Eğitim Örgütlerinde Yaşanan Örgütsel Sinizmin Öncülleri ve Sonuçları Üzerine Bir Meta-Analiz Çalışması
Çalışmada, Türkiye’deki ilkokul, ortaokul, lise ve üniversitelerde görev yapan öğretmen/öğretim elemanlarının,örgütsel sinizm düzeylerini etkileyen (öncüller) ve örgütsel sinizm düzeylerinden etkilenen (ardıl/sonuçlar) örgütselfaktörleri ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu amaçla, ilgili konuda birbirinden bağımsız yapılmış nicel çalışmalardanelde edilen bulgular, bağımsız ve benzer araştırmaların sonuçlarını tutarlı ve uyumlu bir şekilde bir araya getirmeyiamaçlayan meta-analiz yöntemi ile birleştirilmiş ve yorumlanmıştır. Eğitim kurumlarında örgütsel sinizmin öncüllerive ardıllarıyla ilgili farklı sonuçlara ulaşmış çok sayıda araştırma bulunması, bu araştırma sonuçlarının bir bütünhalinde değerlendirilmesi ihtiyacını doğurmaktadır. Araştırmada, örgütsel sinizmin öncülleri ve sonuçları ayrı ayrıanaliz edilmiş ve sonucunda örgütsel sinizm ile sinizmi etkileyen öncül örgütsel faktörler arasında güçlü düzeydenegatif yönlü bir ilişki bulunurken, sinizmden etkilenen ardıl örgütsel faktörler ile çok zayıf düzeyde negatif yönlü birilişki olduğu belirlenmiştir. Bunun yanında, örgütsel sinizmle ile öncül ve ardıl örgütsel faktörler arasındaki ilişki,meta-analize dâhil edilen çalışmalarda yer verilen öncül ve ardıl alt örgütsel faktörler açısından da incelenmiştir.
A Meta-Analysis Study on the Antecedents and Consequences of Organized Cynicism in the Educational Organizations
In the study, it was aimed to reveal organizational factors affecting the levels of organizational cynicism (antecedents) and influenced by organizational cynicism levels (consequences / outcomes) of teachers / lecturers working in primary schools, junior high schools, high schools and universities in Turkey. For this purpose, findings obtained from independent quantitative studies on the subject are combined and interpreted by a metaanalysis method which aims to bring together the results of independent and similar researches in a consistent and harmonious way. The existence of a large number of researches in educational institutions that have reached different conclusions about organizational cynicism predecessors and outcomes leads to the need to evaluate these research results as a whole. In the study, it was determined that organizational cynicism antecedents and their results were analyzed separately, and as a result there was a strong negative correlation between organizational cynicism and antecedent factors affecting cynicism, also a very weak and negative relationship with consequence factors influenced by organizational cynicism. In addition, the relationship between organizational cynicism and predecessor and successor factors has also been examined in terms of preliminary and successor sub-factors in which meta-analysis is included.
___
- Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: Bases and consequences. Genetic, Social, and General Psychology
Monographs, 126(3), 269-292.
- Albrecht, S.L. (2002). Perceptions of integrity, competence and trust in senior management as determinants of
cynicism toward change, Public Administration and Management: An Interactive Journal, 7(4), 320‐43.
- Andersson, L. (1996). Employee cynicism: An examination using a contract violation framework. Human Relations,
49(11), 1395-1418.
- Andersson, L. M., & Bateman, T. S. (1997). Cynicism in the workplace: Some causes and effects. The Journal of
Organizational Behavior, 18(5), 449-469.
- Arabacı, İ. B. (2010). The effects of depersonalization and organizational cynicism levels on the job satisfaction of
educational inspectors. African Journal of Business Management, 4(13), 2802-811.
- Arslan, E. T. (2012). Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi akademik personelinin genel
ve örgütsel sinizm düzeyi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(1), 12-27.
- Aslan, H. & Yilmaz, E. (2013). The study of teachers’ general cynicism ınclinations in terms of life satisfaction and
other variables. Creative Education, 4(9), 588-591.
- Atmaca, T. (2014). Okul yöneticilerinin kullandiklari güç türleri ile öğretmenlerin yaşadiklari yildirma, örgütsel
bağlilik ve örgütsel sinizm arasindaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim
Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Barefoot, J. C., Dodge, K. A., Peterson, B. L., Dahlstrom, W. G., & Williams, R. B. (1989). The Cook-Medley
Hostility Scale: Item content and ability to predict survival. Psychosomatic Medicine, 51(1), 46-57.
- Bernerth, J.B., Armenakis, A.A., Feild, H.S., & Walker, H.J. (2007). Justice, cynicism, and commitment: a study of
important organizational change variables, The Journal of Applied Behavioral Science, 43(3), 303-326.
- Bommer, W.H., Rich, G.A. & Rubin, R.S. (2005). Changing attitudes about change: Longitudinal effects of
transformational leader behaviour on employee cynicism about organizational change, The Journal of
Organizational Behaviour, 26(7), 733-753.
- Borenstein, M., Hedges, L.V, Higgins, J.P.T. & Rothstein, H. R. (2009). Computing effect sizes for meta-analysis.
Chichester: John Wiley & Sons.
- Boranstein, M., Hedges, L.V., Higgins, J.P.T. ve Rothstein, H.R. (2013). Meta-analize giriş. Serkan Dinçer (Çev.).
Anı Yayıncılık: Ankara.
- Brandes, P. (1997). Organizational cynicism: Its nature, antecedents, and consequences. Unpublished doctoral
dissertation, The University of Cincinnati, Ohio, USA.
- Brandes, P., & Das, D. (2006). Locating behaviour cynicism at work: Construct issues and performance implications.
In P. L. Perrewe & D. C. Ganster (Eds.), Employee health, coping and methodologies (pp. 233-266). New York:
JAI Press.
- Brandes, P., Das, D., & Hadeni, M. (2006). Organizational cynicism: A field examination using global and local
social exchange relationships and workplace outcomes. In G. B. Grean & J. A. Grean (Eds.), Sharing network
leadership (pp. 191-224). Greenwich, CT: Information Age Publishing.
- Brown, M., & Cregan, C. (2008). Organizational change cynicism: The role of employee involvement. Human
Resource Management, 47(4), 667-686.
- Byrne, Z. S., & Hochwarter, W. A. (2007). Perceived organizational support and performance relationships across
levels of organizational cynicism. Journal of Managerial Psychology, 23(1), 54-72.
- Chrobot-Mason, D.L. (2003). Keeping the promise: Psychological contract violations for minority employees,
Journal of Managerial Psychology, 18(1), 22-45.
- Çoğaltay, N., Karadağ, E., ve Öztekin, Ö. (2014). Okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranişlarinin
öğretmenlerin örgütsel bağliliğina etkisi: Bir meta-analiz çalişmasi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi
Dergisi, 20(4), 483-500.
- Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. US: Lawrence, Erlbaum.
- Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education.
London: Routledge-Falmer.
- Cohen, J., Welkowitz, J. & Ewen, R.E. (2000). Introductory statistics for the
behavioral sciences. Orlando: Harcourt
Brace College.
- Cole, M. S., Brunch, H., & Vogel, B. (2006). Emotion as mediators of the relations between perceived supervision
support and psychological hardiness on employee cynicism. Journal of Organizational Behavior, 27(4), 463-
484.
- Cook, W. W., & Medley, D. M. (1954). Proposed hostility and pharisaic-virtue scales for the MMPI. Journal of
Applied Psychology, 38(6), 414–418.
- Çanak, M. (2014). Okul yöneticilerinin örgütsel bağlılıkları ile örgütsel sinizmleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış
yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
- Çetin, B., Özgan, H. ve Bozbayındır, F. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet ile sinizm algilari
arasindaki ilişkinin incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 37, 1-20.
- Dean Jr, J. W., Brandes, P., & Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. The Academy of Management
Review, 23(2), 341-352.
- Doğan-Kılıç, E. (2013). İlköğretim okullarında sinisizm: Şanlıurfa örneği. Bilim ve Kültür - Uluslararası Kültür
Araştırmaları Dergisi, 1(2), 58–70.
- Eaton, J. A. (2000). A social motivation approach to organizational cynicism. Unpublished master thesis. York
University, Toronto, USA.
- Elma, C. (2003). Ilköğretim okulu öğretmenlerinin işe yabancilaşmasi (Ankara ili Örneği). Yayımlanmamış doktora
tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Ercan, Y. (2006). Okullardaki örgütsel güven düzeyinin bazi değişkenler açisindan incelenmesi. Selçuk Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 739-756.
- Ergen, S. (2015). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış
yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Ergene, T. (2003). Sınav kaygisini azaltma programlarinin etkililiği: bir meta-analiz çalişmasi. VII. Ulusal Psikolojik
Danışma ve Rehberlik Kongresi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
- Erkol, H. (2015). Ortaöğretim öğretmenlerinin algiladiklari örgütsel desteğin bireysel özelliklerine göre incelenmesi.
Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 3(1), 1-17.
- FitzGerald, M. R. (2002). Organizational cynicism: Its relationship to perceived organizational injustice and
explanatory style. Unpublished doctoral dissertation. The University of Cincinnati, Ohio, USA.
- Gün, F. ve Atanur Baskan, G. (2017). Öğretim elemanlarinin algilarina göre örgütsel sinizm ile tükenmişlik düzeyleri
arasindaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 32(2), 361-379.
- James, M. S. L. (2005). Antecedents and consequences of cynıcısm in organızatıons: An examınation of the potential
posıtıve and negatıve effects on school systems. Unpublished doctoral dissertation. Florida State University,
Florida, USA.
- Johnson, J. L., & O’Leary-Kelly, A. M. (2003). The effects of psychological contract breach and organizational
cynicism: not all social exchange violations are created equal. Journal of
Organizational Behavior, 24(5), 627-
647.
- Kalağan, G., ve Güzeller, C. O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 83-97.
- Kanter, D. L., & Mirvis, P. H. (1989). The cynical Americans: Living and working in an age of discontent and
disillusionment. San Francisco: Jossey-Bass.
- Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2015). Ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinin örgütsel sinisizm algilarinin
incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52), 69-85.
- Kara, S.B.K, Güneş, D.Z & Aydoğan, N.N. (2015). Perceived organizational support and organizational trust in
primary schools. Journal of Human Sciences. 12(2), 385-393.
- Karcıoğlu, M.S. ve Naktiyok, A. (2015). Örgütsel ortamda algilanan güven düzeyinin sinizm üzerindeki rolü: Atatürk
Üniversitesi idari personeli üzerinde bir araştirma. Journal of Economics and Administrative Sciences. 17(1), 19-
34.
- Kasalak, G. & Aksu, M.B. (2014). A The Relationship between perceived organizational support and organizational
cynicism of research assistants. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(1), 125-133.
- Korkmaz, M., Okçu, V. ve Uçar, L. (2015). İlk ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel sinizm düzeyleri ile iş doyumlari
arasindaki ilişki (Siirt ili örneği). 10. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep, 415-
416.
- Korkut, A. ve Aslan, M. (2016). Türkiye’deki ortaokullarda görev yapmakta olan öğretmenlerin örgütsel sinizm
düzeyleri. E-International Journal of Educational Research, 7(2), 91-112.
- Leary, H. M., (2012). Self-directed learning in problem-based learning versus traditional lecture-based learning: A
meta-analysis. All Graduate Theses and Dissertations. 1173. [Çevrim-içi:
http://digitalcommons.usu.edu/etd/1173].
- Lucyzvyek, D.R.(2007). Can personality buffer cynicism? Moderating effetcs of extraversion and neuroticism in
response to workplace hassles. Unpublished doctoral dissertation, Alliant International University, California,
USA.
- Mirvis, P.H., & Kanter, D.L. (1991). Beyond demography: A psychographic profile of the workforce, Human
Resource Management, 30(1), 45-68.
- O’Hair, D. & Cody, M.J. (1987). Machiavelliai beliefs and social ınfluence, Western Journal of Speech
Communication, 51, 279-303.
- Okçu, V., Şahin, H. M. ve Şahin, E. (2015). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin örgütsel sinizme ilişkin algılarının
örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi. International Journal of Science Culture and Sport, 3(4), 298-313.
- Özcan, E. (2014). Öğretmenlerin örgütsel adalet algilari ile örgütsel sinizm tutumlari arasindaki ilişki.
Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
- Özgan, H., Çetin, B. ve Külekçi E. (2011). İlköğretim kademesinde görev yapan öğretmenlerin örgütsel sinizm
düzeyinin bazi değişkenler açisindan incelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 11(17). 69-84.
- Qian, Y., & Daniels, T. D. (2008). A communication model of employee cynicism toward organizational change.
Corporate Communication: An International Journal, 13(3), 319-332.
- Radin, D. I. & Ferrari, D. C. (1991). Effects of consciousness on the fall of dice: A metaanalysis. Journal of Scientific
Exploration, 5(1), 61-83.
- Radin, D, I. (2002). Meta-analiz. [Çevrim-içi: http://www.spiritualizm.com/
kitap/kitaplikbyenguc4.html].
- Reichers, A. E., Wanous, J. P., & Austin, J. T. (1997). Understanding and managing cynicism about organizational
change. Academy of Management Executive, 11(1), 48-59.
- Treadway, D.C., Hochwarter, W.A., Ferris, G.R., Kacmar, C.J., Douglas, C., Ammeter, A.P., & Buckley, M.R.
(2004). Leader political skill and employee reactions. The Leadership Quarterly, 4(15), 493-513.
- Turner, J.H. & Valentine, S.R. (2001). Cynicism as a fundamental dimension of moral decisionmaking: A scale
development, Journal of Business Ethics, 34(2), 123-136
- Üstün, U. ve Eryılmaz, A. (2014). Etkili araştırma sentezleri yapabilmek için bir araştırma yöntemi: Meta-analiz.
Eğitim ve Bilim, 174(39), 1-32.
- Van Dyne, L., Graham, J.W. & Dienesch, R.H. (1994). Organizational citizenship behavior: Construct redefinition,
measurement, and validation, Academy of Mangement Journal, 37(4), 765-802.
- Wanous, J.P, Reichers, A.E, & Austin, J.T. (2000), Cynicism about organizational change: Measurement, antecedent
and correlates, Group and Organizational Management, 25(2), 132-153.
- Wilkerson, J.M. (2001). An attribution-centered model of observers‟ reactions to workplace aggression.
Unpublished doctoral dissertation, Georgia Institute of Technology, Atlanta, USA.
- Wilson, S. J., Lipsey, M. W., & Derzon, J. H. (2003). The effects of school-based intervention programs on
aggressive behavior: A meta-analysis. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71(1), 136-151.
- Yar, A.M. (2013). Relationship between Organizational Cynicism and Ethical Leadership Behaviour: A Study at
Higher Education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 89, 476 – 483.
- Yar, M. ve Serin, H. (2015). Okul yöneticilerinin babacan liderlik davranişi ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlik ve
örgütsel sinizm davranişlari arasindaki ilişki. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi. 12(2), 147 – 159.
- Yaşar, O. ve Özdemir, A. (2016). The relationship of organizational cynicism, burnout, and organizational
commitment: A study on middle school teachers. Eurasian Academy of Sciences Eurasian Business &
Economics Journal. 6(5), 50-61.