1914

Ortaokul Öğrencilerinin Bilim İnsanının Cinsiyetine Yönelik Algılarının Kökenleri

Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin bilim insanının cinsiyetine yönelik algılarının kökenlerini incelemektir. Araştırmaya Düzce merkez ilçede bulunan beş ortaokulda 2014-2015 öğretim yılında öğrenim gören 592 öğrenci katılmıştır. Araştırmada öğrencilerin bilim insanının cinsiyetine yönelik algılarını belirlemek için açık uçlu sorulardan oluşan bir anket uygulanmış ve yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Anket tüm öğrencilere uygulanmasına karşın, yarı yapılandırılmış görüşme rasgele seçilen 120 öğrenciyle yapılmıştır. Veri toplama araçlarından elde edilen veriler birleştirilmiş ve iki alan uzmanı tarafından kodlanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin kültürel alt yapılarının, yazılı ve görsel medyada sunulan bilim insanı figürlerinin ve toplumda bilim alanındaki uzmanları tanımlamak için “bilim adamı” kavramının kullanılmasının öğrencilerin bilim insanının cinsiyetine yönelik algılarının etkilediği bulunmuştur. Öğrencilerin kültürel alt yapılarındaki farklılık nedeniyle, geleneksel kültüre sahip öğrencilerin toplumdaki basmakalıp erkek imgesi temelinde bilim insanını erkek veya toplumdaki basmakalıp bayan imgesi temelinde bilim insanını bayan olarak tanımlarken, toplumdaki basmakalıp erkek ve bayan imgelerini ret edene ve modern/batı kültürünü benimseyen öğrencilerin ise bilim insanının bayan veya erkek olabileceğini ileri sürmüşlerdir.

The Origins of Perceptions regarding Gender of Scientist among Secondary School Students

The purpose of this study is to investigate the origins of secondary school students’ perceptions of gender of scientist. For this purpose, phenomenology, one of the qualitative research techniques, was used in this study. Totally 592 students from five secondary schools in the central of Duzce participated in this study in 2014-2015 academic years. To determine students' perceptions of gender of scientist, a questionnaire consisting of open-ended questions and a semi-structured interview were developed. Although the questionnaire was administered to all students, the interviews were conducted with 120 students selected randomly. The data obtained through data collection techniques was combined and encoded by two researchers participating in the research process. The results of the study indicated that students' cultural background, scientist figures presented in printed and visual media and the use of the terms “Man of Science” or “Scientist” to identify people specialized in science affected students’ perceptions of gender of scientists. According to cultural background, while some students adopting traditional/ patriarchal culture identified scientist as a male based on male gender linked stereotypes or as a female based on female gender linked stereotypes, others adopting modern/western culture and protesting gender linked stereotypes thought scientist as a male and female.

PDF

___

Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı (4. Baskı). Sakarya: Sakarya Kitapevi.
Archer, L., DeWitt, J., & Willis, B. (2014). Adolescent boys’ science aspirations: Masculinity, capital, and power. Journal of Research in Science Teaching, 51(1), 1-30.
Barman, C. R. (1999). Students’ views about scientists and school science: Engaging K-8 teachers in a national study. Journal of Science Teacher Educaiton, 10(1), 43-54.
Chambers, D. W. (1983). Stereotypic images of the scientist: The A-Draw-Scientist-Test. Science Education, 67(2), 255–265.
Charity-Leeke, P. C. (2012). Women in engineering: A phenomenological analysis of sociocultural contextual meaning of gender roles. Unpublished PhD Thesis. Cleveland State University, Cleveland, USA.
Creswell, J. (2013). Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches, 3rd edition. SAGE Publications - ISBN 9781412995306.
Demirbaş, M. (2009). The relationships between the scientist perception and scientific attitudes of science teacher candidates in Turkey: A case study. Scientific Research and Essay, 4(6), 565-576.
Erten, S., Kıray, S.A., & Şen-Gümüş, B. (2013). Influence of scientific stories on students ideas about science and scientists. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 1(2), 122-137.
Flick, L. (1990). Scientist in residence program improving children’s image of science and scientists. School Science and Mathematics, 90, 205-214.
Jackson, A. P., & Scharman, J. S. (2002). Constructing family-friendly careers: Mothers’ experiences. Journal of Counseling & Development, 80, 180-187.
Karaçam, S., Aydın, F., & Digilli, A. (2014). Fen ders kitaplarında sunulan bilim insanlarının basmakalıp bilim insanı imajı açısından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 606-627.
Karaçam, S. (2015). Different aspects of secondary school students’ mental frameworks related to concept of scientist. Journal of Science and Mathematics Education in Southeast Asia, 38(1), 32-59.
Korkmaz, H., & Gürçay, D. (2016). Öğretmen Adaylarının Fizik Çalışan Bilim İnsanlarına Yönelik İmajları: Öğretmen Eğitimi Açısından Doğurguları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 655-672.
Küçük, S. (2003). Cinsiyet ayrımlı atasözlerinde kadın ve erkek kimliği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 213-224.
Leblebicioğlu, G., Metin, D., Yardımcı, E., & Çetin, P. S. (2011). The effect of informal and formal interaction between scientists and children at a science camp on their images of scientists. Science Education International, 22(3), 158–174
Mason, C., Kahle, J., & Gardner, A. (1991). Draw-A-Scientist Test: Future implications. School Science and Mathematics, 91(5), 193-198.
Mead, M., & Metraux, R. (1957). Images of the scientists among high-school students. Science, 126, 384-390.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: SAGE.
MoNE (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı, Ankara: Devlet Kitapları Basımevi.
Nuhoğlu, H., & Afacan, O. (2011). Evaluation of the primary school students’ view about scientists. Journal of Kırsehir Education Faculty, 12(3), 279-298.
Owens, T. (2009). Going to school with Madame Cruie and Mr. Einstein: Gender roles in children’s science biographies. Cultural Studies of Science Education, 4, 929-943.
Scherz, Z., & Oren, M. (2006). How to change students‘ images of science and technology. Science Education, 90(6), 965-985.
Schibeci, R. A., & Sorenson, I. (1983). Elementary school children's perceptions of scientists. School Science and Mathematics, 83(1), 14-19.
Scott, A. B., & Mallinckrodt, B. (2005). Parental emotional support, science self-efficacy, and choice of science major in undergraduate women. The Career Development Quarterly, 53, 263-273.
She, H. (1995). Elementary and middle school students’ image of science and scientists related to current science textbooks in Taiwan. Journal of Science Education and Technology, 4(4), 283–294.
She, H. (1998). Gender and grade level differences in Taiwan students’ stereotypes of science and scientists. Research in Science & Technological Education, 16(2), 125-135.
Sikora, J., & Saha, L. J. (2009). Gender and professional career plans of high school students in comparative perspective. Educational Research and Evaluation, 15, 385-403.
Steinke, J. (2005). Cultural representations of gender and science: Portrayals of female scientists and engineers in popular films. Science Communication, 27, 27-63.
Türkmen, H. (2008). Turkish primary students’ perceptions about scientist and what factors affecting the image of the scientists. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 4(1), 55-61.
Wong, B. (2015). Careers “from” but not “in” science: Why are aspirations to be a scientist challenging for minority ethnic students? Journal of Research in Science Teaching, 52(7), 979-1002.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık