Roma statüsü'nün kabulu sürecinde Türkiye'nin karşılabileceği muhtemel sorunlar ve çözüm yolları

İnsanlık tarihi birçok şiddet hareketine sahne olmuş, milyonlarca insanın ölüm nedeni olan katliamlar evrensel bir adalet düzenine olan özlemi arttırmıştır. Bir yüzyıla sığan iki Dünya Savaşı ve birçok soykırım hareketi sürekli bir uluslararası ceza mahkemesinin kurulmasını kaçınılmaz kılmıştır. Uzun ve yoğun tartışmalar sonucunda hazırlanan Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM)’ne ilişkin Roma Statüsü, 60 ülkenin onayını almasının ardından, 01 Temmuz 2002 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Avrupa Konseyi ülkeleri arasında sadece Türkiye ve Azerbaycan Statü’ye imza atmamıştır. Türkiye’nin Statü’ye taraf olması insan hakları ve uluslararası hukuka olan saygının ve inancının vurgulanması açısından önemlidir. Anayasa değişiklikleri ve 2005 yılında yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu, Türkiye’nin yakın zamanda UCM’nin yargılama yetkisini tanıyacağı yönünde ki inancı arttırmıştır. Ulusal yargı sisteminin gelişmesine katkı sağlayacağı değerlendirilen Statü’nün, uluslararası olmayan çatışmalar, saldırı suçu ve uzamış silahlı çatışma kavramı hakkındaki hükümlerinin Türkiye açısından sorunlar yaratabileceği değerlendirilmektedir.

Possible problems and solution methods which Turkey may face in the process of adopting Roma status

Throughout the Mankind History, people have witnessed a lot of scenes of violence and at the end of each slaughter, people’s yearning to universal justice has increased. Reason of Both World Wars and much genocide in a century, a permanent international criminal court is become inevitable. Long and concerated dispute, Rome Statute came in to force in 01 July 2002 with ratification of 60th country. Turkey and Azerbaijan have not ratified Statute and so it is only two countries in Europe Council. Ratification of Statute by Turkey is important to show respect and trust to international law. On the other hand, changes in Law Constitutions and Criminal Turkish Law in 2005, rose as an expectation of acceptance of jurisdiction of International Criminal Court. It is evaluated that approval of statute may have benefits by causing improvement in national jurisdiction, but its provisions, which will cause problems for Turkey about non-international, armed conflicts, crime of aggression and protracted armed conflicts.

PDF

___

1. ARAL, B. (2005, Şubat-Nisan). Egemenlik ve İnsan Haklan Açısından Küreselleşme ve Uluslararası Hukuk. Akademik Araştırmalar Dergisi (24), s.57-78
2. Arnold, R. (2004). The ICC As A New Instrument For Repressing Terrorism. Ardsley, N.Y.: Transnational Publishers.
3. ASLAN, M. Y. (2006). Teoride ve Uygulama Savaş Suçları. Ankara: Bilge Yayınevi.
4. ASLAN, M. Y. (2007, Kasım-Aralık). Uluslararası Ceza Divanı ve Kişisel Ceza Sorumluluğu. Türkiye Barolar Birliği Dergisi (73), s. 239-255.
5. AYDINLI, H. İ. ve AYHAN, V. (2004). Egemenlik Kavramının Tarihsel Gelişimi Perspektifinden İktidarın Sınırlandırılması Tartışması. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi (1), s.67-84.
6. AZARKAN,E.(2003). Nuremberg’ten La Haye’ye: Uluslararası Ceza Mahkemeleri, Kırklareli:Beta Yayınevi.
7. BAYILLIOĞLU, U. (2007). Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Türkiye. AÜHFD (1), s. 51-121.
8. BROOMHALL, B. (2004). International Justice and The International Criminal Court: Between Sovereignty and the rule of Law. Oxford: Oxford University Pres.
9. BOS A. , Herman von Hebel, J. G. Lammers, Jolien Schukking.(1999). Reflections on the International Criminal Court La Haye: Cambridge University.
10. GRAY, C. (2004). International Law and the Use of Force. New York: Oxford University Pres.
11. KKTC Nüfus Sayımı Sonuçları. (14 Şubat 2007). 16 Ekim 2008 tarihinde Bilgi Portalı: http://www.kenthaber.com/Arsiv/Haberler/2007/Subat/14/Haber_208742.aspx adresinden alındı.
12. KÖPRÜLÜ, T. (2005). Uluslarası Ceza Mahkemesi Statüsünde Uluslarası İşbirliği ve Adli Yardımlaşma, Uluslararası Hukuk ve Politika (3), s. 57-76.
13. OCAMPO, L. M. (9 Şubat 2006). Communication concerning the situation in Iraq. 16 Ocak 2009 tarihinde Bilgi Portalı: http://www.icc-cpi.int/NR/rdonlyres 04D143C8- 9FB- 466C-AB77-4CDB2FDEBEF7/43682/OTP_letter_to_senders_re_Iraq_9_ February_2006.pdf adresinden alındı.
14. ODMAN, T. (1996, Nisan). Eski Yugoslavya ile İlgili Uluslararası Ceza Mahkemesinin Kuruluşu ve Yasal Dayanağı. AÜHFD (1), s. 133.
15. ÖNOK, M. (2003). Tarihi Perspektifiyle Uluslararsı Ceza Mahkemesi. Ankara: Turhan Kitabevi.
16. YAMANER M. B. (2007). Silahlı Çatışmalarda Sivillerin Korunması. İstanbul: Arıkan.
17. YENİSEY, F. (2007). Uluslararası Ceza Divanı. İstanbul: Arıkan Yayımevi.
Hukuki Mevzuat:
1. 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu, 1930.
2. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu, 2004.
3. Birleşmiş Milletler Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi, 1948.
4. Cenevre Sözleşmesi Ek Protokol II, 1977.
5. Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü, 1998.
6. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası.

ISSN: 1305-4740
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2005
Yayıncı: Millî Savunma Üniversitesi Atatürk Stratejik Araştırmalar ve Lisansüstü Eğitim Enstitüsü