Sınıf Öğretmeni Adaylarının Hedef ve Değerlendirme Kavramlarına İlişkin Metaforları

Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmeni adaylarının hedef ve değerlendirme kavramlarına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmaktır. Bu araştırma 2012-2013 eğitim-öğretim yılı güz yarıyılında Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı'nda öğrenim görmekte olan 254 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, katılımcıların "Hedef ....... gibidir/benzerdir; çünkü, . . ." ve "Değerlendirme....... gibidir/benzerdir; çünkü, . . ." cümlelerini tamamlamalarıyla elde edilmiştir. Verilerin analizinde frekans, yüzde hesaplamaları ve nitel yöntemler arasında yer alan içerik analizi çözümleme tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, sınıf öğretmeni adayları hedef kavramına ilişkin 79 metafor, değerlendirme kavramına ilişkin 69 metafor üretmişlerdir. Hedef kavramına ilişkin sınıf öğretmeni adaylarının üretmiş oldukları metaforların hemen hemen tamamı olumlu özellikler taşımaktadır. Sınıf öğretmeni adaylarının değerlendirme kavramına ilişkin üretmiş oldukları metaforların büyük çoğunluğu ise, değerlendirmenin hem süreç hem de ürüne odaklandığı yönündedir. Değerlendirme kavramına ilişkin üretilen bazı metaforların ise (hapishane, can sıkıcı ortam, kaktüs, mahkeme) olumsuz olduğu ve bunun nedeninin de yapılan yanlış değerlendirmelerden kaynaklandığı saptanmıştır

The aim of this study is to find out the Preservice classroom teachers’ perceptions about

The aim of this study is to find out the Preservice classroom teachers’ perceptions about objectives and evaluation via metaphors. This study was carried out with 254 Preservice classroom teachers studying in Classroom Teacher Education Department of Kazım Karabekir Education Faculty of Ataturk University in the fall term of 2012-2013 education year. The data was acquired by the participants filling out “Objective is like …, because…” and “Evaluation is like …, because …” The frequency and percentage analysis and decoding technique belonging to qualitative methods were used during analyzing process of the data. Preservice Classroom Teachers produced 79 metaphors about objective and 69 metaphors about evaluation. Almost all the metaphors about objective produced by Preservice Classroom Teachers has had positive properties. Most of the metaphors about evaluation produced by Preservice Classroom Teachers is focused on both process and product. Some of metaphors about evaluation (such as jail, boring environment, court, and cactus) have negative properties, and the reason is that it is resulted from wrong evaluation

PDF

___

Arnett, R. C. (1999). Metaphorical guidance: Administration as building and renovation. Journal of Educational Administration, 37(1), 80-89.
Arslan, M. M. ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 171, 100-108.
Aydın, İ. H. (2006). Bir felsefi metafor olarak “yolda olmak”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 4(3), 9-22.
Aydın, İ. S. ve Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının “öğretmen” ve “öğrenci” kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. Turkish Studies, 5(3), 818-842.
Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
Aykaç, N. (2012). İlköğretim öğrencilerinin resimlerinde öğretmen ve öğrenme süreci algısı. Eğitim ve Bilim, 37(164), 298-315.
Aykaç, N. ve Çelik, Ö. (2011, Ekim). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının eğitim programına ilişkin metaforik algılarının karşılaştırılması. I. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye.
Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: School perceptions of students, teachers and parents from four selected schools (in Ankara). Yayımlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Balcı, E. ve Tekkaya, C. (2000). Ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik bir ölçeğin geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 42-50.
Cerit, Y. (2006). School metaphors: the view of students, teachers and administrators. Educational Science Theory&Practice, 6(3), 692-699.
Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
Creswell, J. W. (2013). Beş nitel araştırma yaklaşımı. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Ed.), Nitel araştırma yöntemleri içinde (ss. 69-110). Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım.
Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 269- 283.
Çuhadar, A. ve Sarı, M. (2007, Haziran). Göç yollarında eğitim: ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okula ilişkin algılarının göç bağlamında değerlendirilmesi. III. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Demir, G. Y. (2005). Çevirenin önsözü. G. Lakoff & M. Johnson (Yazarlar) Metaforlar: Hayat, anlam ve dil. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
Demirel, Ö. (2011). Eğitimde program geliştirme (17. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Dönmez, Ö. (2008). Türk eğitim sisteminde kullanılan yönetici metaforları (Kayseri ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına yönelik metafor algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 607-629.
Duban, N. ve Küçükyılmaz, E. A. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının alternatif ölçme-değerlendirme yöntem ve tekniklerinin uygulama okullarında kullanımına ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 7(3), 69-784.
Ekiz, D. ve Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf öğretmenlerinin “öğretmen” kavramına ilişkin metaforlarının tespit edilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 439-458.
Eraslan-Çapan, B. (2010). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilere yönelik metaforik algıları. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(12), 140-154.
Eren, A. ve Tekinarslan, E. (2012, Eylül). Öğretmen, öğretme, öğrenme, öğretim materyali ve değerlendirmeye ilişkin metaforlar: Yapısal bir analiz. İkinci Ulusal Eğitim programları ve Öğretim Kongresi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye.
Eren, A., & Tekinarslan, E. (2013). Prospective teachers’ metaphors: Teacher, teaching, learning, instructional material and evaluation concepts. International Journal of Social Sciences & Education, 3(2), 435-445.
Ertan-Kantos, Z. (2011). Örgüt metaforlarında liderlik: Kavramsal bir çözümleme. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(1), 135-158.
Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
Gök, B., Erdogan, O., Özen-Altinkaynak, S., & Erdogan, T. (2012). Investigation of pre-service teachers’ perceptions about concept of measurement and assessment through metaphor analysis. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 1997-2003.
Goldstein, L. B. (2005). Becoming a teacher as a hero’s journey; using metaphor in preservice teacher education. Teacher Education Quarterly, 32(1), 7-24.
Gordon, T. (2010). School is like an ant’s nest: Spatiality and embodiment in schools. Gender and Education, 8(3), 301-310.
Gömleksiz, M. N. (2007). Yeni ilköğretim programına ilişkin öğretmen görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Eğitim Araştırmaları, 27, 69–82.
Gültekin, M. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının eğitim programı kavramına yükledikleri metaforlar. Eğitim ve Bilim, 38(169), 126-141.
Kilmen, S., Kösterelioğlu, S. ve Kösterelioğlu, İ. (2007). Öğretmen adaylarının ölçme değerlendirme araç ve yaklaşımlarına ilişkin yeterlik algıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 129- 140.
Lakoff, G. ve Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (G.Y. Demir, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
Leavy, A. M., McSorley, F., & Boté, L. A. (2007). An examination of what metaphor construction reveals about the evolution of preservice teachers’ beliefs about teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 23(7), 1217-1233.
Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms. Kappa delta Pi Record, 41(4), 172-175
Martinez, M. A., Sauleda, N., & Huber, G. L. (2001). Metaphors as blueprints of thinking about teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 17, 965-977.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis (2nd ed.). California: Sage Publications.
Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor (G. Bulut, Çev.). İstanbul: Mess Yayıncılık.
Nalçacı, A. ve Bektaş, F. (2012). Öğretmen adaylarının okul kavramına ilişkin algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi dergisi (KEFAD), 13(1), 239-258.
Nartgün, Z. (2008). Öğretmen adayları için ölçme ve değerlendirme genel yeterlik algısı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 85-94.
Nikitina, L., & Furuoka, F. (2008). “A language teacher is like…”: Examining Malaysian students’ perceptions of language teachers through metaphor analysis. Electronic Journal of Foreign Language Teaching, 5(2), 192- 205.
Ocak, G. ve Gündüz, M. (2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 293-311.
Örten, D. ve Erginer, E. (2010, Mayıs). Türkiye’de eğitimde program geliştirme alanındaki öncü akademisyenlerin eğitimde program geliştirmeye ilişkin metaforik algıları. I. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi,
Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi, Balıkesir, Türkiye.
Örücü, D. (2012). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin sınıfa ve sınıf yönetimine ilişkin metaforik bakışları: Karşılaştırmalı bir durum çalışması. İlköğretim Online, 11(2), 342-352.
Özdemir, M. (2012a). Lise öğrencilerinin metaforik okul algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(163), 96-109.
Özdemir, S. M. (2012b). Eğitim programı kavramına ilişkin öğretmen adaylarının metaforik algıları. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 5(3), 369-393.
Palmquist, R. A. (2001). Cognitive style and users' metaphors for the web: An exploratory study. Journal of Academic Librarianship, 27(1), 24-32.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırmada çeşitlilik, kuramsal yönelimler. M. Bütün ve S. B. Beşir (Çev. Ed.). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri içinde (ss. 75-142). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Pektaş, M. ve Kıldan, A. O. (2009). Farklı branşlardaki öğretmen adaylarının “öğretmen” kavramı ile ilgili geliştirdikleri metaforların karşılaştırılması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 271-287.
Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Saban, A. (2008a). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 14(55), 459-491.
Saban, A. (2008b). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421–455.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
Sadık, F. ve Sarı, M. (2012). Çocuk ve demokrasi: İlköğretim öğrencilerinin demokrasi algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Uluslararası Cumhuriyet Eğitim Dergisi, 1(1), 48-62.
Sağlam-Arslan, A., Devecioğlu-Kaymakçı, Y. ve Arslan, S. (2013). Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin kullandıkları ölçme-değerlendirme yöntemlerinin öğretim programına uygunluğu. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 320-333.
Semerci, Ç. (2007). “Program geliştirme” kavramına ilişkin metaforlarla yeni ilköğretim programlarına farklı bir bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 139-154.
Sönmez, V. (2008). Program geliştirmede öğretmen el kitabı (14. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Soydaş, S. ve Güven, B. (2009, Haziran). Öğrencilerin hayat bilgisi dersinde demokrasi kavramı ile ilgili oluşturdukları metaforların incelenmesi. International Symposium on Democracy and Democracy Education in Europe , Çanakkale, Türkiye.
Struyven, K., Dochy, F., & Janssens, S. (2005). Students’ perceptions about evaluation and assessment in higher education: A review. Assessment & Evaluation in Higher Education, 30(4), 331 347.
Taşdemir, A. ve Taşdemir, M. (2011a, April). Metaphors on teaching process and teachers; produced by the teachers.
2nd International Conference On New Trends İn Education And Their Implications, Antalya-Turkey.
Taşdemir, M. ve Taşdemir, A. (2011b, April). Teachers’ Metaphors on elementary school programme. 2nd International Conference On New Trends İn Education And Their Implications, Antalya-Turkey.
Tatar, N. ve Murat, S. (2011). Öğretmen adaylarının “değerlendirmeye” yönelik algıları. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 70-88.
Töremen, F. ve Döş, İ. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin müfettişlik kavramına ilişkin metaforik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(4), 1973-2012.
Türk Dil Kurumu (2013). Büyük Türkçe sözlük. http://www.tdkterim.gov.tr/bts/. Erişim Tarihi: 05.05.2013.
Vadeboncoeur, J. A., & Torres, M. N. (2003). Constructing and reconstructing teaching roles: a focus on generative metaphors and dichotomies. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 24(1), 87-103.
Varış, F. (1996). Eğitimde program geliştirme: Teori ve teknikler (6. baskı). Ankara: Alkım Yayınları.
Yalçın, M. ve Erginer, A. (2012). İlköğretim okullarında okul müdürüne ilişkin metaforik algılar. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi, 1(2), 229-256.
Yeşilyurt, E. (2011). Yapılandırmacı öğrenme temelli bir öğretim programının oluşturulmasına ilişkin öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi. Turkish Studies, 6(4), 865-885.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.