YUSUF (A.S) KISSASINDA SANATSAL YAPI

Kıssalar, Kur’ân-ı Kerim’in Allah’a davet konusunda dolaylı olarak başvurduğu araçlardan biridir. Bu yönüyle kıssalar, insanî meseleleri sunarken insanın olumlu ve olumsuz niteliklerini keşfetmek için kullanılan bir yöntemdir. Aynı zamanda insana olumlu nitelikleri kazandırmada ve olumsuz sıfatlardan kaçınıp uzaklaşmaya çağırmada kullanılan bu usulün amacı, insanı düzeltmek ve doğruya yönlendirmektir. Yusuf (a.s.) kıssası, Kur’ân-ı Kerimde geçen en önemli kıssalardan biridir. Yusuf (a.s.)’ın hayatındaki en önemli dönemleri içerir. Hayatındaki değişimleri, karşılaştığı çeşitli sıkıntı ve zorlukları ve bu zorluklara karşı kullandığı yöntemi içermektedir. Bu çalışma Yusuf (a.s.)’ın Kur’ân-ı Kerim’deki kıssasının sanatsal yönü ve dayandığı anlatım teknikleriyle birlikte faydalandığı dil, üslûb, içerdiği manalar ve delaletleri üzerinde durmaktadır. Bu çalışmada geçen hikâyenin bileşenlerini incelemek için yapısal metodun araçları kullanılmıştır. Tarihi ve dini kitaplarda bu kıssa etrafında anlatılanlar hariçte tutularak sadece Kur’ân metninde geçen kıssa dikkate alınmıştır. Çalışma, giriş bölümünde kıssadaki manayı genel olarak veciz bir şekilde ifade etmektedir. Sonrasında Kur’ân-ı Kerim’de geçen Yusuf (a.s.) kıssasını özetlemekte ve kıssadaki şahsiyetleri, zamanı, mekânı, rüyayı, mücadeleyi ve bakış açısını incelemektedir. Sonuç kısmı ve kaynakların tespitiyle sona ermektedir.

AN ARTISTIC STRUCTURE OF THE STORY OF THE PROPHET JOSEPH (PEACE BE UPON HIM)

The stories are one of the means about the subject of invitation to God of the Qur’an indirectly. In this respect, the story is a method that is used for exploration positive and negative qualities of human being while presenting humanitarian issues. At the same time an aim of this method which is used in gaining positive qualities to human and calling for avoiding negative attributes is to correct human and guide him to the right. The story of the Prophet Joseph (pbuh) is one of the most important stories mentioned in the Qur’an. It has involved the most significant periods in the Prophet Joseph’s life. It has included changes in his life, various troubles and difficulties that he had experienced and his method in dealing with adversity. This research has focused on an artistic aspect of the story of Prophet Joseph (pbuh) in the Qur’an, a language, a wording, meanings that it involves and indications besides the narration techniques that based on it. The tools of structural method had been used to examine the components of the story that takes a place in this reseach. The story that is only in the text of the Qur’an had been taken into consideration with the exception of narrations about this story in historical and religious books. The research has generally expressed the meaning on the story in the introduction sententiously. After that, it has summarized the story of Prophet Joseph (pbuh) and examined the individuals, time, dream, struggle and point of view in the story. It has ended up with the conclusion and the detection of sources.

___

  • İbnu Sîrin, Muhammed ve’n-Nabulsî, Abdul Ğani. Mu’cemu’t-Tefsiri’l-Ahlâm. 2.Baskı. Dımeşk: Mektebetu’l-Yemâme, 2008.
  • Ebû Cundî, Hâlid. El-Cânibu’l-Fennî fi’l-Kıssati’l-Kur’an’iyye. Batne /El-Cezair: Dârû’ş-Şihab, tsz.
  • El-Ahmed, Muhammed. “Mefhumu’r-Ru’yeti fi’s-Serdiyyât”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 5, sy. 9 (ocak 2016): 195-211.
  • El-Ahmed, Muhammed. Mukevvinetu’s-Serd ve Tıkniyâtuhu fi Rivayâti Hayri’z-Zehebî. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Halep Üniversitesi. Edebiyat Fakültesi, 2008.
  • Bahravî, Hasan. Bünyetu'ş-Şekli'r-Rivâî. I. Baskı. Beyrut: El-Merkezü's-Sekâfiyyu’lArabî, 1990.
  • El-Buhari, Muhammed Bin İsmail. Sahihi’l-Buhari. Yeni Baskı. Beyrut: Muessesetu’r-Riseleti Neşirun, h.1433
  • Genet, Gerard. Hitabu’l-Hikaye Bahs Fi’l-Menhec. Tercemetu. Muhammed Mu’tasim, Abdul Jalili’l-Ezdî ve Ömer Hilli. 12.Baskı. Kahire: El-Meclisu’l-Ala Lissekafe, 1997
  • Al-Cuveynî, Muhammedu’s-Sâvî. Cemeliyyetu’l-Madmun ve’ş-Şekl fi’l-İ’cezi’lKur’anî. Kahire: Menşurât Munşeeti’l-Mâârif, 1983.
  • Hassen, Temmem. El-Beyan fi Revai’l-Kur'an. 1.baskı. Kahire: Âlemu-l Kitap, 1993.
  • Hızır, Muhammed. Belâğatu’s-Serdi'l-Kasasî fi’l-Kur'ani'l-Kerim. Doktora Tezi. Arapça bölüm. Tantâ Üniversitesi, tsz.
  • Hatib, Abdu'l-Karim. Elkasasu'l-Kur'ani fi menzûmihi ve mefhûmihi. 2. baskı.
  • Beyrut: Deru'l-Mârifeti li'ttıbâ’h ve’n-Neşr, h.1395.
  • Halefe- Allah, Muhammed Ahmed. El-fennu'l-Kasasî fi El-Kur’an. 4. baskı.
  • Kahire: Mektebetu'l-İnglo'l-Masriyye, 1999.
  • Ez-Zemahşarî, Mahmud Bin Ömer. El-Keşşef. Tahkik. Âdel Abdu'l-Cevad ve Ali Mu’vvad. 1. baskı. Riyad: Mektebetu'l’beyken, h.1418
  • Seyyid Kutb. Fi Zilali'l-Kur'anı. 32. baskı. Kahire: Daru'ş- Şurûk, h.1423.
  • Tûl, Muhammed. Uslûbu's-Serdi'l-Kasasî fi'l-Kur’an. Yüksek Lisans Tezi. ElMe’hadu'l-Vatanî Litta’limi'l-Âlî Lilluğah ve'l-Edebi'l-Arabî. Telmusen, 1988.
  • Aylân, Ömer. Fi Menêhic Tahlili'l-Hitabi's-Serdî. Dımeşk: Menşurat İttihadi'lKuttebi'l-Arab, 2008.
  • Ğuneym, Kemâl Ahmed. “Bineu’s-Serdi’l-Kasasî fi Sureti Yusuf”. Mecelltu Cemiati’l-Aksa/ Silsiletu’l-Ulumi’l-İnseniyye. 15.Cilt. Sayı 2 (Ocak 2011): 34- 62.
  • Ferhân, Bên. “Cemeliyytu’l-Kissati’l-Kur’an-iyye Kissatu Seyyidinê Yusuf Unmûzecen”. Mecelletu Kulliyeti’l-Êdêb. Bağdat. C. 15. Sayı101(2012): 34- 62.
  • Lajos, Egri. Fennu Kitebeti’l-Mesrahiyye. Tercemetu. Durayni Haşebe. ElKahira: Mektebetu’l-İnglo El-Masriyye, tsz.
  • Munisî, Habib. “El-Meşhedu’s-Serdî fi’l-Kur’an-i’l-Kerim Er-Ruye. Buratu’tTeşkili’s-Serdî”. Mecelletu Kirâât. Beskara Üniversitesi. Sayı 2 (2010).
  • El-Mahs, Abdul Cevad Muhammed. Edebu’l-Kıssati fi’l-Kur'an-I’l-Kerim Dirase Tahliliyye Kêşife an Âlemi’l-İ’cez. El-İskenderiyye: Ed-Dâru’l-Masriyye Silsiletu’d-Diraseti’l-Kuran’iyye 1, 2000.
  • Nofel, Ahmed. Yusuf Dirase Tahliliyye. 1.baskı. Amman: Daru’l-Furkan Linneşr ve’t-Tevzî, 1989.
  • Volkswagen, Ronnie, Osteen Wearen. Nezariyyetu’l-Edep. Tercemetu. Muhyiddin Subhi. Beyrut: Matbatu Halid Tarâbîşî, 1972.
  • Yaktîn, Sa’id. Tahlilu’l-Hitabi’r-Rivâî Ez-Zemen Es-Serd Et-Tebîr. 1.baskı. Beyrut: El-Merkezu’s-Sekafiyyu’l-Arabî, 1989.