Elma depolama tesislerinde yapı ve yalıtım malzemesi kullanımının değerlendirilmesi

Elma gibi uzun bir depolama periyoduna sahip meyvelerin muhafazası amacıyla kullanılan soğuk hava depolarının yapı ve yalıtım malzemesi özellikleri, hem depolamanın kalitesini artırma, hem de enerjinin etkin ve verimli kullanılması açısından oldukça önemlidir. Yapılmış olan bu çalışmada, Isparta ilinde elma muhafaza amaçlı kullanılan 83 adet soğuk hava deposu işletmesinin tamamı araştırma kapsamına alınmıştır. Bu amaçla işletmelere gidilerek soğuk hava depolarının detaylı planları çıkartılmıştır. Bununla birlikte duvar ve tavan sistemlerinde kullanılan yapı ve yalıtım malzemeleri belirlenip kaydedilmiştir. İncelenen soğuk hava deposu işletmelerinin %51.81’inde duvar yapı malzemesi olarak poliüretan panelin (PU panel) kullanıldığı belirlenmiştir. İşletmelerin %48.19’unda duvar yapı malzemesi olarak briket veya tuğla kullanılmıştır. Duvar ve tavan yalıtım malzemesi olarak işletmelerinin %51.81’inde PU panel tercih edilirken, %27.71’sinde poliüretan köpük (PU köpük) uygulamasının yapıldığı belirlenmiştir. İşletmelerin %20.48’inde duvar ve tavan yalıtım malzemesi olarak EPS (genleştirilmiş polistiren sert köpük) kullanıldığı tespit edilmiştir. Yapılan çalışmada özellikle 2000 yılından itibaren Isparta ilinde elma muhafaza amaçlı kullanılan soğuk hava depolarında, yapı ve yalıtım malzemesi olarak kullanılan EPS veya poliüretan köpüğün yerini poliüretan panele bırakarak kullanımının yaygınlaştığı belirlenmiştir. Günümüzde soğuk hava depolarında yapı ve yalıtım malzemesi olarak kullanılan poliüretan panel, meyve muhafaza amaçlı kullanılan soğuk hava depolarında hem depolama kalitesini artırma ve hem de enerji açısından tercih edilen en önemli yapı ve yalıtım malzemesi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Soğuk hava depoları, Poliüretan panel, Poliüretan köpük, EPS, Isparta

Assessment of building and insulation materials use in apple cold storages

The features of the construction and insulation materials used in storing fruits like apple which can be stored for a long time are important in terms of both the storage quality and the efficient and effective usage of energy. In this study, all of the 83 cold storages used to store apple in Isparta are included in the study. For this purpose, detailed plans of cold storage units were taken out. In addition, construction and insulation materials used in walls and ceiling systems were determined and recorded. Polyurethane panel (PU panel) was used as wall construction material in 51.51% of the examined cold storages. Briquette or brick was preferred in 48.19% of the them as wall construction material. Polyurethane panel was preferred in 51.81% of the cold storages as wall and ceiling insulation material while polyurethane foam (PU foam) was preferred in 27.71% of them. In 20.48% of the cold storages, EPS (expanded polystyren foam) was detected to be used as wall and ceiling insulation material. In the study, it has been found that polyurethane panels have been preferred lately rather than EPS or polyurethane foam as construction and insulation material and it is getting popular in cold storages for storing apple in Isparta especially since 2000. Today, PU panel used as construction and insulation material in cold storages has been preferred as the most important construction and insulation material in cold storages for storing fruits in terms of increasing storage quality and energy.

Keywords:

Cold storages, Polyurethane panel, Polyurethane foam, EPS, Isparta,

PDF

___

Anonim, (1994). Isparta ili çevre durum raporu. T.C. Isparta Valiliği Çevre İl Müdürlüğü, Isparta.
Anonim, (2019). Elma Raporu/2019. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara. Erişim adresi: https://zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=32410&tipi=38&sube=0
Ağaoğlu, S. Y., ve Tuncel, N. (1987). Bahçe ürünlerinin soğukta muhafazasında enerji sorunları ve enerjinin optimal kullanımı için alınması gerekli tedbirler. Gıda Dergisi, 12(4), 253-257.
Batiha, M. A., Marachli, A. A., Rawadieh, S. E., Altarawneh, I. S., Al-Makhadmeh, L. A., ve Batiha, M. M. (2019). A study on optimum insulation thickness of cold storage walls in all climate zones of Jordan, Case Studies in Thermal Engineering, 15, 1-10. https://doi.org/10.1016/j.csite.2019.100538
Çuhadar, M. T., ve Kolcuoğlu, M. S. (2001). Isparta elmacılık raporu. Isparta Valiliği Meyvecilik Danışma ve Tavsiye Kurulu, Isparta.
DİE, (1999). Türkiye istatistik yıllığı. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara.
Dilmaç, Ş., Tırıs, Ç., ve Türe, İ. E. (1996). İstanbul'da dış duvar elemanlarından kaybedilen ısı enerjisi miktarının ölçülmesi ve enerji tasarruf potansiyelinin hesaplanması. Final Raporu, Proje No:16.2.002, Türk Ytong Sanayi A.Ş., Gebze.
DPT, (2001). Sekizinci beş yıllık kalkınma planı. Bitkisel Üretim Özel İhtisas Komisyonu Meyvecilik Alt Komisyonu Raporu, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara.
Dombaycı, Ö. A., Gölcü, M., ve Pancar, Y. (2006). Optimization of insulation thickness for external walls using different energy-sources. Applied Energy, 83(9), 921-928. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2005.10.006
Faraj, K., Khaled, M., Faraj, J., Hachem, F., ve Castelain, C. (2020). Phase change material thermal energy storage systems for cooling applications in buildings: a review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 119, 1-10. https://doi.org/10.1016/j.rser.2019.109579
HGM, (2020). Isparta siyasi haritası, Harita Genel Müdürlüğü, Ankara.
Kaynaklı, Ö., (2012). A review of the economical and optimum thermal insulation thickness for building applications, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 16(1), 415-425. https://doi.org/10.1016/j.rser.2011.08.006
Kesici, E. (2013). Hamiteli (Göller Yöresi)’nin gölleri ve sorunları. Ayrıntı Dergisi, 1(2), 1-4. Erişim adresi: http://www.dergiayrinti.com/index.php/ayr/article/view/64
Kürekçi, N. A. (2016). Determination of optimum insulation thickness for building walls byusing heating and cooling degree-day values of all Turkey’s provincial centers. Energy and Buildings, 118, 197–213. http://dx.doi.org/10.1016/j.enbuild.2016.03.004
Sargı, S., ve Okudum, R. (2014). Isparta ilinde soğuk hava depolarının kuruluşu, gelişimi ve gelişime etki eden faktörler. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32, 111-132.
TÜİK, (2019). Tarımsal üretim istatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara.
Yılmaz, H.İ. (2010). Göller bölgesinde elma muhafazasında kullanılan soğuk hava depolarının yapısal yönden analizi ve en uygun depo tiplerinin geliştirilmesi. (Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
Yılmaz, H. İ., Ünal, H. B., ve Nuhoğlu, A. (2017). Isparta yöresi mevcut elma depolama varlığına uygun merkezi elma sınıflandırma ve paketleme tesisleri optimum konum ve kapasite planlama modelinin geliştirilmesi. 214O202 nolu TÜBİTAK Projesi Sonuç Raporu, Isparta.