Kerime Derya BEYDAĞ, Esra Uğur Ceren SONAKIN, Birsen YÜRÜGEN

Sağlık Ve Yaşam Dersinin Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarına Etkisi

Bu çalışma, bir vakıf üniversitesinde seçmeli olarak verilmekte olan “Sağlık ve Yaşam” dersini alan öğrencilerin ders öncesi ve sonrasında sağlıklı yaşam davranışı biçimlerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve yarı deneysel olarak yapılmıştır. Çalışmanın evrenini, 2011-2012 eğitim öğretim yılı bahar döneminde seçmeli olarak verilen “Sağlık ve Yaşam “dersini alan 256 öğrenci oluşturmuştur. Evren üzerinde çalışılmış ancak bazı öğrencilerin son test uygulamasına katılmaması ve çalışmaya katılmak istemeyenler nedeniyle 159 öğrenci (%62.1) örnekleme dâhil edilmiştir. Veriler Mart-Mayıs 2012 tarihleri arasında demografik soru formu ve “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirmesinde, sayı-yüzdelik hesaplamaları, t- testi, tek yönlü varyans analizi, Kruskal-Wallis ve Mann-Whıtney-U testleri kullanılmıştır. Öğrencilerin, %59.1'i 18-20 yaş grubunda, %54.1'i erkek, %57.9'u spor yapmakta ve %39'u sigara içmektedir. Öğrencilerin %18.9'unun ailesinde obez birey olduğu, %5'inin metabolik bir hastalığı olduğu ve %58.5'inin daha önce sağlıkla ilgili bir ders almadığı saptanmıştır. Öğrencilerin, “Sağlık ve Yaşam” dersi öncesinde sağlıklı yaşam biçimi davranışı ölçeğinden aldıkları puan ortalaması 130.43±17.19 iken; ders sonrasında puan ortalaması 137.96±19.36 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin sağlık ve yaşam dersi öncesi ve sonrası bilgi düzeyi puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık vardır (p<0.01). “Sağlık ve Yaşam” dersinin öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışı uygulamalarını olumlu yönde desteklediği saptanmıştır. Öğrencilerin spor yapma durumları ile ders öncesi ve sonrası sağlıklı yaşam davranış biçimi davranışları puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuş spor yapanların ders öncesi ve sonrasında sağlıklı yaşam biçimi davranış puanları artmıştır (p<0.05).

Anahtar Kelimeler:

Sağlık Ve Yaşam, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları, Üniversite Öğrencisi.

The Effect Of Health And Life Class On The Healthy Life Behaviors Of The Universıty Students

This study was made as a descriptive and semi-experimental study to determine the effect of “health and life” class on the healthy life behaviors of the university students who take this class in a semi private university. The sample of the study was formed by 256 students who took “health and life” class as an elective course in the spring semester during the 2011-2012 educational year. Due to some students not wanting to participate in the study, 159 students (%62.1) were included in the sample. Data were collected between March-May 2012 with the demographic survey and “Healthy Life Style Behaviors Scale”. In the evaluation of the data, numerical-percentile calculations, t-test, one-way variance analysis, Kruskal-Wallis and Mann-Whitney-U tests were used. %59.1 of the students were in the 18-20 age group, %54.1 of them were male, %57.9 of them were doing sports and %39 of them were smokers. %18.9 of the students had one obese individual in their families, %5 of them had a metabolic disease and %58.5 of them were determined to have never taken a health class. While the mean score of the students from the health life style behaviors scale was 130.432+-17.19 before the “health and life” class, this score rose up to 137.96+-19.36 after they have taken the class. There is a statistically significant difference between the mean scores of the students before and after the class (p<0.01). “Health and life” class was determined to have a positive effect on the healthy life behaviors of the students. A statistically significant difference was also found between the mean scores and the sports status of the students and this positive effect was also seen there as well (p<0.05).

Keywords:

Health And Life, Healthy Life Behaviors, University Students,

PDF

___

Çimen S. Doktora Tezi; “15-18 Yaş Grubu Gençlerde Riskli Sağlık Davranışları Ölçeğinin Geliştirilmesi” İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul-2003.
Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlığı Geliştirme Davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005; 9(2): 26Tambağ H. Hatay Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Etkileyen Faktörler. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2011; 47-58.
Tambağ H, Turan Z. Öğrencilerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarına Halk Sağlığı Hemşireliği Dersi’nin Etkisi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2012; 1: 46-55. Güngör İ, Hotun ġahin N. Sağlığın Geliştirilmesinde Kullanılan Temel Davranış Değiştirme Kuram ve Modelleri. Hemşirelik Forumu Dergisi Mayıs-Haziran TemmuzAğustos 2006; 6-13.
Zaybak A, Fadıloğlu Ç. Üniversite Öğrencilerinin Sağlığı Geliştirme Davranışı ve Bu Davranışı Etkileyen Etmenlerin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004; 20(1): 77-95.
Ecevit Alpar ġ, Sabuncu N, ġenturan L. Hemşirelik Yüksekokulu 1.Sınıf Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. 2.Uluslararası - 9.Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildiri Özet Kitabı; İstanbul.2003. P:70.
Rozmus C L, Evans R, Wysochansky M, Mixon D. An Analysis of Health Promotion and Risk Behaviors of Freshman College Students in a Rural Southern Setting. Journal of Pediatric Nursing February 2005; 20 (1): 25-33.
Hsiao YC, Chen MY, Gau YM, Hung LL, Chang SH, Tsai HM. Short-term Effects of a Health Promotion Course for Taiwanese Nursing Students. Public Health Nursing January 2005; 22 (1):74–81.
Ünalan D, Öztop DB, Elmalı F, Öztürk A, Konak D, Pırlak B, Güneş D. Bir Grup Sağlık Yüksekokulu Öğrencisinin Yeme Tutumları İle Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Arasındaki İlişki. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2009; 16(2): 7581
Karadeniz G, Uçum EY, Dedeli Ö, Karaağaç Ö. Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2008; 7(6): 497-502.
Hacıhasanoğlu R, Yıldırım A, Karakurt P, Sağlam R. Healthy Lifestyle Behaviour in University Students and İnfluential Factors in Eastern Turkey. International Journal of Nursing Practice 2011; 17: 43–51.
İlhan N, Batmaz M, Akhan LU. Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010; (3):3.
Çelik GO, Malak AT, Bektaş M, Yılmaz D, Yümer AS, Öztürk Z, Demir E. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlığı Geliştirme Davranışlarını Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. AJCI 2009; 3(3):164-169.
Bahar Z, Beşer A, Özbıçakçı ġ, Öztürk M. Esentepe Bölgesindeki Kadınların Sağlığı Geliştirme Davranışları. II.Uluslararası - 9.Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildiri Özet Kitabı. İstanbul. 2003; P:25.
Geçgil E, Yıldız S. Adölesanlara Yönelik Beslenme ve Stresle Başetme Eğitiminin Sağlığı Geliştirmeye Etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2006; 10(2):19-28.
Yalçınkaya M, Özer FG, Karamanoğlu AY. Sağlık Çalışanlarında Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007: 6(6):409-420.
Choi Y-J, Lee K-J. Evidence-based Nursing: Effects of a Structured Nursing Program for the Health Promotion of Korean Women with Hwa-Byung. Archives of Psychiatric Nursing February 2007; 21(1):12-16.
Özkan S, Yılmaz E. Hastanede Çalışan Hemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008; 3: 90-105.
Cihangiroğlu Z, Deveci SE. Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Etkileyen Faktörler. Fırat Tıp Dergisi 2011; 16(2):78-83.