Ergün YURTBAKAN, Muammer ÇALIK, Tekin GÜLER

İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Organik ve Organik Olmayan Besinler Konusuna Yönelik Kavramsal Gelişimlerinin İncelenmesi: Ortak Bilgi Yapılandırma Modeli Örneği

Bu çalışma; Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline (OBYM) yönelik öğretim müdahalesinin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin organik ve organik olmayan besinlerle ilgili kavramsal gelişimlerine etkisini incelemeyi amaçlamıştır. Basit deneysel yöntemin (tek gruplu ön test-son test) kullanıldığı çalışmaya uygun durum örneklemesi yolu ile seçilen 20 ilkokul dördüncü sınıf öğrencisi katılmıştır. Kelime ilişkilendirme testi ve çalışma yaprakları veri toplamak için kullanılmıştır. Çalışmada, öğrencilerin kelime ilişkilendirme testiyle ilgili ön ve son test puanları arasında istatistiksel olarak son test puanları lehine anlamlı bir farklılığın olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuç, organik ve organik olmayan besinler konusuna yönelik hazırlanan OBYM uyumlu müdahalenin, ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin kavramsal gelişimlerine yardımcı olduğunu göstermektedir. Bu çalışmanın bulguları dikkate alındığında, sosyo-bilimsel konulara yönelik OBYM ders planlarının hazırlanarak, ilkokul öğrencilerinin kavramsal gelişimlerinin desteklenmesi önerilmektedir.

Investigating Fourth Grade Students’ Conceptual Growth of the ‘Organic and Nonorganic Foods’ Subject: A case of Common Knowledge Construction Model

This study aimed to examine the impact of the CKCM-oriented instructional treatment on the fourth grade students’ conceptual growth of organic and non-organic foods. Through a pre-experimental research design (a single group pre-test and post-test design), a total of 20 fourth grade students, who were selected via convenient sampling method, participated in the current study. To collect data, a word association test (WAT) and worksheets were used. This study determined a significant difference between mean scores of the preand post- WAT in favor of the post- WAT scores. This means that the CKCM-oriented instructional treatment has facilitated participants’ conceptual growth of the organic and non-organic foods. In light of the results, the current study recommends supporting primary school students’ conceptual growth by preparing the socioscientific issues-oriented CKCM lesson plans

PDF

___

Ak, İ. (2004). Apolyont doğal tarım ve hayvancılık projesi. I. Uluslararası organik hayvansal üretim ve gıda güvenliği kongresi. 28 Nisan–1 Mayıs, 2004, s.144.
Atasoy, Ş., Tekbıyık, A., & Yüca, O. Ş. (2019). Karadeniz Bölgesi’ndeki bazı yerel sosyobilimsel konularda öğrencilerin informal muhakemelerinin belirlenmesi: HES, Organik Çay ve Yeşil Yol Projesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 524- 540. doi: 10.16986/HUJE.2018045573.
Ayla, D. ve Altıntaş, D. (2017). Organik üretim ve pazarlama sorunları üzerine bir değerlendirme. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4), 7-17 https://dx.doi.org/10.21180/kuiibf.2017434551.
Bağ, H. ve Çalık, M. (2018). İlkokul 4. sınıf düzeyindeki fen eğitimi araştırmalarının tematik içerik analizi. İlköğretim Online, 17(3), 1353-1377. https://dx.doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466357.
Bahar, M. ve Özatlı, N. S. (2003). Kelime ilişkilendirme yöntemi ile lise 1. Sınıf öğrencilerinin canlıların temel bileşenleri konusundaki bilişsel yapılarının araştırılması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(2), 75-85.
Bahar, M., Johnstone, A. H. & Sutcliffe, R.G. (1999). Investigation of students’ cognitivestructure in elementary genetics through word associationtests. Journal of Biological Education, 33, 134-141.
Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. ve Bıçak, B. (2006). Geleneksel-alternatif ölçme ve değerlendirme (Ed. Mehmet Bahar). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Bakırcı, H., Çalık, M. & Çepni, S. (2017). The effect of the common knowledge construction model-oriented education on sixth grade pupils’ views on the nature of science. Journal of Baltic Science Education, 16(1), 43-55.
Bakırcı, H. ve Çepni, S. (2014). Fen bilimleri dersi öğretim programı temelinde ortak bilgi yapılandırma modelinin irdelenmesi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 2(2), 83-94
Bakırcı, H. ve Ensari, Ö. (2018). Ortak bilgi yapılandırma modelinin ısı ve sıcaklık konusunda lise öğrencilerinin akademik başarılarına ve kavramsal anlamalarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 43(196), 171-188.
Bakırcı, H., Artun, H., Şahin, S. ve Sağdıç, M. (2018). Ortak bilgi yapılandırma modeline dayalı fen öğretimi aracılığıyla yedinci sınıf öğrencilerinin sosyobilimsel konular hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – ENAD, 6(2), 207-237.
Bayçelebi, Z. (2019). Sağlıklı besinler konusuna yönelik tahmin-gözlem-açıklama çalışma yapraklarının etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Bayram, B., Yolcu, H. ve Aksakal, V. (2007). Türkiye’de organik tarım ve sorunları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 38(2), 203-206.
Biernacka, B. (2006). Developing scientific literacy of grade five students: A teacher researcher coolaborative. Yayınlanmamış doktora tezi, Manitoba University, Kanada.
Charry, K. (2014). Product placement and the promotion of healty food topre adolescents. International Journal of Advertising, 33(3), 599-616.
Chung, Y., Yoo, J., Kim, S. W., Lee, H. & Zeidler, D. L. (2016). Enhancing students’ communication skills in the scıence classroom through socioscientific issues. International Journal of Science and Mathematics Education, 14, 1-27.
Çalık, M. (2013) Effect of technology-embedded scientific inquiry on senior science student teachers’ self-efficacy. Eurasia Journal of Mathematics Science and Technology Education, 9(3), 223–232. https://dx.doi.org/10.12973/eurasia.2013.931a
Çalik, M. & Cobern, W. W. (2017). A cross-cultural study of CKCM efficacy in an undergraduate chemistry classroom. Chemistry Education Research and Practice, 18, 691-709. https://dx.doi.org/10.1039/C7RP00016B.
Çalık, M. & Coll, R. K. (2012) Investigating socioscientific issues via scientific habits of mind: Development and validation of the scientific habits of mind survey (SHOMS). International Journal of Science Education, 34(12), 1909–1930. https://dx.doi.org/10.1080/09500693.2012.685197 .
Çalik, M., Ebenezer, J., Özsevgeç, T., Küçük, Z. & Artun, H. (2015). Improving science student teachers’ self-perceptions of fluency with innovative technologies and scientific inquiry abilities. Journal of Science Education and Technology, 24, 448–460. https://dx.doi.org/10.1007/s10956-014-9529-1 .
Çalik, M., Özsevgeç, T., Ebenezer, J., Artun, H. & Küçük, Z. (2014). Effects of ‘environmental chemistry’ elective course via technology-embedded scientific inquiry model on some variables. Journal of Science Education and Technology, 23, 412–430. https://dx.doi.org/10.1007/s10956-013-9473-5.
Çalik, M. & Karataş, F. Ö. (2019). Does a “science, technology and social change” course improve scientific habits of mind and attitudes towards socioscientific issues? Australian Journal of Teacher Education, 44(6), 35-52. http://dx.doi.org/10.14221/ajte.2018v44n6.3.
Çelik, H., Pektaş, H. M. & Karamustafaoğlu, O. (2018). Science teaching laboratory applications: Common knowledge constructıon, learnıng cycle models and stem approach. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 9(3), 11-29.
Çepni, S., Özmen, H. ve Bakırcı, H. (2012). Ortak bilgi yapılandırma modeline uygun öğretim materyali geliştirilmesi: "ışığın madde ile etkileşimi ve yansıması örneği". X. Ulusal Matematik ve Fen Bilimleri Kongresinde sunulan bildir. Niğde Üniversitesi, Niğde.
Demircioğlu, H. ve Vural, S. (2016). Ortak bilgi yapılandırma modelinin (OBYM), sekizinci sınıf düzeyindeki üstün yetenekli öğrencilerin kimya dersine yönelik tutumları üzerine etkisi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 49-60.
Ebenezer, J. V. & Connor, S. (1998). Learning to teach science: A model for the 21 century. Upper Saddle River, New Jersey: Prentice-Hall, Inc., Simon and Schuster/A. Viacom Company.
Ebenezer, J., Chacko, S., Kaya, O. N., Koya, S. K. & Ebenezer, D. L. (2010). The effects of common knowledge construction model sequence of lessons on science achievement and relational conceptual change. Journal of Research in ScienceTeaching, 47(1), 25- 46.
Eroğlu Pektaş, G. Ö. & Yanar Gürce, M. (2018). A study into the relationships among consumers’ diet-focusedbehaviors, organic nutrition, and environmentally conscious behaviors. Gaziantep University Journal of SocialSciences, 17(4), 1507-1515.
Esmaeilpour, F., Hanzee, H. K., Mansouriani, Y. & Khounsiavash, M. (2017). Children’s food choice: Advertised food type, health knowledge and entertaiment. Journal of Food Products Marketing, 24(4), 476-494.
Günlü, Z. ve Derin, O. (2012). Televizyon reklamlarının okul çağı çocuklarının besin seçimi üzerine etkisinin bir incelenmesi. Selçuk İletişim, 7(3), 62-77.
Hawsen, P. W., Beeth, M. E. & Thorley, N. R. (1998). Teaching for conceptual change. International Handbook of Science Education, pp.199-218.
Huck, S. W. (2012). Reading statistics and research (6th ed). Boston: Pearson. Kararo, M., Orvis, K. & Knobloch, N. (2016). Eat your way to better health: Evaluating a garden-based nutrition program for youth. Hort Technology, 26(5), 663-668.
Kiryak, Z. & Çalik, M. (2018). Improving grade 7 students’ conceptual understanding of water pollution via common knowledge construction model. International Journal of Science and Mathematics Education, 16(6), 1025–1046. https://dx.doi.org/10.1007/s10763-017-9820-8.
Klosterman, M. L. & Sadler, T. D. (2010). Multiple assessment of scientific content knowledge gains associated with socioscientific issues based instruction. International Journal of Science Education, 32, 1017-1043.
Kurt, E. ve Altun, T. (2014). Televizyon reklamlarının ilkokul öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarına etkisi üzerine inceleme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(7), 393-408.
Merdan, K. ve Kaya, V. (2013). Türkiye’deki organik tarımın ekonomik analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,17(3), 239-252.
Miles, B. M. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analvsis (2nd ed.). London: Sage Publisher. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Talim Terbiye Kurulu, Ankara.
Özay, T. ve Akay, Y. (2014). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin empati kavramına ilişkin görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 205-217.
Raj, S.,Raja, S. & Dukes, B. A. (2017). Beneficial but constrained: Role of urban agriculture programs in supporting healthy eating among youth. Journal of Hunger & Environmental Nutrition, 12(3), 406-428.
Sadler, T. D., Romine, W. L. & Topçu, M. S. (2016). Learning science content through socio-scientific issues-based instruction: Amulti-level assessment study. International Journal of Science Education, 38(10), 1622-1635.
Sadler, T. D. & Zeidler, D. L. (2005). Patterns of informal reasoning in the context of socioscientific decision making. Journal of Research in Science Teaching, 42(1), 112–138.
Sarıkaya, N. (2007). Organik ürün tüketimini etkileyen faktörler ve tutumlar üzerine bir saha çalışması. Kocaeli Üniversitesi SBE Dergisi, 14(2), 110-125.
Sönmez, V. (1993). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Adım yayıncılık.
Sylvander, B. (1999). Les tendances de la consommation des produits biologiques en Europe: Conséquences sur les perspectives d’evolution du secteur. (ISARA-Universite de Laval: Organic agriculture face sit’s development; the future issues, Lyon, 6–8 December 1999).
Taşdere, A. (2010). 6., 7. ve 8. sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarına yansıyan ölçme değerlendirme anlayışının yeni Fen ve Teknoloji Öğretim Programı ışığında değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Tongaç, E. (2006). Farklı öğretim yaklaşımlarının öğrencilerin fen bilgisi dersi dolaşım sistemi konusundaki bilişsel yapılarına etkilerinin araştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Topçu, M. (2008). Fen öğretmen adaylarının sosyobilimsel konular hakkındaki kritik düşünme yetenekleri ve bu yetenekleri etkileyen faktörler. Yayınlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Topçu, M. S. (2010). Development of attitudes towards socioscientific issues scale for undergraduate students. Evaluation and Research in Education, 23(1), 51-67.
Topçu, M., Sadler, T. D. & Yılmaz Tüzün, Ö. (2010). Preservice science teacher’s informal reasoning about socioscientific issues: The influence of issue context. International Journal of Science Education, 32(18), 2474-2495.
URL-1, (2019). Organik yiyecekler (ürünler) nasıl ayırt edilir? 12 Ekim 2018 tarihinde https://piyasaanketi.com/organikyiyecekleri-ayirt-etme/ adresinden alınmıştır.
URL-2, (2016). Tarım ilaçlarının zararları. 06 Aralık 2018 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=HbSK1gPZFQw adresinden alınmıştır.
URL-3, (2017). Afrika’da insanlık ölüyor. 06 Aralık 2018 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=nbalINuyLzk adresinden alınmıştır.
URL-4, (2017). Evde topraksız tarım-çilek yetiştiriciliği. 06 Aralık 2018 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=Ab746XSbGXQ adresinden alınmıştır.
URL-5, (2017). Hamilelikte aşerme gerçekten var mı? 06 Aralık 2018 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=UdlkkKoVmE0 adresinden alınmıştır.
Westbrook, S. L. & Marek, E. A. (1992). A cross-age study of student understanding of the concept of homeostasis. Journal of Research in Science Teaching, 29(1), 51–61. doi: 10.1002/tea.3660290106
Wiyarsi, A. & Çalik, M. (2019). Revisiting the scientific habits of mind scale for socio-scientific issues in the Indonesian context. International Journal of Science Education. doi: 10.1080/09500693.2019.1683912
Yoong, S. L., Nathan, L., Wolfenden, L., Wiggers, J., Reilly, K., Oldmeadow, C., Wyse, R., Sutherland, R., Delaney, T., Butler, P., Janssen, L., Preece, S. & Williams, C. M. (2016). CAFE: A multicomponent audit and feedback intervention and improve implemantion of healty food policy in primary school canteens: A randomised controlled trial. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 13(1), 126