Mineral association and significance of the Efemçukuru epithermal gold deposit, İzmir-Turkey

Türkiye'de Ege bölgesinde yer alan Efemçukuru cevherleşmesi, stokvörk ve ornatımla ilişkili damar tipi epitermal altın yatağına bir örnektir. Damarların içinde bulunduğu yankayaçlar, Neojen volkanizmasının riyolitik ürünlerinin sokulduğu İzmir-Ankara zonu geç Kretase-Paleojen filiş fasiyesi kayaçlarıdır. Magmatik hidrotermal aktivitenin son etkileri ile ilişkili altın cevherleşmesi, damarlara komşu olarak gelişen hidrolik breşleşme yada dom şekilli küçük intrüzyonların çevresinde stokvörk zonları şeklinde saptanmıştır. İntrüzyonlar ve bunu izleyen epitermal cevherleşme KB-GD gidişli faylar tarafından kontrol edilmiş ve cevherleşme 60° - 80° kuzeydoğuya eğimli olarak gelişmiştir. Diğer önemli cevher içeren oluşumlar ise sülfit mineralleri ile ilişkili kuvars damarları ve cevherli ve hornblend- hornfels fasiyesindeki kontak metamorfik kayaçlardır. Cevherleşme ile ilişkili alterasyon fazı ana olarak damarlarda ve stokvörk zonlarında rodonit, rodokrozit, aksinit, kuvars; yan kayaçta ise klorit, serizit, illit ve kaolinit ile temsil edilmektedir. Bu çalışmada, değişik mineral fazları arasındaki parajenetik ilişkiyi açık olarak ortaya koymak için tüm bu cevherleşme tipleri çalışılmıştır. Arsenopirit, pirit (markazit), sfalerit, galen, kalkopirit ana mineraller olup, pirotin, fahlerz grubu, sfen, rutil ve altın aksesuar mineraldir. Manganez ve demir oksitler, kovellin-kalkozin, malakit ve azurit mineralleri ikincil minerallerdir.

Efemçukuru epitermal altın yatağının (İzmir) mineral parajenezi ve önemi

Efemçukuru, located in the Aegean Region, Turkey, is an example of vein type epithermal gold deposit related stockwork and replacement mineralization. The veins are hosted by Late Cretaceous-Paleogene flysch fades rocks of theİzmir-Ankara zone, which were intruded by rhyolitic products of Neogene volcanism. Gold mineralization associated with late pulses of magmatic hydrothermal activity is documented as either hydraulic brecdation adjacent to veins or stockwork zones around dome shape small intrusion. The intrusions and postdated epithermal mineralization are both controlled by the NW-SE trending faults and mineralization occurs along strike and dips 60° to 80° to the northeast. Individual quartz veins associated with sulphide minerals and mineralised hornfels of hornblende facies are other important ore-bearing formations. The alteration phase associated with mineralization is represented mainly by rhodonite, rhodochrosite, axinite, quartz in veins and stockwork zone and chlorite, seriate, illite and kaolinite in the wall rock. In this study, each type of mineralization has been studied with the aim of clarifying the paragenetic relationships among the different mineral phases. Arsenopyrite, pyrite (marcasite), sphalerite, galena, chalcopyrite are the main minerals with pyrrhotite, fahlore group, sphene, rutile and gold occurring as accessories. Manganese and iron oxides, covellite-chalcocite, malachite, azurite are of secondary origin.

___

Andiç, E. and Eşder, T., 1981. Geological report of the Pb-Zn-Cu-Mn Mineralisation in İzmir-Efemçukuru-Kavacık. Mineral Res. and Exp. Gen. Dir. Of Turkey, Ankara, report.
Ataman, G. 1975. Plutonisme calcalkalin d'age Alpin en Anatolie du norduest. C.R. Acad. Sc. Paris: D 280, 2065-2068.
Bingöl, E. 1976. Geotectonic evolution of Western Anatolia. Bull. Min. Res.Exp. Inst. Turk. 86,14-35.
Borsi, S., Ferrara, G., Innocenti, F., and Mazzuoli, R., 1972. Geochronology and Petrology of recent volcanics in the eastern Agean Sea (Western Anatolia and Leshos Islands). Bui. Vole. XXXVI3, 473-496.
Erdoğan, B., 1985. Stratigraphic and structural features of the Bornova Melange. Geol. Cong. Turkey, Chamber of Geol. Eng. Turkey, p.14.
Hedenquist, J.W., 1990. The thermal and geochemical structure of the Broadlands-Ohaaki geothermal system. New Zealand. Geothermics 19,151-185.
Hedenquist, J.W. and Lowenstern, J.B. 1994. The role of magmas in the formation of hydrothermal ore deposits. Nature 370, 519-527.
Hedenquist, J.W. and Stewart, M.K., 1985. Natural CO2 rich steam heated waters at Broadlands, New Zealand: Their chemistry, disturbution and corrosive nature. Geothermal Resources Council Annual Meeting Transactions, 9, 245-250.
Krushensky, R.D., 1976. Neogene calc-alcaline extrusive and intrusive rocks of the Karalar-Yeşiller area. Northwest Anatolia, Turkey. Bull. U.S.A. Geol. Survey. 1461,1-72.
Qyman, T. 2000. Kalsik bor -silikatların duraylılık alanlarının deneysel incelenmesi; Ege Bölgesi (Türkiye) hidrotermal mineralizasyon sistemlerine uygulanması. Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir- Türkiye.
Pişkin, Ö., Delaloye, M. and Fontignie, D. 1983. Donnees petrochimiqes et geochronologiques sur le magmatism de la peninsule de Bodrum. Sud-ouest de la Turquie. Eclogae geol. Helv. 76(2), 309-315.
Savaşçın, M.Y. and Güleç, N. 1990. The relationship between magmatic and tectonic activities in Western Turkey. With examples from the coastal section. International Earth Sciences Colloquium On The Aegean Region. Abstracts.
Simmons, S.F., and Browne, P.R.L. 2000. Hydrothermal minerals and precious metals in the Broadlands-Ohaaki geothermal system: Implications for understanding low-sulfidation epithermal environments. Econ. Geol. 95, 971-1000.