Çocuktaki Bahçe'nin "Flora ve Fauna"sı: Çocukluktan Yaşlılığa Bir Canlılık Estetiği

Bu yazı, Türk edebiyatında öyküleriyle öne çıkan Feyyaz Kayacan'ın tek romanı Çocuktaki Bahçe'yi yazarın Sürrealizmle ilişkisi çerçevesinde ele almaktadır. Çok dilli bir edebî üretim sergileyen Kayacan, Avrupa'da Sürrealizmin doğduğu ve etkili olduğu bir dönemde Londra Sürrealistleri adı verilen grubun içinde yer almıştır. Çocuktaki Bahçe, özellikle çocukluk izleği ekseninde, Kayacan'ın Sürrealizmle ilişkisine dair kimi ipuçları sunmaktadır. Bu yazı da söz konusu ipuçlarının izini sürmek amacıyla, André Breton'un çocukluğa atfettiği anlamı, Rob Jackaman'in Breton'dan hareketle yaptığı "sürrealist ruh hâli" tanımını ve Herbert Read'in The Green Child başlıklı romanının çocukluğu ele alma tarzını yorumlamaktadır. Yazı, romanın çocuk karakteri Feyzi'nin içinde yeşeren bahçeyle Çocuktaki Bahçe'nin dallanıp budaklanan, farklı türleri harmanlayan, modern romanla geleneksel edebiyatı buluşturan tarzı arasında bir analoji kurarak, tartışmayı estetik bir alana taşımakta, Kayacan'ın sunduğu canlılık estetiğinin romanın sürrealist ruh hâline katkılarını tartışmaktadır.

"Flora and Fauna" of Çocuktaki Bahçe: An Aesthetics of Vitality from Childhood to Old Age

This article examines Feyyaz Kayacan's Çocuktaki Bahçe (The Garden in the Child) in relation to his connection with Surrealism. Çocuktaki Bahçe is the only novel of Kayacan, who is known fundemantally with his short stories in Turkish literature. Kayacan, a multilingual writer, participated in the activities of the London Surrealist Group at a time when Surrealism rose and became influential in Europe. Çocuktaki Bahçe presents some clues with regard to Kayacan's relationship with Surrealism especially in the context of childhood. For the purpose of tracing these clues, this article interprets the meaning that André Breton attributes to childhood, Rob Jackaman's description of the "surrealist state of mind," a concept that draws on Breton, and Herbert Read's treatment of childhood in The Green Child. The article carries the discussion to an aesthetic realm by building an analogy between the garden that blossoms within Feyzi, who is the child character of the novel, and the style of Çocuktaki Bahçe, which, similar to Feyzi's garden, branches out, blends various genres, and brings together the modern novel and traditional literature. Through this analogy, the article aims to discuss the contribution of Kayacan's aesthetics of vitality to the novel's surrealist state of mind.

PDF

___

Aspley, K. (2010). Historical dictionary of surrealism. Lanham: The Scarecrow Press. Bezirci, A. (2005). İkinci yeni olayı. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
Breton, A. (2010a). Üçüncü sürrealizm manifestosuna önsöz ya da değil (1942). Çev. Kaya Özsezgin. Artun, A. (der.) Sanat manifestoları: Avangard sanat ve direniş içinde. İstanbul: İletişim Yayınları, 239-252.
Breton, A. (2010b). Sürrealizm manifestosu (1924). Çev. Kaya Özsezgin. Artun, A. (der.) Sanat manifestoları: Avangard sanat ve direniş içinde. İstanbul: İletişim Yayınları, 178-225.
Cemal Süreya (1987). Gerçeküstücülük ve Türk edebiyatı. Gergedan. No. 6, 134-136.
Ertop, K. (2013). "Çocuktaki bahçe" ve sonsuzluğun eşiğinde geçmişiyle hesaplaşan yaşlı adam. Bütün dünya. Sayı: 2013/10, s. 39-44.
Jackaman, R. (1989). The course of English surrealist poetry since the 1930s. New York: The Edwin Mellen Press.
İlhan, N. (2011). Feyyaz Kayacan'ın Çocuktaki Bahçe romanında ev ve sokak karşıtlığı ya da içerdekiler ve dışarıdakiler. Turkish studies. Vol. 6.3, 903-928.
Jean, D. J. (1975). Was there an English surrealist group in the forties? Two unpublished letters. Twentieth century literature.Vol. 21. No. 1, 81-89. JSTOR erişim tarihi: 09.04.2015.
Kaya, N. (2009). Feyyaz Kayacan öykücülüğünde görme problemi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı bölümü.
Kayacan, F. (1963). Hayatım / hikâye anlayışım. Türk Dil Kurumu ödüllerini kazananlar. Türk dili 147, s. 192-194.
Kayacan (Fergar), F. (1991). A shroud has no pockets. Yayıncıyla söyleşi. Fergar, F. A talent for shrouds içinde, Herts: The Rockingham Press, 65-75.
Kayacan, F. (2008a). Çocuktaki bahçe. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2008.
Kayacan, F. (2008b). Çocuktaki bahçe (Bir romana başlama denemesi) I. Bütün öyküleri. İstanbul: Yapı Kredi yayınları, 249-257.
Kayacan, F. (2008c). Çocuktaki bahçe (Bir romana başlama denemesi) II. Bütün öyküleri. İstanbul: Yapı Kredi yayınları, 258-271.
Öz, E. (2016). Yerli olmak. Düşünüyorum da müthiş bir şey! İstanbul: Can Yayınları, 23-27. (Yazı, ilk olarak 15 Şubat 1956 tarihli a dergisinde yayımlanmıştır.)
Özata Dirlikyapan, J. (2010). Kabuğunu kıran hikâye: Türk öykücülüğünde 1950 kuşağı. İstanbul: Metis Yayınları.
Perman, D. (2007). Introduction: Feyyaz Kayacan Fergar and the shelter stories. Kayacan (Fergar), F. Mrs. Valley's war: The shelter stories of Feyyaz Kayacan Fergar içinde, 7-10.
Read, H. (1949). The green child. New York: The Vail-Ballou Press. (Roman ilk kez 1935'te yayımlanmıştır.)
Şafgil, N. (1956). Sanatta yerlilik. Yenilik 39, s. 339-342.
Tanyol, T. (2007). Entering the shelter. Kayacan (Fergar), F. Mrs. Valley's war: The shelter stories of Feyyaz Kayacan Fergar içinde, 11-16.
Wasson, R. (1962). The green child: Herbert Read's ironic fantasy. PMLA. Vol. 77. No. 5, 645- 651. JSTOR erişim tarihi: 14.07.2016.
Yetiş, İ. (2016). 1950 kuşağı öykücüleri üzerine Ferit Edgü'yle bir söyleşi. Heceöykü Sayı: 77, 18-20.