Batson CD, Fortenbach VA, McCarthy PM, Varney LL Social evaluation and the empathy-altruism hyphotesis. Journal of Personality and Social Psychology 1986; 50(4):761-769.
- 33 . Özdağ S. Psikodramanın hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin atılgan davranış, benlik saygısı, empatik eğilim ve empatik becerilerin gelişimine etkisi. Hacettepe Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. Ankara:1999.