Rekabet Stratejilerinin Belirlenmesinde Portföy Analizi ve Tariş Üzerine Bir Araştırma

Dünyada yaşanan hızlı değişim ve küreselleşme süreci, iş dünyasında acımasız bir rekabet ortamının doğmasına neden olmuştur. Rekabetin yoğun olduğu pazarlarda ise, strateji oluşturulması ve alternatif stratejiler arasında en uygun olanının belirlenmesi işletmenin rekabetçi üstünlük elde etmesi açısından son derece önemlidir. Stratejik yönetimde rekabet stratejilerinin belirlenmesinde çok yaygın olarak kullanılan teknik, portföy analizidir. Portföy matrisleri ile işletmenin pazarda nasıl bir strateji izlemesi gerektiği üzerine analizler yapılır. Bu çalışmanın amacı, rekabet stratejilerinin belirlenmesinde kullanılan portföy analizi yardımı ile Türkiye 'deki en büyük Tarım Satış Kooperatifi ve Birlikleri 'nden biri olan TARiŞ'in uygulaması gereken rekabet stratejisini belirlemektir. Bu amaca uygun olarak öncelikle rekabet stratejisinin tanımı açıklanmış daha sonra maliyet liderliği, farklılaştırma ve odaklanma stratejileri hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra portföy analizi ile Boston Danışma Grubu (BCG) "Büyüme / Pazar Payı Matrisi" ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Araştırma kısmında ise, portföy analizi tekniği TARİŞ üzerinde gerçekleştirilmiştir. Yapılan analiz neticesinde BCG Matrisinin problemli birimler alanında kuru incir, matrisin yıldız birimler olarak adlandırılan sol üst köşesinde pamuk ve zeytinyağı ürünleri, nakit birimleri alanında ise, kuru üzüm ürünü yer almıştır. Sonuç olarak, TARİŞ için en uygun stratejinin kuru incir ve üzüm için maliyet liderliği, pamuk ve zeytinyağı için ise, maliyette odaklanma stratejisi olacağına karar verilmiştir.

Portfolio Analysis in Determining Competitive Strategies: An Research on Tariş

Rapid changes in the world and globalization process have created a fierce competition environment in the business world. In order to gain an advantage in intensely competitive situations, it is therefore extremely important for companies to generate alternative strategies as well as to choose the most appropriate one among them. In strategic management, the portfolio analysis is a widely used technique in defining competitive strategies. The use of portfolio matrixes helps analyzing what kinds of strategies a company must follow in the markets. The purpose of this study is to identify the most appropriate competitive strategy that TARİŞ, one of the biggest agricultural sales cooperatives in Turkey, needs to employ by making use of portfolio analysis that is frequently applied for determining competitive strategies. In accordance with this purpose, firstly the definition of the competitive strategy is given, and later, information on cost leadership, differentiation and focus strategies is presented. Later, through the portfolio analysis, Boston Consulting Group (BCG) "Growth/Share Matrix" is explained in detail. In the research section, portfolio analysis technique is applied to TARİŞ. After the analysis, in the problematic units of the BCG Matrix, dried fig; in the upper left column of the matrix, cotton and oil olive products that are called star units; and in the area of cash units, raisin took place. As a result, it is suggested that the most appropriate strategy of TARİŞ for dried fig and raisin is cost leadership, for cotton and olive oil; it is focus strategy on costs.

PDF

___

AAKERG, David A. (1992), Strategic Market Management, Third Edition, John Wiley & Sons Inc., New York, Chi Chester, Brisbane, Toronto, Singapore.
AKTAN, Coşkun Can ve VURAL, İstiklal Y. (2004), Rekabet Gücü ve Rekabet Stratejileri, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Yayın No: 254, Ankara.
ARICAN, Olcay (2001), Stratejik Pazarlamada Portföy Analizi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
COHEN, William. A. (1991), The Practice of Marketing Management, 2.b., Macmillan Inc. New York.
DİNÇER, Ömer. (1998), Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. Beta Yayıncılık, İstanbul.
EBSO (Ege Bölgesi Sanayi Odası) Dış Ticaret Müdürlüğünün Çeşitli Yıllara Ait Faaliyet Raporları, İzmir.
EREN, Erol. (2001), Stratejik Yönetim, Anadolu Üniversitesi Ders Kitapları Yayın No: 23, Eskişehir.
GRANT, Robert. M. (1991), "Porter's Competitive Advantage of Nations: An Assessment", Journal of Marketing, No: 1, 1991, s. 545.
HOFER, Charles. W. and SCHENDEL, Dan. (1978), Strategy Formulation: Analytical Concepts, West Publishing Company, St. Paul, Minnesota.
İSLAMOĞLU, Hamdi. (2000), Pazarlama Yönetimi (Stratejik Ve Global Yaklaşım), Beta Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
ÖZEL, Mustafa. (1998), Küresel Rekabet. İz Yayıncılık, İstanbul.
PORTER, Michael.E. (1980), Competitive Strategies: Techniques for Analyzing Industries And Competitors, The Free Pres, New York.
PORTER, Michael. E. (1985), Creating and Sustaining Superior Performance, The Free Press, New York.
PORTER, Michael. E. (1990), Competitive Strategy, The Free Pres, New York.
PORTER, Michael. E. (2000), Rekabet Stratejisi, (Çev.) Gülen Ulubilgen, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
TARİŞ S.S. İncir Tarım Satış Kooperatif ve Birliği'nin Çeşitli Yıllara Ait Faaliyet Raporları, İzmir.
TARİŞ S.S. Üzüm Tarım Satış Kooperatif ve Birliği'nin Çeşitli Yıllara Ait Faaliyet Raporları, İzmir.
TARİŞ S.S. Zeytin ve Zeytinyağı Tarım Satış Kooperatif ve Birliği'nin Çeşitli Yıllara Ait Faaliyet Raporları, İzmir.
ÜLGEN, Hayri. ve MİRZE, S. Kadri. (2004), İşletmelerde Stratejik Yönetim, Literatür yayınlan No: 113, İstanbul.
http://www.fao.org (Erişim Tarihi 10.04.2005)