Subalkalen Baranadağ (Kaman - Kırşehir) Plütonunun petrojenezi ve jeokimyasal özellikleri

Orta Anadolu Kristalen Kompleksi'nde kalk-alkalenden alkalene kadar değişen farklı bileşimli kayaçlar bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi de, monzonit ve kuvars monzonit bileşimli Baranadağ plütonudur. Plüton, subalkalen ve metalümin karakterde olup, mafik magmatik anklav ve potasyumlu feldispat megakristalleri içerir. Baranadağ plütonu, aplitik, pegmatitik ve mikrosiyenitik dayklar tarafından kesilmiştir. Baranadağ intrüzif kayaçları arazi, petrografik ve jeokimyasal özellikleri ile I-tipi granitlere benzerlik göstermektedirler. Baranadağ plütonik kayaçlannın toplam alkali (Na2O+K2O) ve Rb değerleri yüksektir. Bu kayaçlar ayrıca HFSE' e nazaran, LILE ve LREE bakımından zenginleşmiştir. Th/Yb-Ta/Yb dağılımı, intrüzif kayaçlar için kaynak bölgesinin çarpışma öncesi dalma-batma ile zenginleşmiş olan manto olduğunu göstermektedir.

Petrogenesis and geochemical characteristics of the Subalkalen Baranadağ Pluton (Kaman - Kırşehir)

Within the Central Anatolian Crystalline Complex different rock types in composition from calc-alkaline to alkaline are found. One of these is the Baranadağ pluton containing monzonite and quartz monzonite. This pluton has subalkaline and metaluminous characteristics, and includes mafic igneous enclaves and potassium feldspar megacrysts. The Baranadağ pluton is cut by aplitic, pegmatitle and microsyenitic dykes. The Baranadağ intrusive rocks show comparable field, petrographic and geochemical characteristics with I-type granites. The Baranadağ plutonic rocks have high total alkali (Na2O+K2O) and Rb values. In addition, these rocks show enrichment in LILE and LREE relative to HFSE. The Th/Yb versus Ta/Yb plot displays that the intrusive rocks formed from an enriched mantle source region carrying a subduction component inherited from pre-collision subduction events.

___

Akıman, O., Erler, A., Göncüoğlu, M.C., Güleç, N., Geven, A., Türeli, T.K., Kadıoğlu, Y.K., "Geochemical characteristics of granitoids along the western margin of the Central Anatolian Crystalline Complex and their implications" Geol J 28: 371-382,1993.
Ataman, G.,"Ankara'nın güneydoğusundaki granodiyoritik kütlelerden Cefalık Dağının radyometrik yaşı hakkında ön çalışma" HÜ Fen Müh Bil Dergi 29:27-36,1972.
Aydın, S. N., Önen, A. P., "Field, petrographic and geochemical features of the Baranadağ quartz monzonite of the Central Anatolian granitoids, Turkey" Turkish J Earth Sci 8:113-123,1999.
Bayhan, H., " İç Anadolu granitoyid kuşağındaki Çelebi sokulumunun jeokimyası ve kökensel yorumu" Jeoloji Müh Dergi 29:27-36,1986.
Bayhan, H., "Cefalıkdağ ve Baranadağ plütonlarının (Kaman) petrografik ve kimyasal-mineralojik özellikleri" Jeoloji Müh Dergi 30-31:11-16,1987.
Bingöl, E., "Geological map of Turkey, 1:2 000 000" Maden ve Tetkik Arama Enstitüsü, Ankara, 1989.
Boynton, W.V., "Geochemistry of the rare earth elements: meteorite studies". In: Henderson, P. (ed), Rare Earth Element Geochemistry. Elsevier, 63-114, 1984.
Chappell, B.W., White, A.J.R., "Two contrasting granite types" Pacific Geology 8:173-179,1974.
Erler, A., Akıman, O., Unan, C., Dalkılıç, B., Geven, A., Önen, P., "Kaman (Kırşehir) ve Yozgat yörelerinde Kırşehir Masifi mağmatik kayaçlarının petrolojisi ve jeokimyası" Doğa-Türk Yerbilim Dergi 15:76-100,1991.
Gill, J.B., "Orogenic Andesites and Plate Tectonics" Springer-Verlag, Berlin, 1981.
Göncüoğlu, M.C., "Geologie des westlichen Niğde Massivs. University of Bonn, Germany" Doktora Tezi (yayınlanmamış), 1977.
Göncüoğlu, M.C., "Orta Anadolu Masifinin güney ucundan jeokronolojik yaş bulguları" MTA Dergi 105-106: 111-124,1986.
Göncüoğlu, M.C., Toprak, V., Kuşçu, I., Erler, A,., Olgun, E., "Orta Anadolu Masifinin Batı Kesiminin Jeolojisi, Bölüm I: Güney Kesim" TPAO No:2909, 134 s, 1991.
Güleç, N., "Rb-Sr isotope data from the Agacoren granitoid (east of Tuz Gölü): geochronological and genetical implications" Turkish J Earth Sci 3: 39-43,1994.
Gündoğdu, N., Bros, R., Kuruç, A., Bayhan, H., "Bayındır feldispatoyidli siyenitlerinin Rb-Sr tüm kayaç sistematiği (Kaman-Kırşehir)" H.Ü. Yerbilimi 20. Yılı Sempozyum, Bildiri Özetleri, 55,1988.
Hildreth, W., Moorbath, S., "Crustal contribution to arc magmatism in the Andes of southern Chile" Contr M in Petr 98: 455-489,1988.
Irvine, T.N., Baragar, W.R.A., "A guide to the chemical classification of the common volcanic rocks" Can J Earth Sci 8:523-548,1971.
İlbeyli, N., "Petrogenesis of Collision-Related Plutonic Rocks, Central Anatolia (Turkey)" University of Durham, Durham, UK, Doktora Tezi (yayınlanmamış), 1999.
İlbeyli, N., Pearce, J.A., Thirlwall, M.F. ve Mitchell, J.G., 2004., "Petrogenesis of Collision-Related Plutonics in Central Anatolia, Turkey" Lithos 72,163-182.
Ketin, İ., "Yozgat bölgesinin jeolojisi ve Orta Anadolu Masifinin tektonik durumu"TJK Bült VI: 1-28,1955.
Ketin, İ., "Türkiye'nin orojenik gelişmesi" MTA Dergi 53: 73-86,1959.
Ketin, İ., "1:500 000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası, Kayseri Paftası" MTA Yayını, 1963.
Lünel, A.T., "An approach to the naming, origin and age of Baranadag monzonite of the Kirsehir intrusive suite" METU J Pure Applied Science 18: 385-404,1985.
Otlu, N., "Kortundağ-Baranadağ arası (D Kaman, KB Kırşehir) plütonik kayaçlarının petrolojik incelenmesi" Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Sivas, Doktora Tezi, 187s (yayınlanmamış), 1998.
Otlu, N., Boztuğ, D., "The coexistence of the silica oversaturated (ALKOS) and under saturated alkaline (ALKUS) rocks in the Kortundağ and Baranadag Plutons from the Central Anatolian Alkaline Plutonism, E Kaman/NW Kırşehir, Turkey" Turkish J Earth Sci 7: 241-257, 1998.
Pearce, J.A., "Role of the subcontinental lithosphere in magma genesis at active continental margins". In: Hawkesworth, C.J. ve Norry, M.J. (eds), Continental Basalts and Mantle Xenoliths, Shiva, 230-249,1983.
Pearce, J.A.; Harris, N.B.W., Tindle, A.G., "Trace element discrimination diagrams for the tectonic interpretation of granitic rocks" J Petr 25: 956-983,1984.
Seymen, İ'., "Kaman Dolayında Kırşehir Masifi'nin Jeolojisi" İstanbul Teknik Üniversitesi, Maden Fakültesi, İstanbul, Doçentlik Tezi (yayınlanmamış), 1982.S
Seymen, İ., "Kırşehir Masifi metamorfitlerinin jeolojik evrimi" TJK Ketin Sempozyumu, 133-148,1985.
Shand, S.J., "Eruptive Rocks" John Wiley, New York, 1951.
Streckeisen, A., "To each plutonic rock its proper name" Earth-Science Reviews 12:1-33,1976.
Sun, S.S., McDonough, W.F., "Chemical and isotopic systematics of oceanic basalts: implications for mantle composition and processes". In: Saunders, A.D. ve Norry, M.J. (eds), Magmatism in the Ocean Basins. Geological Society Special Publications 42:313-345,1989.
White, A.J.R., Chappell, B.W., "Granitoid types and their distribution in the Lachlan Fold Belt, southeastern Australia". In: Roddick, J.A. (ed), Circum-Pacific Plutonic Terranes. Geol Society America Memoir 159:21-34,1983.
Zeck, H.P., Ünlü, T., "Parallel whole-rock isochrons from a composite, monionitic pluton, Alpine belt, central Anatolia, Turkey" Neues Jahrbuchfur Min Abch 5:193-204,1987.