Üst Kretase yaşlı Tohma kireçtaşı'nın (Malatya Güneyi) yapı ve kaplama taşı olarak kullanılabilirliğinin araştırılması

Malatya güneyinde yüzlekleri bulunan Tohma kireçtaşı en fazla 120 m kalınlığa sahiptir. Kireçtaşı Üst Kretase transgresyonunun tabanında bulunur ve resifal özellik taşır. Kireçtaşının jeomekanik özellikleri arazi ve laboratuvar çalışmaları ile belirlenmiştir. Kireçtaşı tekyönlü, içi genelde boş ve geniş aralıklı çatlaklar içerir. Laboratuvarda kaya bloklarından elde edilen küp örnekler üzerinde TSE ve ASTM standartlarına göre deneyler yapılmıştır. Çalışılan kireçtaşının katman kalınlığı, birim hacim ağırlığı, özgül ağırlığı, su emme özelliği, porozite değeri, tek eksenli basınç dayanımı ve don kaybı TSE, su emme ve tek eksenli basınç dayanımı ASTM standartlarına göre uygun sınırlar içindedir. Deney sonuçlarına göre, Tohma kireçtaşı'nın yapı ve kaplama taşı olarak kullanılabilir olduğu belirlenmiştir.

Investigation of utilization as building and cladding stone of Upper Cretaceous age Tohma limestone (Malatya Southern)

Tohma limestone has up to 120 m thick, which is widely apperences in the southern part of Malatya. The limestone is placed at the base of Upper Cretaceous transgresion and has reefal feature. The geomechanic features of the Tohma limestone were determined with area and laboratory studies. Limestone includes single directed, generally empty and wide spaced cracks. In the laboratory, on the cubical formed samples from the rock blocks were done experiments as to TSE and ASTM standarts. Accordindg to TSE standarts; bed thicknes, unit weight, specific gravity, water absorbtion, porosity, uniaxial compressive strength and frost action values were found to be suitable for marble industries. According to ASTM standarts uniaxial compressive strength, water absorbtion values are suitable for marble industries. As the result of the experiments Tohma limestone may be used for building and cladding stone.

___

Akkuş, F.,1971, Darende, Balaban Havzasının (Malatya ESE Anadolu) jeolojik ve stratigrafik incelemesi: MTA dergisi ,No76, Ankara.
Alkan, H., 1997, Malatya Baseninin Jeolojisi ve petrol olanakları: TPAO Rapor No: 3766, 52 s., Ankara.
ASTM., 1986, Marble and stone slab veneer: ISBN 0-940 116-15-4,C 503-2-9, P.103, MIA, Los Angles, California.
Demir, O., 1997, Malatya-İsmetpaşa-Akçadağ-Kürecik-Hekimhan-Arguvan-Karakaya baraj gölü arasındaki alanın jeolojisi ve hidrokarbon olanakları (Akçadağ Fayı-Malatya-Karakaya Baraj Gölü Arası): TPAO Rap. No: 3781, 30 s., Ankara.
Eren, D., 2002, Malatya güneyindeki Permo-Karbonifer, Üst Kretase ve Eosen yaşlı kireçtaşlarının mermer olarak kullanılabilirliğinin araştırılması: İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 97 s.
Gözübol, A.M. ve Önal, M., 1986, Çat barajı isale tünelinin mühendislik jeolojisi ve kaya mekaniği incelemesi ve Malatya-Çelikhan alanının jeolojisi: TÜBİTAK, TBAG-647,131s.
Gözübol, A.M., ve Önal, M., 1992, Malatya metamorfitleri üstündeki örtü birimlerinin stratigrafisi, yaşı, sedimanter fasiyesleri, depolanma ortamları ve tektonik evrimi: TPJD Bülteni, c 4, no:l, s. 119-127.
ISRM.,1981, Suggested Method:Rock karacterization, testing and monitoring, E.T. Brown(ed.)., Pergamon press, London, 211 p.
TSE.,1977, Doğal yapı taşları: TS2513 UDK 691-2:620.1, TSE., Ankara
TSE.,1977, Kaplama olarak kullanılan doğal taşlar: TS1910 UDK 691.215, TSE, Ankara
TSE.,1987, Tabii yapı taşları muayene ve deney metodları: TS699 UDK 691.2, TSE, Ankara
TSE.,1989, Mohs sertlik cetveline göre sertlik tayini: TS6809UDK3 5:691.4, TSE. Ankara.
TSE., 1992, Mermer-Kalsiyum Karbonat esaslı-yapı ve kaplama taşı olarak kullanılan: TS 10449 UDK 691.214.8, TSE, Ankara
TSE, 1993, Kireçtaşı (Kalker) -Yapı ve Kaplama Taşı Olarak Kullanılan: TS 11137 UDK 552.54:691.215,TSE., Ankara.
Vardar, M., 1990, Nerede, niçin, nasıl, hangi mermer: Mermer Yapı ve Dekorasyon Dergisi, Sayı: 13, İstanbul.