___

• *Akkaya, E., Akkoç, H., Bingölbali, E. ve Özmantar, M. F. (2009, May). Matematik öğretmen adaylarına pedagojik alan bilgisi kazandırma amaçlı bir ders tasarımı ve öğretmen adaylarının gelişimlerine etkisi. Paper presented at I. International Congress of Educational Research, Çanakkale, Turkey.
• *Akkoç, H. (2008). Pre-service mathematics teachers' concept images of radian. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 39(7), 857-878.
• *Akkoç, H. (2011). Investigating the development of prospective mathematics teachers' technological pedagogical content knowledge. Research in Mathematics Education, 13(1), 75-76.
• *Akkoç, H. (2012). Bilgisayar destekli ölçme-değerlendirme araçlarının matematik öğretimine entegrasyonuna yönelik hizmet öncesi eğitim uygulamaları ve matematik öğretmen adaylarının gelişimi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 3(2), 99-114.
• *Akkoç, H., Uğurlu, R., Özmantar, F. ve Bingölbali, E. (2009). Matematik öğretmen adaylarına ölçme-değerlendirme bilgi ve becerisi kazandırma amaçlı bir ders tasarımı ve öğretmen adaylarının gelişimlerine etkisi. Paper presented at I. International Congress of Educational Research, Çanakkale, Turkey.
• *Akkoç, H. ve Yeşildere, S. (2010). Investigating development of pre-service elementary mathematics teachers' pedagogical content knowledge through a school practicum course. Paper presented at World Conference on Educational Science, İstanbul, Turkey.
• *Altaylı, D., Konyalıoğlu, A. C., Hızarcı, S. ve Kaplan, A. (2014). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının üç boyutlu cisimlere ilişkin pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 10, 4-24.
• *Arslan, S. ve Özpınar, İ. (2010). Prospective teachers' skills in planning and applying learning-teaching process. US- China Education Review, 7(3), 34-41.
• Ball, D. (1991). Research on teaching mathematics: Making subject-matter knowledge part of the equation. In J. Brophy (Ed.), Advances in research on teaching (Vol. 2, pp. 1-48). Greenwich, CT: JAI Press.
• *Baştürk, S. (2009). Mutlak değer kavramı örneğinde öğretmen adaylarının öğrenci hatalarına yaklaşımları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1), 174-194.
• *Baştürk, S. ve Dönmez, G. (2011). Matematik öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgilerinin ölçme ve değerlendirme bilgisi bileşeni bağlamında incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 17-37.
• Baumert, J., Kunter, M., Blum, W., Brunner, M., Voss, T., Jordan, A., . . . Tsai, Y-M. (2010). Teachers' mathematical knowledge, cognitive activation in the classroom, and student progress. American Educational Research Journal, 47(1), 133-180.
• *Bozkurt, A. ve Koç, Y. (2012). İlköğretim matematik öğretmenliği birinci sınıf öğrencilerinin prizma kavramına dair bilgilerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2941-2952.
• *Çakmak, Z., Konyalıoğlu, A. C. ve Işık, A. (2014). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının üç boyutlu cisimlere ilişkin konu alan bilgilerinin incelenmesi. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 8, 28-44.
• *Gökkurt, B., Şahin, Ö. ve Soylu, Y. (2012). Matematik öğretmenlerinin matematiksel alan bilgileri ile pedagojik alan bilgileri arasindaki ilişkinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 997-1012.
• Hill, H. C., Ball, D. L., & Schilling, S. G. (2008). Unpacking pedagogical content knowledge: Conceptualizing and measuring teachers' topic specific knowledge of students. Journal for Research in Mathematics Education, 39(4), 372-400.
• Hill, H. C., Rowan, B., & Ball, D. L. (2005). Effects of teachers' mathematical knowledge for teaching on student achievement. American Educational Research Journal, 42(2), 371-406.
• Kinach, B. M. (2002). A cognitive strategy for developing pedagogical content knowledge in the secondary mathematics methods course: Toward a model of effective practice. Teaching and Teacher Education, 18, 51-71.
• Medley, D. (1979). The effectiveness of teachers. In P. L. Peterson & H. Walberg (Eds.), Research on teaching: Concepts, findings and implications (pp. 11-26). Berkeley, McCutchan.
• Munby, M., Russell, T., & Martin, A. K. (2001). Teachers' knowledge and how it develops. In V. Richardson (Ed.), Handbook of research on teaching (4th ed., pp. 877-904). Washington, DC: American Educational Research Association.
• Ponte, J. P., & Chapman, O. (2006). Mathematics teachers' knowledge and practices. In A. Gutierrez & P. Boero (Eds.), Handbook of research on the psychology of mathematics education: Past, present and future (pp. 461- 494). Roterdham: Sense.
• Ponte, J. P., & Chapman, O. (2008). Preservice mathematics teachers' knowledge and development. In L. English (Ed.), Handbook of international research in mathematics education (2nd ed., pp. 225-263). New York, NY: Routledge.
• Sandelowski, M., Docherty, S., & Emden, C. (1997). Qualitative metasynthesis: Issues and techniques. Research in Nursing & Health, 20, 365-371.
• Seidel, T., & Shavelson, R. J. (2007). Teaching effectiveness research in the past decade: The role of theory and research design in disentangling meta-analysis results. Review of Educational Research, 77(4), 454-499.
• Shulman, L. S. (1986). Those who understand knowledge: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(2), 4-14.
• Shulman, L. S. (1987). Knowledge and teaching: Foundations of the new reform. Harvard Educational Review, 57, 1- 22.
• *Şahin, Ö., Erdem, E., Başıbüyük, K., Gökkurt, B. ve Soylu, Y. (2014). Ortaokul matematik öğretmenlerinin sayılarla ilgili pedagojik alan bilgilerinin gelişiminin incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 5(3), 207-230.
• *Tanışlı, D. (2013). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının pedagojik alan bilgisi bağlamında sorgulama becerileri ve öğrenci bilgileri. Eğitim ve Bilim, 38(169), 80-95.
• *Toluk-Uçar, Z. (2011). Öğretmen adaylarının pedagojik içerik bilgisi: Öğretimsel açıklamalar. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 87-102.
• *Topçu, T., Kertil, M., Akkoç, H., Yılmaz, K. ve Önder, O. (2006). Pre-service and in-service mathematics teachers' concept images of radian. Paper presented at the 30th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education, Czech Republic.
• *Türnüklü, E. B. (2005). Matematik öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgileri ile matematiksel alan bilgileri arasındaki ilişki. Eurasian Journal of Educational Research, 21, 234-247.
• *Türnüklü, E. B. ve Yeşildere, S. (2007). The pedagogical content knowledge in mathematics: Preservice primary mathematics teachers' perspectives in Turkey. Issues in the Undergraduate Mathematics Preparation of School Teachers: The Journal, 1.
• *Uğurlu, R. ve Akkoç, H. (2011). Matematik öğretmen adaylarının ölçme-değerlendirme bilgilerinin gelişiminin tamamlayıcı-şekillendirici ölçme-değerlendirme bağlamında incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 155-167.
• *Ulusoy, F. ve Çakıroğlu, E. (2013). İlköğretim matematik öğretmenlerinin histogram kavramına ilişkin kavrayışları ve bu kavramın öğretim sürecinde karşılaştıkları sorunlar. İlköğretim Online, 12(4), 1141-1156.
• Walsh, D., & Downe, S. (2005). Meta-synthesis method for qualitative research: A literature review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), 204-211.
• *Yeşildere, S. (2007). lkögretim matematik öğretmen adaylarının matematiksel alan dilini kullanma yeterlikleri. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 24(2), 61-70.
• *Yeşildere, D. ve Akkoç, H. (2010). Matematik öğretmen adaylarının sayı örüntülerine ilişkin pedagojik alan bilgilerinin konuya özel stratejiler bağlaminda incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 125-149.
• *Yeşildere, D. ve Akkoç, H. (2011). Matematik öğretmen adaylarının şekil örüntülerini genelleme süreçleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 141-153.
• *Yeşildere-İmre, D. ve Akkoç, H. (2012). Investigating the development of prospective mathematics teachers' pedagogical content knowledge of generalizing number patterns through school practicum. Journal of Mathematics Teacher Education, 15(3), 207-226.
• *indicates the research studies reviewed in this article. Uzun Özet
• Öğretim kavramının öğretmen boyutunu içeren araştırmalar yaklaşık yüz elli yıllık bir geçmişe
• sahip olup bu çalışmalar süreç-ürün, öğretmen etkililiği ve öğretmen davranışı gibi başlıklar altında
• kümelenmiştir (Shulman, 1986). Bu kavramsallaşmanın temel dayanağı öğretmen bilgisi, özellikle de
• öğretmenin alan bilgisi ile öğrenci başarısı arasında kuvvetli bir bağ bulunduğuna dair verilerdir; bu
• sebeple de öğretmen bilgisinin tüm boyutları uzmanlar tarafınca araştırmalar yoluyla detaylandırılmıştır.
• Ball'a (1991) göre matematik öğretmenlerinin bilgisi (a) öğretmenlerin matematiksel kavram
• yapıları ve inançları ile (b) öğretmenlerin matematiksel kavram ve süreçleri algılayışları olmak üzere iki
• boyutta çalışılmıştır. Ponte ve Chapman (2006) ise araştırmaların (a) öğretmenlerin matematik bilgisi, (b)
• öğretmenlerin matematik öğretimi bilgisi, (c) öğretmenlerin inançları ve kavramsallaştırmaları ve (d)
• öğretmen uygulamaları bakımından dört çizgide çalışıldığına dikkat çekmiştir.
• Bu çalışma alanlarından öğretmen bilgisini irdeleyen araştırmaların bulguları öğretmen yetiştiriciler
• ve diğer paydaşlar için oldukça önemli ipuçları taşımaktadır. Ponte ve Chapman (2006) tarafından
• özetlenen çalışmalar, öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin temel matematiksel kavramlara yönelik
• algılarının ve bunların öğretimine dair bilgilerinin yetersiz olduğunu ve daha çok davranışçı ve ilkel
• modellerden etkilendiğini göstermiştir. Araştırmalarda öğretmenlerin matematiksel sürece yönelik
• uygulamaları ile kavramsal altyapıları arasındaki bağın yeterince güçlü olmadığı ve kavramsal şemaları
• kuvvetli olsa bile bunun pratiğe çok da yansımadığı ortaya konmuştur. Benzer şekilde öğretmenlerin
• pedagojik bilgilerine dair bulgular özünde birbirine oldukça yakın olan matematiksel kavramların, örn.
• kesirler ve ondalık sistem, benzerlik veya farklılıklarına vurgu yapılmaksızın bağımsız konular gibi
• işlendiği gözlemlenmiştir. Öte yandan öğretmenlerin öğrencilerin kavram yanılgılarının farkında
• olmadıklarını ve bunları öğretim için bir fırsat olarak görmek yerine yalnızca yanlış veya doğru cevap
• kapsamında değerlendirdikleri belirlenmiştir. Deneyimli-deneyimsiz öğretmen karşılaştırması yapan
• araştırmaların bulguları ise deneyimli öğretmenlerin konular arasında daha çok bağlantı kurduklarını ve
• deneyimsiz öğretmenler gibi plana sıkı sıkıya bağlı kalmayı tercih etmediklerini göstermiştir. Hill, Ball ve
• Shilling (2008) ise alandaki çalışmaların daha ziyade öğretmenlerin bilgisinin geliştirilmesine yönelik
• olduğunu belirtmiş ve bu bilgi ile öğrenci çıktıları arasındaki bağlantıyı irdeleyen araştırmaların azlığına dikkat çekmiştir.
• Uluslararası alan yazında ortaya çıkan araştırma trendleri bu şekilde biçimlenirken, matematik
• öğretmenlerinin bilgisi alanında Türkiye'de ne türden bir yapılanmanın var olduğunu ortaya koyması
• bakımından bu makale ulusal literatürün bir portresini çizmesi ve gelecek çalışmaları yönlendirmesi
• açısından anlamlıdır. Bu amaca ulaşmak için Academic Search Complete, Education Source, Education
• Resources Information Center (ERIC), Humanities International Complete, ULAKBİM ve Google Scholar
• veri tabanları kullanılmış ve matematik öğretmenlerinin bilgileri konusunda ilgili anahtar kelimeler
• girilerek 25 veriye dayalı çalışmaya ulaşılmıştır. Tarama sırasında yıl sınırlaması koyulmamış olup
• yalnızca basılmamış tezlere yer verilmemiştir. Nitel tematik analiz yolu ile yapılan meta-sentez sonucu
• araştırmalar basım yılına, kullanılan araştırma yöntemlerine, örneklem özelliklerine ve araştırılan bilgi
• türüne göre sınıflandırılmıştır. Sonrasında da araştırmaların bulguları uluslararası alan yazın üzerinden yorumlanmıştır.
• Yapılan ilk analizler öncelikle Türkiye bağlamında matematik öğretmenlerinin bilgisini irdeleyen
• araştırmaların oldukça yeni dönemde ortaya çıktığını göstermiştir. Basılan en eski çalışmanın 2005 yılında
• olduğu düşünüldüğünde alanın henüz emekleme döneminde olduğu düşünülebilir. Göze çarpan diğer bir
• bulgu araştırmaların baskın hizmet-öncesi öğretmen adayları ile yürütülmüş olduğudur (N = 21).
• Dolayısıyla yapılan çalışmaların daha çok matematik öğretmen adaylarının bilgi alanlarını hedef aldığı
• söylenebilir. Bu bakımdan hizmet içi öğretmenlerle yapılacak çalışmaların alandaki boşluğu doldurması
• açısından önemi büyüktür zira öğrenci başarısı ile öğretmenlerin bilgi yeterlikleri ile ilişkisi uluslararası
• alan yazında sıklıkla vurgulanan bir husustur (Hill, Rowan, & Ball, 2005). Diğer bir bulgu ise uluslararası
• trende benzer olarak çoğunlukla nitel araştırma metotlarına (N = 22) başvurulduğu (Ponte & Chapman,
• ), dolayısıyla sıklıkla kullanılan veri toplama araçlarının gözlem, görüşme, doküman analizi olduğudur.
• Bunun yanı sıra, ulusal alan yazının Shulman (1986)'ın 7 bilgi kategorisinden alan bilgisi ve
• pedagojik alan bilgisi olmak üzere yalnızca 2'sine odaklandığı ve diğer boyutların irdelenmediği
• görülmüştür. Söz konusu olan öğretmen bilgisi olgusunun karmaşık ve bütüncül yapısı düşünüldüğünde bundan sonra yapılacak çalışmaların bilginin tüm boyutlarını dikkate almalarının daha doğru bir resim sergileyeceği düşünülmektedir. Dolayısıyla ileride konu üzerinde yürütülecek çalışmaların, alan ve pedagojik alan bilgisinin yanı sıra öğretmenlerin eğitim programlarına, öğrenci özelliklerine, eğitim bağlamlarına ile eğitimsel değerlere dair bilgilerini de incelemeleri tavsiye edilebilir.
• Ayrıca Hill ve diğerlerinin (2008) de ışık tuttuğu gibi Türkiye'de öğretmen bilgisi ile öğrenci
• çıktıları arasında bağ kuran çalışmaların azlığı göze çarpmıştır. Benzer şekilde deneyimli ve deneyimsiz
• öğretmenlerin bilgileri arasındaki farklılıkları açığa çıkaran çalışmalar da yok denecek kadar azdır. Bu
• nedenle ileride yapılacak araştırmaların hizmet içi öğretmenlerin bilgisine odaklanarak öğrenci başarısı ile
• arasındaki bağlantıyı ortaya çıkarması, matematik öğretmenlerin hizmet öncesi yıllarından başlayarak
• mesleklerinin ilk ve deneyimli yıllarına doğru gelişimlerinin boylamsal çalışmalarla irdelenmesi ve
• sorunların giderilmesi için hizmet içi eğitimler düzenlenmesi tavsiye edilebilir.
• Derin tematik analiz sonucu ise bu çalışmanın bulguları, Türkiye'deki alan yazının öğretmenlerin
• kavram bilgilerine ve öğretmen bilgisinin geliştirilmesine yönelik yürütülen araştırmalar bakımından
• uluslararası literatüre benzediğini göstermiş (Baumert et al., 2009) ve alandaki ulusal araştırmaların iki
• grup altında toplandığını ortaya koymuştur. Bu gruptan ilki öğretmenlerin radyan, sayı örüntüleri, integral,
• limit ve süreklilik gibi belirli alanlardaki bilgi düzeylerini ölçmeyi hedeflemişken diğer başlıktaki
• çalışmalar öğretmenlerin bilgisinin çeşitli ders/eğitim/çalıştaylarla geliştirilmesini amaçlamıştır.
• Yapılan araştırmalar bulguları bakımından incelendiğinde ilk gruptaki çalışmaların (Akkoç, 2008;
• Altaylı, Konyalıoğlu, Hızarcı, & Kaplan, 2014; Arslan & Özpınar, 2010; Baştürk, 2009; Baştürk &
• Dönmez, 2011; Bozkurt & Koç, 2012; Çakmak, Konyalıoğlu, & Işık, 2014; Gökkurt, Şahin, & Soylu,
• ; Tanışlı, 2013; Toluk-Uçar, 2011; Topçu, Kertil, Akkoç, Yılmaz, & Önder, 2006; Türnüklü, 2005;
• Türnüklü & Yeşildere, 2007; Ulusoy & Çakıroğlu, 2013; Yeşildere, 2007; Yeşildere & Akkoç, 2011;
• Yeşildere & Akkoç, 2010) matematik öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının alan ve pedagojik alan
• bilgilerinde ciddi eksiklikler olduğuna dikkat çektiği görülmektedir. Öğretmenlerin bilgi düzeylerini
• ileriye taşımak üzere tasarlanan ders, çalıştay ve programların katkılarının incelendiği ikinci grup
• araştırmalarda ise (Akkaya, Akkoç, Bingölbali & Özmantar, 2009; Akkoç, 2011; Akkoç, 2012; Akkoç,
• Uğurlu, Özmantar & Bingölbali, 2009; Akkoç & Yeşildere, 2010; Şahin, Erdem, Başıbüyük, Gökkurt, &
• Soylu, 2014; Uğurlu & Akkoç, 2011; Yeşildere-İmre & Akkoç, 2012) bu bağlamda geliştirilen ve
• uygulanan özelleştirilmiş programların öğretmenlerin pedagojik alan bilgilerini geliştirme bakımından
• oldukça başarılı sonuçlar ürettiği görülmüştür.
• Bu veriler değerlendirildiğine, Ponte ve Chapman (2006)'nın da belirttiği gibi öğretmenlerin
• kavramsal şemalarında ve öğretim uygulamalarında ciddi eksiklikler olduğu fark edilmiştir. Geliştirilen
• özel programların başarısı açıkken hali hazırdaki öğretmen yetiştirme programlarının yeniden
• düzenlenmesinin gerekliliği ortadadır. Çalışmaların açığa çıkardığı bilgi ve uygulamada eksikliklerinin
• belirlenmesinde ve giderilmesinde öğretmen yetiştirme programlarının önemi oldukça açık olup, bu
• programların kalitesini değerlendiren ve öğretmen bilgisi üzerindeki etkisini inceleyen araştırmalara
• ağırlık verilmesi gerekmektedir.
• Citation Information
• Gülmez-Dağ, G. & Yıldırım, A. (2016). A meta-synthesis study identifying the landscapes of pre- and in-service math
• teachers' knowledge in the Turkish context. Hacettepe University Journal of Education [Hacettepe Üniversitesi
• Eğitim Fakültesi Dergisi], 31(2), 319-332.