Lise Öğrencilerinde Boyun Eğici Davranışların Yaygınlığı

Bu çalışmada boyun eğici davranışların (itaat) lise son sınıf öğrencileri arasındaki yaygınlığı incelenmiştir. Araştırma kapsamına lise son sınıfta okuyan 385 (% 58.1) kız 278 (% 41.9) erkek olmak üzere toplam 663 öğrenci alınmıştır. Veri toplama araçları olarak Boyun Eğici Davranışlar Ölçeği'nin (BEDÖ) Türkçe Formu ve Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ASDÖ) ile araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan Öğrenci Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Veriler Kay-Kare ($x^2$) tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, kızlardan çok erkekler arasında, tek çocuklu veya en az üç çocuğu olan ailelerde, ailesinin geliri düşük, ailesinden yeterince destek görmeyen, ailesinde sıklıkla sert tartışmalar olan, ailesi oldukça dindar ve akademik başarısı düşük öğrenciler arasında boyun eğici davranışlar daha yaygın bulunmuştur. Bulgular literatür ışığında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Prevalence of Submissive Acts Among High School Students

In thise study, prevalence of submissive acts were examined among high school students. The sample of the study included totally 663 (385 female, 278 male) high school students. Submissive Acts Scale (SAS) - Turkish Form and Perceived Social Support Scale (PSSS) developed by Yıldırım (1997) were administred to the students in other to gather the data in this study. Also, a questionnaire developed by researcher was given the students. The data were analyzed by $x^2$ technique. According to the research findings, submissive acts have been found prevalent among the male students who are from the families having one or at least three children, whose family have low income, are quite religious, who do not get enough support from their parents, who grow up in families having serious debates very often, whose academic achievements are low. The findings were discussed in the light of related literature, and suggestion were made.

PDF

___

Alan, S., Gilbert, P., (1997). Submissive behaviour and psychopathology. British Journal of Clinical Psychology, 36,467-488
Cheung, M.S.R, Gilbert, P., & Irons, C., (2003). An exploration of shame, social rank and rumination in relation to depression. Personality and Individual Differences, (elsevier.com), 1-11.
Gerlsma, C., Emmelkamp, P. M. G., & Arrindell, W. A., (1990). Anxiety, depression, and perception of early parenting: A meta-analysis. Clinical Psychology Review, 10,251-277.
Gilbert, P., (2000). The relationship of shame, social anxiety and depression: the role of the evaluation of social rank. Clinical Psychology and Psychotherapy, 7, I74-189.
Gilbert, P., (2001). Evolution and social anxiety: The role of social competition and social hierarchies. Social Anxiety: Psychiatric Clinics of North America, 24, 723-751.
Gilbert, P., Allan, S., Brough, S., Melley, S. & Miles, J., (2002). Anhedonia and positive affect: relationship to social rank, defeat and entrapment. Journal of Affective Disorder, 71, 141-151.
Gilbert, P., Allan, S.,(1994).Assertiveness, submissive beavior and social comparison. British Journal of Clinical Psychology, 33, 295-306.
Gilbert, P., Cheung, M.S-P., Grandfield, T., Campey, R, Irons, C., (2003). Assessment recall of threat and submissiveness in childhood: Development of a new scale and its relationship with depression , social comparison and shame. Clinical Psychology and Psychotherapy, 10, 108-115.
Gilbert, P., Pehl, J., & Allan, S., (1994). The phenomenology of shame and guilt: An empirical investigation. British Journal of Medical Psychology, 67, 23-36.
Mackinnon, A., Henderson, A. S., & Andrews, G., (1992) Parental 'affectionless control' as an antecedent to adult depression: A risk factor redefined. Psychological Medicine, 23, 135-14.
McCreary, D. R., Rhodes, N. D., (2001). On the gender-typed nature of dominant and submissive acts. Sex Roles, 44, Nos. 5/6, 339-350.
O'Connor, L.E., Berry, J.W., Weiss, J., & Gilbert, P., (2002). Guilt, fear, submission, and empathy in depression. Journal of Affective Disorder, 71, 19-27.
Onstad, S., Skre, I., Torgersen, S., & Kringlen, E., (1993). Parental representations in twins discordant for schizophrenia. Psychological Medicine,' 23, 335-340.
Richter, J., Eisemann, M., & Richter, G., (1991). Perceived parental rearing and state versus trait aspects of adult depression. Psychopathology, 24,25-30.
Rojo-Moreno, L., Livianos-Aldana, L., Cervera-Martinez, G., & Dominguez-Carabentes, J. A., (1999). Rearing style and depressive disorder in adulthood: a controlled study in a Spanish clinical sample. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 34, 548-554.
Şahin, N. H., Şahin, N., (1992). Adolescent guilt, shame and depression inrelation to sociotropy and autonomy. The World Congress of Cognitive Therapy, Toronto, June, 17-21.
Savaşır, I., Şahin, N. H.,(1997). Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
TDK (1983). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Tiggeman, M., Winefield, H. R., Goldney, R. D., & Winefield, A. H., (1992). Attributional style and parental rearing as predictors of psychological distress. Personality and Individual Differences, 13, 835-841.
Yıldırım, İ., (1991). Stres ve stresle başa çıkmada gevşeme tekniğinin etkililiği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6,175-189.
Yıldırım, İ., (1997). Algılanan Sosyal Destek Ölçeği'nin geliştirilmesi, güvenirliği ve geçerliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-87.
Yıldırım, İ., Ergene, T., (2003). Lise son sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının yordayıcısı olarak sınav kaygısı, boyun eğici davranışlar ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 224-234.