2012

Sultan İzzeddin Mesud’un Emir Gazi’nin Çocukları ile Mücadelesi

Ortaçağ’a damga vuran devletlerden biri olan Selçuklular, hüküm sürdükleri yıllarda birçok saltanat kavgasına sahne olmuştur. Yaşanan bu iç çekişmelerde devletin izlediği hakimiyet anlayışından kaynaklı etkenler olmakla beraber, hükümdar olacak kişiyi belirleyen kıstasların olmaması iktidar mücadelelerini körükleyen ana nedenlerden biri ortaya çıkmıştır. Bunun sonucunda da bir sultan döneminde bir veya birkaç saltanat kavgası yaşanmıştır. Hâkimiyeti süresince birçok devlet ile dış mücadeleler veren ve birçok başarılar kazanan Selçuklu gibi büyük bir güç, zaman zaman iç sorunlarıyla uğraşmak zorunda kalmıştır. İçerdeki meseleler genelde dönemin halifesi veya ordu komutanlarının bozgunculuğu şeklinde zuhur etmiştir. İçerdeki karışıklıklar çoğu zaman diğer devletlerin entrika ve kışkırtmalarıyla alevlenmiştir.yaşanan bu iç meseleler devletin Ömrünün kısalmasını önemli derecede etkilemiştir. Ele alınan konuda Selçuklu devleti sultanlarından I. Mesud dönemi (1116-1155) incelenmiştir. Özellikle Sultan Mesud’un saltanatı elinde tutmak için Emir Gazinin çocukları ile giriştiği mücadeleler dikkat çekicidir ki bu da çalışmanın ana temasını oluşturmaktadır.

Sultan Izzeddin Mesut's Struggle with Emir Gazi's Children

The State of Seljuks, which left her mark on Middle Ages, had been a stage to lots of Sultanate fights during her reign. These conflicts which were not only bounded to the sovereignty policy of the state but also the lack of rules for royalty caused one or more Sultanate fights during each sultan's era. During her reign the State which had to get in the outer struggles with other states, she had to deal with her own internal problems as well. These problems, which she lived in her own right, had occured by the endeavours of the caliph of the period, and by army commanders and by the plots of the other countries. Unfortunately, these internal problems affected the lifespan of the State significantly. In the covered subject, the period of Mesud, who was one of the Seljuk State sultans,was investigated. Nominately, to keep control of the sultanate Sultan Mesud's struggle with Emir Gazi's children is remarkable and this struggle constitutes the centerboard of the study.

PDF

___

Arslan, M., (1987). Kutadgu-bilig’deki toplum ve devlet anlayışı, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, , 131 s.
Cahen, C., (2014). Osmanlılar’dan önce Anadolu, Çev.Yıldız Moran, İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 420 s.
Demirkent, I., Türkiye Selçuklu hükümdarı sultanı Kılıçarslan, Ankara, TTK, 1996, 92 s. Genç, R., (2002). Karahanlı devlet teşkilâtı, Ankara, TTK, 265 s.
Güngör, H., (2002)., “Eski Türklerde din ve düşünce”, Ankara, Türkler, C. III, ss. 261-263. İbnu’l Esir, El-kâmil fî’t -tarih, Haz.,Carolus Johannes Tornberg, Beyrut 1966; Çev.,
Abdülkerim Özaydın, C. IX-XII, İstanbul, 1987.
Kafesoğlu, İ., (2000). Türk milli kültürü, İstanbul, Ötüken Neşriyat, 466 s.
Kafesoğlu, İ., (2014). Selçuklular ve Selçuklu tarihi üzerine araştırmalar, İstanbul, Ötüken Yayınları, 376 s.
Karakaş, S., (2009). “Kut-tanrı ilişkisi bağlamında Türklerde yönetim erkinin ilahi temelleri”, Ankara, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2009, C.29, Özel Sayı, ss. 29-44.
Kesik, M., (2002). “Türkiye Selçukluları ile Danişmendliler arasındaki ilişkiler”, Türkler, VI, Ankara, Yeni Türkiye Yayınları, ss, 537-546.
Kesik, M., (2003). Türkiye Selçuklu devleti tarihi Sultan I. Mesud dönemi (1116-1155), Ankara, TTK, 184 s.
Koca, S., (1990). Türk kültürünün temelleri I, İstanbul, Damla Neşriyat, s. 25-33.
Komnena, A., (2012). Alexiad-Malazgirt’in sonrası-imparator Alexios Komnenos döneminin tarihi, Çev. Bilge Umar, İstanbul, İnklap Kitabevi, 568 s.
Metin, T., (2010). Türkiye Selçukluları devrinde Malatya, Gazi Üniversitesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih ABD, Ankara, ss, 273.
Mircea, E., (1991). Kutsal ve dindışı, Çev. Mehmed Ali Kılıçbay, Ankara, Gece Yayınları, 191s. Nevin, A. M., (2001). İslam siyasi düşüncesinde muhalefet: hz. Muhammed devrinden Abbasilerin ikinci yüzyılına kadar (h.1-232 m. 622-846), Çev. Vecdi Akyüz, İstanbul, 422 s.
Öngül, A., (2014). Selçuklular tarihi II Anadolu Selçukluları ve beylikler, İstanbul, Çamlıca Yayınları, 416 s.
Özaydın, A., (1993). “Danişmendliler”, DİA, İstanbul, TDV, C. VIII, ss. 469-474.
Sevim, A., (1987). Anadolu’nun fethi Selçuklular dönemi (başlangıçtan 1086’ya kadar),
Ankara, TTK, 133 s.
Sevim, A., Merçil, E., (2014). Selçuklu devletleri tarihi siyaset, teşkilat ve kültür, Ankara, TTK, 768 s.
Sümer, F., (1978). “Mes’ûd”, İA, İstanbul, MEB, C.VIII, ss. 134-142.
Taşağıl, A., (2014). Kök tengri’nin çocukları, İstanbul, Bilge Kültür Sanat yay. 2014, s. 180.
Turan, O., (2003). Selçuklular tarihi ve Türk-İslam medeniyeti, İstanbul, Ötüken Yayınları, 542s.
Turan, O., (2014). Selçuklular zamanında Türkiye, İstanbul, Ötüken Neşriyat, 2014, 762s.
Yınanç, M. H., (1979). “Danişmendliler”, İA, C.III, MEB, İstanbul, ss. 468-479.