Selda DEMİR, R. Alpay ABBAK, H. Tuğba ARLI İL

Global Yerpotansiyel Modellerin Gravimetrik Jeoit Belirlemeye Katkısı

Gravimetrik jeoit belirlemede global yerpotansiyel modellerinden, sayısal yükseklik modellerinden ve yersel gravite gözlemlerinden yararlanılır. Yeryuvarının tümüne homojen olarak yayılmış gravite gözlemlerinin değerlendirilmesiyle global yerpotansiyel modeller üretilir. Global yerpotansiyel modellerin doğruluğu, bu modeller kullanılarak oluşturulacak çalışmaların başarısını doğrudan etkileyecektir. Bu uygulamada yakın tarihlerde CHAMP, GRACE ve GOCE uydu verileri yardımıyla oluşturulan yeni nesil global yerpotansiyel modellerinden türetilen jeoit ondülasyonları, GPS/Nivelman verilerinden elde edilen eşlenikleri ile karşılaştırılıp seçilen güncel global yerpotansiyel modellerinin doğrulukları bölgesel olarak değerlendirilmiştir. Ele alınan yeni nesil global yerpotansiyel modeller kullanılarak KTH tekniği ile Konya Kapalı Havzasında 12 adet gravimetrik jeoit modeli oluşturulmuş ve oluşturulan her bir model 7 parametreli benzerlik dönüşümü yardımıyla GPS/Nivelman verileri kullanılarak karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak yeni nesil global yerpotansiyel modelinin doğruluğunun hesaplanan gravimetrik jeoit modelinin doğruluğuna yaptığı katkılar sayısal anlamda ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler:

: Gravimetrik jeoit belirleme, global yerpotansiyel modeller, Konya Havzası, KTH tekniği

PDF

___

Abbak, R. A. (2011). Global Yerpotansiyel Modellerinin Spektral Yöntemlerle Değerlendirilmesi ve Jeoit Belirleme İçin Yerel Olarak İyileştirilmesi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Abbak, R. A. (2017). Fiziksel Jeodezi: Teori ve Uygulama, Atlas Akademi, Konya.
Abbak, R. A. ve Ustun, A. (2015). A software package forcomputing a regional gravimetric geoid model by the KTH method. Earth Science Informatics, 8(1),255–265.
Abbak, R. A., Üstün, A. ve Ellmann, A. (2012). Ortalama Gravite Anomalilerinin Enterpolasyon Basit ve Tamamlanmış Bouger Yaklaşımının Karşılaştırılması, Jeodezi ve Jeoinformasyon Dergisi,1(1), 45-52.
Arlı İl, H. T. ve Abbak, R. A. (2017). Accuracy Analysis of ASTER and SRTM Digital Elevation Models: A Case Study In Turkey. 17th International Multidisciplinary Scientific Geoconference SGEM, Bulgaria.
CHAMP. (2018). CHAllenging Minisatellite Payload http://op.gfz-potsdam.de/champ/
Erol, B., Çelik, R. N. ve Siders, M. G. (2008). Güncel Global Potansiyel Modellerin Yersel Veriler ile Test Edilmesi. İTÜ Dergisi, 7(6), 47-58.
GOCE. (2018). Gravity field and steady-state Ocean Circulation Explorer. http://www.esa.int/Our_Activities/Observing_the_Earth/GOCE Erişim tarihi: 05.03.2018
GRACE. (2018). Gravity Recovery and Climate Experiment. http://www.csr.utexas.edu/graceErişim tarihi: 05.03.2018
ICGEM. (2018). Internternational Centre for Global Earth Models (ICGEM). http://icgem.gfz-potsdam.de/ICGEM/ Erişim tarihi: 05.03.2018
SRTM. (2018). Shuttle Radar TopographyMission. http://www2.jpl.nasa.gov/srtm Erişim tarihi: 28.02.2018.
Üstün, A. ve Demirel, H. (2006). Long-Range Geoid testing by GPS-Leveling Data in Turkey. Journal of Surveying Engineering, 132(1), 15-23