Ayşegül OKSAY ŞAHİN, Nuray ŞAHİN ORAK, Derya EMRE YAVUZ, Bilgi GÜLSEVEN KARABACAK, Şule ECEVİT ALPAR, Gülten KARAHAN OKUROĞLU

Birinci Sınıf Hemşirelik Öğrencilerinin Parenteral İlaç Hazırlama Becerilerinin Gelişimi?

Giriş ve Amaç: Bu çalışma hemşirelik öğrencilerinin parenteral ilaç hazırlama becerilerinin gelişimini incelemek amacıyla gerçekleştirildi.Yöntem ve Gereçler: Retrospektif ve karşılaştırmalı olarak gerçekleşti-rilen çalışmanın örneklemini bir devlet üniversitesinin sağlık bilimleri fakültesi hemşirelik bölümünde 2010-2012 yılları arasında hemşire-lik esasları dersini alan 200 öğrencinin tamamının uygulama sınav kâğıtları oluşturdu. Veriler, klinik uygulama sırasında 10 gün arayla yapılan iki klinik uygulama sınavı kâğıtları üzerinden araştırmacılar tarafından oluşturulan kontrol formu aracılığıyla toplandı. Verilerin analizinde frekans, yüzdelik ve ki-kare testi kullanıldı.Bulgular: Öğrencilerin (n=200) %78.5'inin (n=157) kız, %21.5'inin (n=43) erkek olduğu belirlendi. İki uygulama sınavı arasında ilaç doz hesabı yapılması ve ilaç kartının eksiksiz yazılması açısından anlamlı fark olmadığı (p>0.05), metrik ölçüm dönüşümü ve belirlenen dozu enjektör üzerinde gösterme açısından ise fark olduğu (p

Development of Parenteral Drug Preparation Skills of First-Year Nursing Students

Introduction: This study was conducted to examine the development of parenteral drug preparation skills ofrst-year nursing students.Methods: The sample of this retrospective and comparative study comprised all the clinical exam papers of two hundred nursing students attending a nursing fundamentals course in the nursing department of a state university health sciences faculty between 2010 and 2012. Data were collected through two clinical practice exam papers given in 10-day intervals during clinical practice via the checklist developed by the researchers. In the analysis of data frequency, percentage and chi-square test were used.Results: Students were identied as 78.5% (n=157) female and 21.5% (n=43) male. It was determined after comparing the two clinical practice exam papers that there were no signi cant differences (p>0.05) in terms of making drug dose calculations and writing a complete drug card, while there were signi cant differences (p

PDF

___

Sağlık Bakanlığı. Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanması ve Korunmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ. Resmi Gazete, Sayı 27214; 2009. http://www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/04/20090429-12.htm(Erişim Tarihi: 18.03.2015).
Çırpı F, Doğan Merih Y, Yaşar Kocabey M. Hasta güvenliğine yönelik hemşirelik uygulamalarının ve hemşirelerin bu konudaki görüşlerinin belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009; 2(3):26-34.
Cebeci F. Hasta güvenliğinde acil hemşirelerinin rolü. Türkiye Klinikleri. Hemşirelik Bilimleri 2010; 2(1):57-63.
World Health Organization (WHO). The Role of Reporting in Enhancing Patient Safety WHO Draft Guidelines for Adverse Event Reporting and Learning System from Information to Action. 1st ed. Geneva: WHO Press; 2005. p.12-5.
Brady AM, Malone AM, Flemıng S. A literatüre review of the individual and systems factors that contribute to medication errors in nursing practice. J Nurs Manag 2009; 17(6):679-97. http://dx.doi.org/ 10.1111/j.1365-2834.2009.00995.x.
Camire E, Moyen E, Stelfox H. Medication errors in critical care: Risk factors, prevention and disclosure. CMAJ open 2009; 180(9):936-41. http://dx.doi.org/ 10.1503/cmaj.080869.
Lassetter JN, Warnick ML. Medical errors, drug related problems, and medication errors. J Nurs Care Qual 2003; 18(3):175-183.
Demir-Zencirci A. Hemşirelik ve hatalı tıbbi uygulamalar. Hemşirelikte Araştırma Dergisi 2010; 12(1):67-74.
Aştı T, Acaroğlu R. Hemşirelikte sık karşılaşılan hatalı uygulamalar. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2000; 4(2):22-7.
Bilazer F, Konca GE, Uğur S, Uçak H, Erdemir F, Çıtak E. Türkiye'de Hemşirelerin Çalışma Koşulları. 1.Baskı. Ankara: Türk Hemşireler Derneği Yayınları 2008. s.14.
De Vries EN, Ramrattan MA, Smorenburg SM, Gouma DJ, Boermeester MA. The incidence and nature of in-hospital adverse events: a systematic review. Qual Saf Health Care 2008; 17(3):216-23. http://dx.doi.org/ 10.1136/qshc.2007.023622.
Karadağ A. Hemşireler İlaç Uygulama Hatalarını Önlemede Anahtar Kişi(mi)dir? 2009. http://www.turkhemsirelerdernegi.org.tr/menu/ saglik-guncel/thd-sagligin-sesi-yazilari/hemsireler-ilac-uygulama- hatalarini-onlemede-anahtar-kisi-mi-dir. (Erişim Tarihi: 19.12.2012).
Cebeci F, Gürsoy E, Tekingündüz S. Hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimlerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012; 15:(3):188-96.
Eşer İ, Khorshid L, Türk G, Toros F. Hemşirelerin ilaç hatası yapmalarına yol açabilecek etkenlerin saptanması. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2007; 23(2):81-91.
Uzun Ş, Arslan F. İlaç uygulama hataları. Türkiye Klinikleri. Hemşirelik Bilimleri 2008; 28:217-22.
Akalın HE. Medikasyon hataları. ANKEM Dergisi 2004; 18(Ek 2):10-1.
Akalın HE. Yoğun bakım ünitelerinde hasta güvenliği. Yoğun Bakım Dergisi 2005;5(3):141-6.
Kuğuoğlu S, Çövöner Ç, Kürtüncü Tanır M, Aktaş E. İlaç uygulamalarında hemşirenin mesleki ve yasal sorumluluğu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009;2(2):88-92.
Bailey CG, Engel BS, Luescher JN, Taylor ML. Medication errors in relation to education & medication errors in relation to years of nursing experience. Citation Volume 3. 2008. http://www.lagrange.edu/ resources/pdf/citations/nursing/Medication%20Errors.pdf (Erişim tarihi; 18.03.2015).
Dinç L. İlaç Uygulaması İçin Hazırlık. İçinde: Atabek Aştı T, Karadağ A. Editörler. Klinik Uygulama Becerileri ve Yöntemleri. İstanbul: Nobel Kitabevi; 2011. s.609-31.
Tosun H. İlaç Yönetimi. İçinde: Atabek Aştı T, Karadağ A. editörler. Hemşirelik Esasları: Hemşirelik Bilim ve Sanatı. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık; 2012. s.721-60.
Başbakkal Z, Taş F, Bal Yılmaz H. Pediatri kliniklerinde çalışan hemşirelerin hasta güvenliği kültürüne ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Ege Pediatri Bülteni 2009;16(2):87-93.
Aygin D, Cengiz H. İlaç uygulama hataları ve hemşirenin sorumluluğu. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni 2011;45(3):110-4.
Aslan Ö, Ünal Ç. Cerrahi yoğun bakım ünitelerinde parenteral ilaç uygulama hataları. Gülhane Tıp Dergisi 2005; 47:175-8.
Ertem G, Oksel E, Akbıyık A. Hatalı tıbbi uygulamalar (malpraktis) ile ilgili retrospektif bir inceleme. Dirim 2009; 84(1):1-10.
Grandell-Niemi H, Hupli M, Leino-Kilpi H. Medication calculation skills of graduating nursing students in Finland. Adv Health Sci Edu Theory Pract 2001; 6:15-24. http://dx.doi.org/ 10.1023/A:1009842501113.
Karaca A, Açıkgöz F. Hemşirelik öğrencilerinin ilaç dozu hesaplama becerileri ve ilaç uygulama hataları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2014; 17(2):110-6.
Özkan S, Kocaman G, Öztürk C. Çocuklarda ilaç uygulama hatalarının önlenmesine yönelik yöntemlerin etkinliği. Turk Pediatri Ars 2013; 299-302. http://dx.doi.org/ 10.4274/tpa.540.
Biçer E, Güçlüel Y, Neymen A, Yiğit Ş. Hasta güvenliğine ilişkin düzenlenen hizmet içi eğitimin hemşirelerin bilgi düzeyine etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2013; 10(1):14-20.
Yaraş G. Hemşirelik öğrencilerinin ilaç dozu hesaplama becerilerinin değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yükseklisans Tezi. Sivas: 2007.
Balas MC, Scott LD, Rogers AE. The Prevalence and Nature of Errors and Near Errors Reported by Hospital Staff Nurses. Appl Nurs Res 2004; 17(4):224-30.
Tang F-I, Sheu S-J, Yu S, Wei IL, Chen CH. Nurses relate the contributing factors involved in medication errors. J Clin Nurs 2007; 16(3):447-57. http://dx.doi.org/ 10.1111/j.1365-2702.2005.01540.x.
Ayık G, Altuğ Özsoy S, Çetinkaya A. Hemşirelik öğrencilerinin ilaç uygulama hataları. Hemşirelik Dergisi 2010; 18(3):136-43.
Grandell-Niemi H, Hupli M, Puukka P, Leino-Kilpi H. Finnish nurses' and nursing students' mathematical skills. Nurse Educ Today 2006; 26:151-61. http://dx.doi.org/ 10.1016/j.nedt.2005.08.007.
Wright K. Do calculation errors by nurses cause medication errors in clinical practice? A literature review. Nurse Educ Today 2010; 30(1):85- 97. http://dx.doi.org/ 10.1016/j.nedt.2009.06.009.
Harne-Britner S, Kreamer CL, Frownfelter P, Helmuth A, Lutter S, Schafer D, Wilson C. Improving medication calculation skills of practicing nurses and senior nursing students. J Nurses Staff Dev 2006; 22(4):190-5.
Hillin E, Hick RW. Medication errors from an emergency room setting: safety solution for nurses. Crit Care Nurs Clin North Am 2010; 22(2):91-6. http://dx.doi.org/ 10.1016/j.ccell.2010.03.011.