Kemeraltı çarşısındaki duvar çeşmelerinin bezeme öğeleri açısından irdelenmesi

İzmir kentinin tarihsel kimliği içerisinde Kemeraltı Çarşısı, içinde barındırdığı dini ve sosyal işlevli yapıları ile dikkat çekmektedir. Çarşının tarihi ve kültürel dokusu camiler, hanlar ve çeşmelerle zenginleşmektedir. Çeşmelerin çoğu ait oldukları döneme ait plan ve bezeme öğeleri ile karakteristik özelliklerini büyük ölçüde korumaktadır. Bazı çeşmeler ise zamanın ve insanların yol açtığı tahribatlar ile işlevsiz kalmıştır. Çalışmada, tahribatlarla yok olmaya başlayan çeşmelerin çizim ve fotoğraflarla desteklenerek belgelenmesi ile çeşmelerin korunması bağlamında dikkat çekilmesi hedeflenmiştir.

Examination of decorative elements of wall fountains in Kemeraltı bazaar

Kemeraltı Bazaar, in the historical identity of Izmir, draws attention with its inherent religious and social structures. Historical and cultural fabric of the bazaar is enriched with mosques, khans and fountains. Most of the fountains still preserve the characteristics of their time regarding their plans and decorative elements. Howeveri due to man-made destructions and negative effects of time, some of the fountains have lost their functions. This study aims to draw attention to the preservation of the fountains that are under the risk of destruction by presenting drawings and photographs.

PDF

___

Aktepe, M. (1976). İzmir suları çeşme ve sebiller ile şadırvanları hakkında bir araştırma.
Tarih Dergisi, 30: 135-200. Aktepe, M. (2003), İzmir yazıları camiler, hanlar, medreseler, sebiller. İzmir: İ.B.B. Yayınları.
Arseven, C.E. (1950). Çeşme. Sanat Ansiklopedisi içinde, (c. I, ss.339-340). İstanbul: YEM Yayınları.
Atay, Ç. (Ekim 2003). "Kapanan kapılar" İztnir hanları. İzmir:İ.B.B. Yayınları.
Aytöre, A. (1962). Türklerde su mimarisi. I. Milletlerarası Tiirk Sanatları Kongresi Tebliğleri 1959, (ss.45-49), Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
Barışta, Ö. (1993a). İstanbul çeşmeleri Ortaköy Damat İbrahim Paşa çeşmesi Hacı Mehmet Ağa çeşmesi Taksim makseminüeki I. Mahmut çeşmesi. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Barışta, Ö. (1993b). İstanbul çeşmeleri Kabataş Hekimoğlu Ali Paşa meydan çeşmesi. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Çiçek, Ü. (2006). İzmir konaklama yapıları ve tarihsel gelişimi. İzmir: İTO Yayınları.
Denktaş, M. (2000a). Karaman çeşmeleri. Kayseri: Kıvılcım Yayınları.
Denktaş. M. (2000b). Kayseri'deki tarihi su yapıları (çeşmeler; hamamlar). Kayseri: Kıvılcım Yayınları.
Devellioğlu, F. (2001). Osman lıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Aydın Kitabevi.
Dündar, A. (1999). Kilis'teki Osmanlı devri mimari eserleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Ersoy, B. (1991). İzmir hanları. Ankara: TTK Yayınları.
Eyice, S. (1993). "Çeşme" maddesi, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. VIII, (s.277), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Geyik, G. (2007). İzmir su yapıları (çeşme, sebil, şadırvan). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Gültekin, H. (1952). İzmir tarihi. İzmir: Ege Turizm Cemiyeti Yayınları.
Kara Pilehvarian, N., Urfalıoğlu ve N., Yazıcıoğlu, L. (2000). Osmanlı başkenti İstanbul'da çeşmeler. İstanbul: YEM-Kültür Bakanlığı Yayınları.
Karasu, G. (2006). Afyon çeşmeleri, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Kayın, E. (2000). İzmir oteller tarihi. İzmir: İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınlan.
Kuban. D. (1954). Türk barok mimarisi hakkında bir deneme. İstanbul: İTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları.
Kuyulu. İ. (2002). İzmir'de Osmanlı dönemi yapıları. XIII. Türk Tarih Kongresi, (Ankara 4-8 Ekim 1999) (III. C. 2. Kısım), (ss. 1187-1203), Aııkara:TTK Yayınları
Kuyulu Ersoy, İ. (2002). Salepçioğlu ailesinin katkıları ve salepçioğlu camii. Uluslararası Sanat Tarihi Sempozyumu: Gönül Öney'e Armağan, Bildiriler (10-13 Ekim 2001), (ss. 281-293). İzmir: Ege Ü. Yayınları.
Ödekan A. (1992). Kentiçi çeşme tasarımında tipolojik çözümleme. Semavi Eyice Armağanı, İstanbul Yazıları, (ss. 281-297), İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Yayınları.
Ödekan. A. (1995). Mimarlık ve sanat tarihi (1600-1908). Türkiye Tarihi, 3: 346-435, İstanbul: Cem Yayınevi.
Ödekan, A. (1997). Çeşme. Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi içinde, (c. I, ss. 396-397). İstanbul: Yem Yayınları.
Sevinçtav Kanlıçay. S. (Mart 2010). Barok-rokoko yorumlu 18. yüzyıl İstanbul çeşmelerimle kompozisyon, motif ve terimler (1740-1797). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Sözen. M ve Tanyeli. U. (2011), Sanat kavram ve terimleri sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Turani, A. (1995). Sanat terimleri sözlüğü (6. bs). İstanbul: Remzi Kilabevi.