SEPTUAGİNT VE MASORETİK TEVRAT METİNLERİ ÇERÇEVESİNDE YAHUDİ TEVRAT’I İLE SÂMİRİ TEVRAT’ININ KARŞILAŞTIRMASI

Aynı kökenden gelen ve ortak tarihe sahip olan Yahudiler ile Sâmirilerarasında birçok noktada keskin farklılıklar olduğu bilinmektedir. DolayısıylaSâmirilikten bir din olarak bahsedilecektir. Çünkü Sâmirilerin kendilerini birYahudi mezhebi olarak tanımlamak istememeleri, Yahudilerin de Sâmirilerikendilerinden saymayı reddetmeleri Sâmiriliğin, Yahudiliğin bir mezhebi değil debaşlı başına bir din olarak tanımlanmasına sebep olmuştur. Ancak her iki dinin dekutsal kitapları Tevrat olmasına rağmen, Sâmirilerin ve Yahudilerin benimsediğiTevratlar arasında farklılıklar görülmektedir. Mesela Sâmiriler; Tevrat’ın ilk beşkitabına (Musa’nın beş Kitabı) inanmaları, diğer peygamberlerin kitaplarını(Nevi’im ve Ketuvim) kabul etmemeleri bakımından Yahudilerdenayrılmaktadırlar. Hal böyle olmakla beraber her iki taraf da kendi ellerindekinüshanın gerçek ve değiştirilmemiş Tevrat olduğu iddiasını sürdürürler.Sâmirilerin, Yahudilerin Tevrat’ının bir kısmını kabul edip etmeme noktasında ayrıdüşmeleri yanında her iki kesime ait Tevrat arasında çokça farklılıklar mevcuttur.Bu farklılıklar Tevrat’ın Yunanca tercümesi olan Septuagint ile İbrani Masoretik(Geleneksel) Tevrat arasında da çok net bir şekilde görülmektedir. Bu makalede buTevrat çeviri metinlerinin karşılaştırılması yapılacak bu metinlerin sahihliği ile ilgiliiddialara yer verilecektir.

COMPARİSON OF JEWİSH TORAH AND SAMARİTAN TORAH İN THE FRAMEWORK OF SEPTUAGİNT AND MASORETİC TORAH TEXTS

There are sharp differences in many points between the Jews of the same origin and the common history of the Jews and the Samaritans. Therefore, Samaritan will be mentioned as a religion. The fact that the Samaritans did not want to define themselves as a Jewish sect and the refusal of the Jews to count the Samaritan as their own led to the definition of a religion as a religion, not a sect. However, although the sacred books of both religions are the Torah, there are differences between the Torah adopted by the Samaritan and the Jews. For example, the Samaritan; They differ from the Jews in that they believe in the first five books of the Torah (the five books of Moses) and that they do not accept the books of other prophets (Nevi’im and Ketuvim). On the other hand, they continue to claim that the opies in their hands are true and unmodified Torah. There are many differences between the Torah belonging to both sections, as well as the fact that the Samaritan fall apart in terms of whether or not to accept some of the Torah of the Jews. These differences are also evident between the Greek translation of the Torah, the Septuagint and the Hebrew Masoretic (Traditional) Torah. In this article, comparison of these texts of Torah will be made and claims of authenticity of these texts will be given.

___

  • Adam, Baki. «Tevrat'ın Tahrifi Meselesine Müslüman Ve Yahudi Cephesinden Bir Bakış.» Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 36, no. 1 (1997): 362.
  • Adam, Baki. Yahudi Kaynaklarına Göre Tevrat. İstanbul: Pınar yayınları, Mayıs 2015.
  • Arslantaş, Nuh. İslam Dünyasında Sâmirîler- Osmanlı Dönemine Kadar-. İstanbul: İz yayıncılık, 2010.
  • Aydın, Mehmet. Ansiklopedik Dinler Sözlüğü. Konya: Din Bilimleri Yayınları, 2005.
  • Bağır, Muhammed Ali. «Sâmirîler: Köken Sorunu ve Günümüz İsrail Devletinde ki Yansımaları.» Milel ve Nihâl: İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmalı Dergisi 13, no. 2 (Ocak 2016): 101-128.
  • Britannica. https://www.britannica.com/biography/Wilhelm-Gesenius (12 11, 2018 tarihinde erişilmiştir).
  • Charlesworth, James H. «Eski AHit'in Apokrif Kitapları.» Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12, no. 2 (2003): 386.
  • Comfort, Philip W. «Ölü Deniz Parşömenleri.» Düzenleyen Muhammed Ali Bağır. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, no. 13 (2011): 166.
  • Durukan, Emra. «Tarihe Yön Veren Çeviriler, Septuaginta ve Reşid Taşı (Rosetta).» Diyalog Interkulturelle Zeitschrift Für Germanistik 5, no. 1 (2017): 114.
  • El-Seka, Ahmet Hicâzi, ve Asad Seyyid Ahmed. Min’el-furuk beyne El-Tevrat el-Samiriyye ve’l ibraniyye fi’l elfaz ve’l mâ’ne. Kahire: Darul Ensar, 1978.
  • Erbaş, Ali. Yaşayan Dünya Dinleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 2013.
  • Gûrani, Ömer Abdulhalık, ve Muhammed El-Şeride. El-Taifetü'l Samiriyye. Nablus, 1994.
  • Gündüz, Şinasi. Yaşayan Dünya Dinleri. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2016.
  • Heinen, Heinz. «Britannica Biography Ptolemy-II-Philadelphus.» Britannica. https://www.britannica.com/biography/Ptolemy-II-Philadelphus (12 11, 2018 tarihinde erişilmiştir).
  • Kitabı Mukaddes. İstanbul: Kitabı-ı Mukaddes Şirketi, 2015.
  • Kurt, Ali Osman. Babil Sürgünü Sonrası Ezra Önderliğinde Yahudiliğin Yeniden Yapılandırılması. Ankara, 2006.
  • Kutluay, Yaşar. İslam ve Yahudi Mezhepleri. İstanbul: Anka Yayınları, 2004. Pummer, Reinhard. The Samaritans. Netherlands: Leiden E.J. Brill, 1987.
  • Şakiroğlu, Mahmut. İslam Ansiklopedisi - Della Valle, Pietro Maddesi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı (iSAM), 2009.
  • Tanyu, Hikmet. Dinler Tarihi Araştırmaları. Amkara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1973.
  • Terkan, Fehrullah. «The Samaritans (el-Samiriyyün) and Some Theological Issues Between Samaritanism and Islam.» Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2004: 157 - 192.
  • The Samaritan Museum. 21 Kasım 2018. http://samaritan-museum.com/ourhistory. «The Samarıtan-Israelıtes and Theır Relıgıon.» the-samaritans. Aralık 2004. http://www.the-samaritans.com (10 10, 2018 tarihinde erişilmiştir).
  • Tümer, Günay, ve Abdurrahman Küçük. Dinler Tarihi. Ankara: Ocak Yayınları, 1993.
  • University College London (UCL). https://www.ucl.ac.uk/library/specialcollections/moses-gaster.