Hasan KILIÇ, Enver KENDAL, Ahmet ALTIKAT, Sertaç TEKDAL

Bazı arpa genotiplerinin Diyarbakır ve Adıyaman kuru koşullarında verim ve verim unsurlarının incelenmesi

Bu çalışma, Güneydoğu Anadolu Bölgesi Diyarbakır ve Adıyaman kuru koşullarında 2008-2009 yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. CIMMYT ve Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü orjinli 10 adet ileri kademede hattın kullanıldığı bu çalışmada Şahin 91(iki sıralı) ve Vamıkhoca 98 (6 sıralı) çeşitleri kontrol olarak kullanılmıştır. Lokasyonlar üzerinden yapılan varyans analizinde, incelenen özellikler bakımından yatma oranı hariç genotipler arasında %1 ve %5 seviyesinde önemli farklılıklar belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen iki lokasyon ortalama sonuçlarına göre; başaklanma süresi 106.6 ile 119.0 gün, bitki boyu 90.0 ile 128.1 cm, hektolitre ağırlığı 59.3 ile 67.1 kg, bin tane ağırlığı 31.9 ile 45.1 g, tane verimi 373.9 ile 578.3 kg $da^ {-1 }$ arasında değişmiştir. Lokasyonlara göre değişen çevre koşullarında 1 ve 2 nolu hatlardan, çalışmada kullanılan kontrol çeşitlerine göre daha yüksek verim elde edilmiştir. Tane verimi bakımından 1 ve 2 nolu hat, kalite kriterleri bakımında ise 8 nolu hat öne çıkmıştır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi 1. ve 2. alt bölgeleri kuru şartlarına uygun erkenci aynı zamanda yüksek verimli çeşitleri belirlemek üzere yapılan bu çalışmanın, bölgede arpa ekim alanlarının yaygınlaşması ve birim alandan daha yüksek verim sağlanmasına yönelik yararlı bir çalışmadır.

Studies on yield and yield companents of some barley genotypes under Diyarbakır and Adıyaman dry conditions

The investigation, was carried out in 2008-2009 growing season in Diyarbakir and Adiyaman dry conditions in Southeast Anatolia Region. In this study, 10 advanced stage line introduced from Aegean Agricultural Research Institute and CIMMYT with the 2 check varieties, Şahin 91 (two rows) and Vamıkhoca 98 (6 rows), were used as material. In this study, locations combined in the analysis of variance, the rate of property except in terms of review lies between genotypes significant differences in 1% ve 5% level were determined. Significant differences at 0.0.5 and 0.01 levels were found among the genotypes in terms of traits in view except lodging percentage from the combined analysis of variance over locations. According to the results obtained from the average two-location, spike added period between 106.6 and 119.0 days, plant height between 128.1 and 90.0 cm, hectoliter weight between 59.3 and 67.1 kg, thousand grain weight between 31.9 and 45.1 g and grain yield between 578.3 with 373.9 kg da-1 varied. The higher grain yield according to locations changing environmental conditions were obtained from 1 and 2 number of lines than used to control cultivars. Higher grain yields were obtained from lines 1 and 2 as compared to those of check varieties depending upon the enviironmental conditions in locations.Lines 1 and 2 in terms of grain yield, quality criteria for the care line number 8 came to the fore. Southeastern Anatolia Region 1 and 2 dry conditions in accordance with sub-regions as well as early identification of high yielding varieties of barley cultivation areas in the region be spread and higher yield per unit area is a work towards achieving useful.

PDF

___

Anonim. (2008). Ülkesel Serin İklim Tahılları Araştırma Projesi. 2008 Yılı Araştırma Projeleri Raporu. Diyarbakır.
Anonim. (2009). http://www.tuik.gov.tr/Start.d o
Akkaya. A. ve Akten. Ş., (1990). Erzurum yöresinde yetiştirilebilecek yazlık arpa çeşitlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Der. 17: 1-4.
Akıncı. C., Gül. İ. ve Çölkesen, M. (1998). Diyarbakır koşullarında bazı arpa çeşitlerinin tane ve ot tane verimi ile bazı verim unsurlarının belirlenmesi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kong. 15- 18 Kasım 1998 Adana.405-410.
Alp. A. ve Akıncı, C. (2002). Güneydoğu Anadolu Bölgesi sulu koşullarına uygun yüksek verimli arpa çeşitlerinin belirlenmesi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kong. Cilt 1. 209-213 13-17 Ekim Diyarbakır.
Engin. A. ve Abdülkadir, B. (2002). Güneydoğu Anadolu Bölgesi sulu koşullarına uygun yüksek verimli arpa çeşitlerinin belirlenmesi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kong. Cilt 1. 203-209 13-17 Ekim Diyarbakır.
Feil, B. (1992). Breeding progress in small grain cereals. A comparison of old and modern cultivars. Plant Breeding, 108:1-11.
Çölkesen, M., Öktem A., Engin A. A. Ve Öktem, G. (2002). Bazı Arpa Çeşitlerinin (Hordeum vulgare L.) Kahramanmaraş ve Şanlıurfa koşullarında tarımsal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 5(2) :76-87
Çölkesen. M., Cesurer. L., Yürürdurmaz. C., Demirbağ. V., Çiçek. A., Başgül. A ve Engin, A. (1998). Kahramanmaraş koşullarına uygun yüksek verimli arpa çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Türkiye 3.Tarla Bitkileri Kong. Cilt 1. 234- 239 15-18 Kasım 1999 Adana.
Karadoğan. T., Sağdıç. Ş., Çarkçı. K. ve Akman, Z. (1999). Bazı arpa çeşitlerinin Isparta ekolojik şartlarına uyum yeteneklerinin belirlenmesi.Türkiye III. Tarla Bitkileri Kong.. 15-18 Kasım 1999. 395-400. Adana.
Kırtok, Y., Genç, İ., Çökkesen, M., Yağbasanlar, T. ve Kılınç, M. (1992). Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde sulu koşullara uygun yemlik ve biralık arpa çeşitlerinin tespiti üzerine araştırmalar. Çukurova Üniv. Zir. Fak. Genel Yayın No: 29, sayfa nolarıGAP yayınları No:57
Kırtok. Y.,Ülger. C.A., Genç. İ., Çölkesen, M. (1988). Çukurova’da denenen bazı arpa çeşit ve hatlarının uyum yeteneklerinin saptanması Çukurova Üniv. Zir. Fak. Dergisi 3 (2): 37-45.
Kün. E., Özgen. M. ve Ulukan. H. (1992). Arpa çeşit ve hatlarının kalite özellikleri üzerine araştırmalar. II. Arpa – Malt Semineri 25-27 Mayıs 1992. 70-92. Konya
Öktem. A. ve Çölkesen, M.(2000).Harran Ovası’nda yetiştirilen iki sıralı arpa (Hordeum Vulgare Conv. Distichon) çeşitlerinde verim ve bazı agronomik karakterlerin belirlenmesi. Harran Üniv. Zir. Fak. Dergisi. 4 (3-4 ):53-64
Öztürk. A., Çağlar. Ö. ve Atken, Ş. (1997). Erzurum yöresinde maltlık olarak yetitirilebilecek arpa genotiplerinin belirlenmesi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kong. 22-25 Eylül 1997. 70- 75.
Öztürk. İ., Avcı. R., Kahraman T. (2007) Trakya Bölgesi’nde yetiştirilen bazı arpa (Hordeum vulgare L) çeşitlerinin verim ve verim unsurları ile bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Trakya Üniv. Zir. Fak. dergisi, 21 (1): 59-68
Taner, A., Avcı, M., Düşünceli, F., Tosun, H., Ozan, A. N., Albustan, S., Yalcaç, K.,Sayım, İ., Özen, D. ve Sipahi, H. (1996). Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Semp., 8-11 Haziran 1999, Konya.
Turgut, İ., Konak, C., Yılmaz, R., Arabacı, O. (1997). Büyük Menderes Havzası koşullarına uyumlu ve yüksek verimli arpa çeşitlerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kong.(22-25 Eylül) s:80-83, Samsun.
Ülker M., Sönmez F., Ege H. ve Yılmaz, N. (1999). ICARDA kkenli bazı kışlık arpa çeşit ve hatlarının Van koşullarında adaptasyonu üzerinde bir araştırma. 3. Tarla Bitkileri Kong. Cilt 1 Tahıllar. s. 401-404.
Whitman, C.E, J.L. Haffield., R. J, Reginato. (1985). Effect of slope position on the mico climate growth and yield of barley. Agron. J. 77: 663-669.