Operatif hava harekatının planlamasında görsel modelleme dili altyapısı

Bu çalışma operatifhava harekat planlama sürecinin son ürünü olan Hava Görev Emrinin (HGE) tam otomatik olarak üretilemeyeceği, insan girdisine mutlaka ihtiyaç olacağı düşüncesine dayanmaktadır. Bu çerçevede, insanın problem çözme sürecini kolaylaştıracak bir görsel modelleme dilinin kullanımı önerilmektedir. Hava Harekat Planlaması için Görsel Modelleme Dili (HHP-GÖRMOD) adı verilen dilin üç temel amacı bulunmaktadır: Birincisi, görselleştirme ve harici kavrama teknikleri ile planlamacının hafıza ve işlem kaynaklarım artırarak problem çözümüne destek olmaktır. İkincisi, planlama süreci içerisindeki alt problemlerin çözümünde karar destek algoritmalarının kullanılmasına olanak sağlayacak bir altyapı oluşturmaktır. Böylece planlamacı detaylar yerine kritik noktalara odaklanarak strateji geliştirecektir. Üçüncüsü, HGE'ni görselleştirerek planlamacılar ve uygulayıcılar arasındaki iletişimi kolaylaştırmaktır. HHP-GÖRMOD tespit edilen prensiplere göre dizayn edilmiş ve üç durum çalışmasıyla belirlenen kriterlere göre uygulanabilirlik değerlendirmesi yapılmıştır.

This study is based on the belief that Air Tasking Order (ATO), the final product of air force operational level planning process, cannot be produced automatically. A visual modeling language is proposed to help planners' problem solving process. The language named Visual Modeling Language for Air Operations Planning (VIMLAOP) has been designed for three purposes. First is to help problem solving by means of external cognition and increasing the memory and processing resources available to the planners. Second is to provide a framework for decision support algorithms of the sub-problems of ATO production process. So, planners will focus on the critical points of strategy development by delegating the details to decision support algorithms. Third is to ease communication among planners and executers by visualizing the A TO. Within this context, VIMLAOP has been designed according to established principles and usability of it has been surveyed against the established criteria.

PDF

___

[1] CALHOUN, M. Kevin. A Tabu Search for Scheduling and Rescheduling Combat Aircraft (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), Ohio, Department of the Air Force Air University, 2000.

[2] CASTRO, D. R. D. S. Optimization Models for Allocation of Air Strike Assets with Persistence (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), Monterey, Naval Postgraduate School, 2002.

[3] İkiz, Ali İhsan, A Weapon Target Allocation Problem In An Offensive Counter Air Operation (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), Middle East Technical University, 2004.

[4] Weaver, Paul R., Development and Evaluation of an Automated Decision Aid for Rapid Re-Tasking of Air Strike Assets in Response to Time Sensitive Targets, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), Monterey, Naval Postgraduate School, 2004.

[5] Tuğrul GÜRDAL, Kemal LEBLEBİCİOĞLU, Harekat Alanı Muharip Jet Uçaklarının Hava Görev Emrinin Modellenmesi, USMAK, ODTÜ/ANKARA, 2005.

[6]Hava Harp Akademisi Hrk.İsth.ABD.Bşk.lığının "Hava Harekatında Paket Kol Uygulaması" konulu değerlendirmesi, Hava Harp Akademisi, İstanbul, 2003.

[7] HKY 368-1 Harekat Planlama Esasları Yönergesi, Hv. Bas. Ve Neş. Md. Lüğü, Ankara, 2002.

[8] Hava Harp Akademisi Harekat Planlama Süreci Bilgi. Notu, Hava Harp Akademisi, İstanbul, 2004.

[9]Card, Stuart K., Jock D.Mackinlay, Ben Shneiderman, Readings In Information Visualization, Using Vision To Think, Morgan Kaufman Publishers Inc, 1999, San Francisco, California

[10]Scaife, Mike, Yvonne Rogers, "External Cognition: How Do Graphical Representations Work?," International Journal of Human-Computer Studies, Vol 45, pages 185-213, August 1996, United Kingdom

[11] Rumbaugh, James, Ivar Jacobson, Grady Booch, The Unified Modeling Language Reference Manual, Addison Wesley Longman, 1999, Massachusetts.

[12]Object Management Group (OMG), UML Specification, Online Document, http://www.omg.org/technology/documents/forma 1/uml.htm.

[13]Rumbaugh, James, Michael Blaha, William Premerlani, Frederick Eddy, William Lorensen, Object-Oriented Modeling and Design, Prentice Hall, 1991, USA.

[14] Marriot, Kim, Bernd Meyer, Visual Language Theory, Articles of Workshop on Theory of Visual Languages (TVL '96), 1998, Spring-Verlag New York, USA.

[15] Shum, Simon J. Buckingam, Allan Maclean, Victoria M. E. Bellotti, Nick V. Hammond, "Graphical Argumentation and Design Cognition," Human Computer Interaction, Lawrence Erlbaum Associates, Vol 12, pages 267-300, No 3, 1997.

[16] Jager, D., "Generating Tools From Graph-Based Specifications," Information and Software Technology, Vol-42, pages 129-139, No 2, 2000, Spring-Verlag New York, USA

[17] ICAO Annex 4. Aeronautical Charts, Annex 4 to the Convention on International Civil Aviation, 10th edition, July 2001.

[18] Paige, R.F., J.S. Ostroff, P.J. Brooke, "Principles For Modeling Language Design," Information and Software Technology, Vol 42, pages 665-675, July 2000, UK.

[19] Harmelen, Frank van, Manfred Aben, Fidel Ruiz, Joke van de Plassche, "Evaluating a Formal KBS Specification Language," IEEE expert, Vol 11, pages 56-62, February 1996.

[20] Marriot, Kim, Bernd Meyer, Kent B. Wittenburg, "A Survey of Visual Language Specification and Recognition," Visual Language Theory (Book after Workshop on Theory of Visual Languages -TVL '96 edited by Kim Marriott and Bernd Meyer, pages 5-85, Spring-Verlag New York, 1998, USA. [21] HALAÇ, Osman, Kantitatif Karar Verme Teknikleri (Yöneylem Araştırması), Evrim Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 1991.

[22] Hillier, Frederick, Lieberman, Gerald, Introduction to Operations Research, 7th Edition, 2001, NY, US.

[23] YILDIZ-05 Harp Oyunu "Harekat Planı" Brifing ve Dokümanları (1'inci Sınıf), Hava Harp Akademisi, İstanbul, Nisan 2005.