Sosyoekonomik Düzeyi Düşük Bir Bölgede Evde Yaşayan Yaşlıların Bakım Gereksinimleri

Bu çalışma, sosyoekonomik düzeyi düşük bir bölgede, evde yaşayan yaşlıların bakım gereksinimleri saptamak amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Kırşehir ilinde düşük sosyoekonomik düzeye sahip olan Bağbaşı mahallesinde yürütülmüştür. Araştırmaya 220 yaşlı birey dahil edilmiştir. Veri toplama araçları olarak; bireylerin tanıtıcı özelliklerine ilişkin anket formu, Günlük Yaşam Aktiviteleri ölçeği, Enstrümantal Günlük Yaşam Aktiviteleri ölçeği ve Kısa Yeti Yitimi Anketi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin %90,4'ü GYA'da, %58,1'i EGYA'da bağımsızdır ve %40,5'inin ağır derecede yeti yitimi yaşadıkları saptanmıştır. Yaşlıların en bağımlı olduğu GYA banyo yapma (%15,5), en bağımlı olduğu EGYA çamaşır yıkamadır (%52,3). İleri yaşın, kadın, dul/bekar olmanın ve ilaç kullanmanın GYA'da ve EGYA'da bağımlılığı ve yeti yitimlerini arttırdığı saptanmıştır. Araştırma sonucunda sağlık ekibi üyeleri, yaşlıların GYA ile EGYA'da bağımlılıklarını azaltmak ve daha az yeti yitimi yaşamalarını sağlamak konusunda girişimlerde bulunmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Yaşlılık, Günlük Yaşam Aktiviteleri, Enstrümantal Günlük Yaşam Aktiviteleri, Yeti Yitimi

Care Needs Of The Elderly People Who Lived At Home In A Neighborhood With Low Socio-Economic Level

In this study, it was aimed to determine care needs of the elderly people who lived at home in a neighborhood with low socio-economic level. The study was performed in Kırşehir Province Bağbaşı neighborhood. It was included 220 elderly people. The data were collected with a questionnaire, Activities of Daily Living Scale, Instrumental Activities of Daily Living Scale and Brief Disability Questionnaire were used. It was found out that 90.4% of the participants were independent on ADL whereas 58.1% were independent on IADL and 40.5% experienced severe disability. The most dependent ADL of the elderly people was bathing (15.5%), the most dependent IADL was laundry (52.3%). It was established that advanced age, being a woman and widow/single, medication-use have increased the dependence on ADL and IADL and disability. As the result of the study, health care members should make interventions in order to decrease the dependence of the elderly people on ADL and IADL and should help them experience less disability.

Keywords:

Old Age, Activities Of Daily Living, Instrumental Daily Living Activities, Disability,

PDF

___

World Health Organization (WHO) 2010. World Health Statistics. Available From: [www. int/ whosis/whostat/eN_ WHS10_ full.pdf].
Türkiye İstatistik Kurumu (2012). Nüfus İstatistikleri Ve Projeksiyonlar. Erişim: [www.tüik.gov.tr]
Kutsal YG. Temel Geriatri. Güneş Tıp Kitabevleri. 2.Baskı. Ankara – 2007. Ss 450– 4
Dedeoğlu N. Sağlık Ve Yoksulluk. Toplum Ve Hekim 2004; 19(1): 51–53.
Cingil D, Bodur S. Karaman İl Merkezinde Yaşayan Yaşlıların Bağımlılık Düzeyleri, Demografik Ve Medikal Özelliklerinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi HYO Dergisi 2008; 11(3): 33–39.
Solmaz T, Akın B. Evde Yaşayan Yaşlılarda İlaç Kullanımı Ve Kendi Kendine İlaç Kullanım Yetisi. Türk Geriatr. Derg. 2009; 12(2): 72–81.
Karadakovan A, Aslan FE. Dahili Ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. 1. Baskı. Nobel Tıp Kitabevi. Adana-2010. Ss 20-32.
Akın B. Doktora Tezi; “Evde Yaşayan Yaşlılarda Mobilite İle İlişkili Yeti Yitimi Ve İlişkili Faktörlerin İncelenmesi” Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tez Yöneticisi; Prof. Dr. Oya Nuran EMİROĞLU. Ankara- 2002.
Birol L. Hemşirelik Süreci. Etki Matbaacılık 7. Baskı. İzmir- 2005. Ss 15.
Stanhope M, Lancaster J. Public Health Nursing: Population- Centered Health Care İn The Community. Mosby Elseiver. 7th Eds. Kanada- 2008. Pp 665–749.
Katz S, Ford AB, Maskowitz RW, Jackson BA, Jaffe MW. Studies Of Illness İn The Aged: The Index Of ADL. JAMA 1963; 9: 914–919.
Lawton MP, Brody EM. Assessment Of Older People: Self-Maintaining And Instrumental Activities Of Daily Living. The Gerontologist 1969; 9: 179–186.
Kaplan İ. Yarı Kırsal Alanda Bir Sağlık Ocağına Başvuran Hastalarda Ruhsal Bozuklukların Yeti Yitimi İle İlişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi 1995; 6(3):169–179. Aydın DZ, Ersoy Hİ Ve Ark. Toplumda Yaşayan Yaşlılarda Günlük Yaşam Aktivitelerinde Yetersizlik Ve İlişkili Faktörler. Geriatri Ve Geriatrik Nöropsikiyatri Dergisi 2009; (2): 9-18.
ġahbaz M, Tel H. Evde Yaşayan 65 Yaş Ve Üzeri Bireylerin Günlük Yaşam Aktivitelerindeki Bağımlılık Durumu İle Ev Kazaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Türk Geriatr. Derg. 2006; 9(2): 85–93.
Açık Y, Polat A, Ozan T, Oğuzöncül F, Güngör Y. Medico-Social Problems And Needs Help Of Elderly People Living İn Region Of Yenimahalle Educational Research Health Center. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2003; (28): 21-31.
Boyle PA, Bunchman SA, Bennett DA. Purpose İn Life İs Associated With A Reduced Risk Of Incident Disability Among Community-Dwelling Older Persons. American J. Geriatr. Psychiatr. 2010; 18(12): 1093–1102.
Özkan H, Yalvarmış F, Güler M, Çalışkan T, Türker S, Sunay FB. Yaşlı Nüfusun Sosyo Demografik Özellikleri: Pamukçu Kasabası, Balıkesir. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2006; 15(11): 199-201.
Adler NE, Newman K. Socioeconomic Disparities İn Health: Pathways And Policies. Health Affairs 2002; 21(2):60–76.
Baran GA, Kalınkara V, Aral N, Akın G, Baran G, Özkan Y. Farklı Sosyoekonomik Düzeydeki Yaşlıların Gündelik Yaşamdan Tatmin Düzeyleri: Ankara Kentsel Kesit Örneği. Turk. J. Geriatr. 2007; 10(1): 10-18.
Ünsal A, Demir G. The Prevelance Of Chronic Disease And Drug Use İn The Elderly İn Central Kırşehir. Turk. J. Geriatr. 2010; 13(4): 244–251.
Kutsal YG. Polypharmacy İn Elderly. Turk. J. Geriatr. 2006; Özel Sayı:37-44.