Duygu TOSUN, Dilşen OKTAY, Nevin DEMİRBAŞ

AB sürecindeki Türkiye' de gıda güvenliği acısından geneleksel gıdaların üretim ve pazarlaması

AB'de 1990'lı yıllarda tüketicileri ve gıda sektöründeki tüm kesimleri tedirgin eden gıda kaynaklı sorunlar, karar alıcıları ve yetkilileri gıda güvenliği ve kalitesi konusuna odaklanmaya itmiştir. Bu bağlamda, Birlik içinde üretilen geleneksel gıdalarla ilgili önemli mevzuat düzenlemeleri de yapılmıştır. Türkiye'de de son yıllarda gıda güvenliğine ilişkin mevzuat hazırlıkları ve uygulanmalarına dönük çalışmalar, uluslar arası ticaretin ve özellikle AB ile olan ilişkilerin gereği olarak hızlanmıştır, önemli bir gıda Üretim potansiyeline sahip olan Türkiye, geleneksel gıda çeşitliliği ve üretimi açısından da zengin bir dokuya sahiptir. Bu tür gıdaların üretim ve pazarlamasının ekonomik boyutları da giderek artmaktadır. Günümüzde pazar bağlantılı gıda üretiminin ticari kuralları ise, gıda güvenliği ve kalitesinden ayrı düşünülememektedir. Bu çalışmanın amacı, AB sürecinde Türkiye'de geleneksel gıdaların üretim ve pazarlama durumunun gıda güvenliği çalışmaları açısından değerlendirilmesidir. Çalışma, Türkçe ve yabancı dillerde yayınlanmış literatür araştırmasına dayalı olarak hazırlanmıştır.

Production and marketing of traditional foods from the standpoint of the food safety with special reference to the EU

During 1990's, problems originated by food which concerned every actor in the sector and especially consumers, forced authorities and experts to focus on food quality and safety issues. As a consequence, there have been some crucial legal regulations related with traditional foods produced in the EU. In Turkey as well, some legal arrangements regarding food safety have accelerated recently, due to changes in international trade and improvements in relationships with the EU. Turkey, which has a great potential of food production, also has an outstanding variety and production of traditional foods. In case of considering traditional foods in macro level, the scale of production and marketing of such goods enlarges. In today's conditions, rules of food products' trade related with the market, necessitate food quality and safety. The aim of this study is to define the place of traditional foods in food safety acts in Turkey and to evaluate some strategies for production and marketing of traditional foods from the view point of conforming to the EU. This article is a review of Turkish and Foreign literature.

PDF

___

Albert, P. C. ve Munoz A.C.G. 1997. Typical products, technical innovation and organizational innovation, typical and traditional products: Rural Effect and Agro-Industrial Problems. June 19-21, 52nd EAAE Seminar, Parma, Italy, 77-88.
Anonim. 1995. Coğrafî İşaretlerin Korunması Hakkında 555 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname. 22326 Sayılı T.C. Resmi Gazete, Ankara.
Anonim. 2004. Faaliyet Raporu 2004, Türk Patent Enstitüsü, Ankara. http://www.tpe.gov.tr/tpe/index,isD?sayfa=601.
Anonim. 2005a. Coğrafi İşaretler, Türk Patent Dergisi, Ağustos-Eylül, 26-29.
Anonim. 2005b. Coğrafi işaretler, Türk Patent Enstitüsü, http://www.turkpatent.gov.tr/dosyalar/vavinlar/cograf iisaret tanitim.pdf.
Anonim. 2006. Coğrafi işaretlerin ve Geleneksel özellikli Ürün Adlarının Korunması Hakkında Kanun Taslağı. AB Internet sayfası. httD://europa.eu.int/comm/agriculture/foodqual/qualilen.htm.
Berizzi, P. 1997.The impact of community protection measures introduced by regulation (EEC) N.2081/92 and by regulation (EEC) N.2082/92, typical and traditional productions: Rural Effect And Agro-Industrial Problems, 52nd EAAE Seminar-Parma, June 19-21, Italy.
Boccaletti, S. 1998. Signaling quality of food products with designations of origin: advantages and limitations, the Institute di Economia Agro-alimentare, Universita Cattolica del S. Cuore, Piacenza, Italy.
Çoksöyler, N. 2004. Engeller teknolojisi ve geleneksel gıdalarda kullanımı. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 23-24 Eylül, Van, 279-283.
Dalgıç, A.C. ve K.B. Belibağlı. 2004. Geleneksel gıdalar için ISO 9000:2000 kalite yönetim sistemi ve haccp-tehlike analizleri ve kritik kontrol noktalan uygulama önerileri. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 23-24 Eylül Van, s. 106-112.
Forsman, S. ve Poananen, J. 2004. Value creation in local food supply chains: market opportunities and challenges, 14th Annual World Food and Agribusiness Forum, Symposium and Case Conference, Montreux, June, Switzerland, 12-15.
Giraud, G. 2005. The role of typicality judgement in consumer choice process with respect to food: a theoretical framework, International Food and Agri¬business Management Association World Food and Agribusiness Symposium, Chicago, Illinois, 25-26 June, USA.
Kavas,G. 2000. Etnik gıda ve yöresel gıda kavramının irdelenmesi, Gıda Dergisi, 6(3), 69-71.
Kırdar, S. 2004. Burdur ve İsparta'da üretilen geleneksel peynirler. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 23-24 Eylül, Van, 212-216.
Kızıltepe, H. 2005. Türk coğrafi işaretler mevzuatı ve AB mevzuatı ile mukayesesi, Türk Patent Dergisi, Mayıs-Haziran, 66-69.
Lassaut, B. ve Sylvander, B. 1997. Producer-consumer relationships in typical products supply chains: where are the theoretical differences with standard products?, Rural Effect and Agro-Industrial Problems, 52nd EAAE Seminar, Parma, Italy, June 19-21.
Özen, B. Tokatlı, F. ve Korel, F. 2005, Zeytinyağı araştırmalarında iki önemli konu: Coğrafi kimlik ve tağşiş. Zeytinyağı ve Pirina Yağı Sempozyumu, 10-12 Kasım, TMMOB Kimya Müh. Odası 50. Yıl Etkinliği, Bildiri Kitapçığı, İzmir.
Sarıçoban, C. ve Karakaya, M. 2004. Geleneksel gıdalardan köpük helvanın endüstriyel ölçekte üretimi. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 23-24 Eylül, Van, 104-105.
Tan, E., 2004. Türkiye geleneksel gıda ürünleri projesi. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 23-24 Eylül, Van, 128-132.
TESK. 2005 http://www.tesk.org.tr/tr/ yayin/vitrin/ 167/29.html.
Toldra, F. 2005. Safety and quality of traditional foods/European News.
Vasilopoulou, E. V. Diliş, S. ve Soukara, A. Trichopoulou, 2005. The systematic investigation of traditional foods in Europe, 1st International Food and Nutrition Congress, TÜBİTAK, June 15, Istanbul.