İTALYA'DA FAŞİZMİN YÜKSELİŞİ VE ANTONİO GRAMSCİ'NİN FAŞİZM KARŞITI STRATEJİ VE TAKTİKLERİ

Faşizm dünya tarihinde ilk defa I. Dünya Savaşı sonunda, İtalya'nın içinde bulunduğu toplumsal, ekonomik ve siyasal kriz ortamında, küçük burjuvaziyi seferber ederek iktidara gelmiştir. Antonio Gramsci sosyalist bir kuramcı ve siyasetçi olarak, faşizme karşı mücadele etmek için temel bir strateji ve bu strateji doğrultusunda bir takım pratik-taktik siyasalar önermiştir. Gramsci'nin söz konusu önerileri, üyesi bulunduğu İtalyan Komünist Partisi içerisinde hâkim bir konuma gelememiştir. Çünkü Komünist Parti sol cephe içerisinde faşizme karşı bir ittifakı savunurken; Gramsci sol cepheyi aşan ve milliyetçiler ile liberalleri de içeren daha geniş bir cephede ittifak kurulmasını önermiştir. Bu bağlamda ilk olarak Gramsci'nin faşizme karşı mücadelede önerdiği strateji ve taktiklerinin dogmatik değil, pragmatik olduğu söylenebilir. İkinci olarak Gramsci'nin geniş cephe ittifakı önerisi, faşizmle mücadele kapsamında işlevsel görünmektedir. Son olarak Gramsci'nin savunduğu strateji ve taktikle, faşist hareketin iktidara gelirken ve faşist partinin iktidarının ilk yıllarında uyguladığı siyasalar arasında belirli bir simetrinin var olduğu ileri sürülebilir.

FASCISM'S GROWING IN ITALY AND ANTONIO GRAMSCI'S ANTI- FASCISM STRATEGIES AND TACTICS

Fascism first came to power at the end of World War I in history with the mobilization of petit bourgeois amid social, economic and political crisis in Italy. Antonio Gramsci as a socialist theoretician and politician proposed a fundamental strategy to struggle against fascism and some practical-tactical policies in line with this strategy. Gramsci's proposals were not able to dominate over Italian Communist Party of which he was a member. Because while the Communist Party defended an alliance with the left-side against fascism, Gramsci, going beyond left-side parties, proposed to form an a broadened alliance involving nationalists and liberals. In this regard, first of all we can say that the strategies and the tactics proposed by Gramsci in struggle against fascism are not dogmatic but pragmatic. Secondly, Gramsci's proposal toward a broadened alliance seemed functional in relation to struggle with fascism. Finally, we may contend that there is some symmetry between the strategy and tactics defended by Gramsci and politics of fascist movement while coming to power and at the first years of fascist party's rule.

PDF

___

ADAMSON, Walter L. (1983), Hegemony and Revolution: A Study of Antonio Gramsci's Political and Cultural Theory, Universty of California Press, Berkeley.
ARMAOĞLU, Fahir. (1993), 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1990) C. I, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
BOURDERON, Roger. (1989), Faşizm, İdeoloji ve Uygulamalar, (Çev.) Kenan Somer, Onur Yayınları, Ankara.
CAROCCI, Giampero. (1965), Faşizmin Tarihi, (Çev.) Muhittin Yılmaz, Remzi Kitabevi, İstanbul.
ÇELİKÇİ, A. S., KAKIŞIM, C. (2013), "İtalyan Faşizmi ve Tarihsel Gelişimi", Muş Alparslan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, C. 1, S. 2, ss. 83-99.
ERDEM, Demirhan Fahri. (2015), "Antonio Gramsci'nin Kuramında Faşizm Çözümlemeleri", Gazi Akademik Bakış, C. 9, S. 17, ss. 295-314.
FIORI, Giuseppe. (1989), Bir Devrimcinin Yaşamı: A. Gramsci, (Çev.) Kudret Emiroğlu, V Yayınları, Ankara.
FORGACS, David. (2010), "Komünizm 1919-1924 Giriş", Gramsci Kitabı Seçme Yazılar (1916- 1935), (Çev.) İbrahim Yıldız, (Haz.) David Forgacs, Dipnot Yayınları, Ankara, ss. 133- 135.
GRAMSCI, Antonio. (1978), Selections from Political Writings (1921-1926), (Trans. and Ed.) Quintin Hoare, Lawrence and Wishart, London.
GRAMSCI, Antonio. (1989), İtalya'da İşçi Konseyleri Deneyimi, (Çev.) Yusuf Alp, Belge Yayınları, İstanbul.
GRAMSCI, Antonio. (1990), Selections from Political Writings (1910-1920), (Trans.) John Mathews, (Sel. and Ed.) Quintin Hoare, University of Minnesota Press, Minneapolis.
GRAMSCI, Antonio. (1994), Pre-Prison Writings, (Trans.) Virginia Cox, (Ed.) Richard Bellamy, Cambridge University Press, Cambridge.
GRAMSCI, Antonio. (1998), Komünist Partiye Doğru, (Der. ve Çev.) Celal Kanat, Belge Yayınları, İstanbul.
GRAMSCI, Antonio. (2010), Gramsci Kitabı Seçme Yazılar (1916-1935), (Çev.) İbrahim Yıldız, (Haz.) David Forgacs, Dipnot Yayınları, Ankara.
GRIFFIN, Roger. (2014), Faşizmin Doğası, (Çev.) Ali Selman, 1. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.
HARMAN, Chris. (2015), Halkların Dünya Tarihi, Taş Devri'nden Yeni Binyıla, (Çev.) Uygur Kocabaşoğlu, 4. Baskı, Yordam Kitap, İstanbul.
HEYWOOD, Andrew. (2003), Siyasi İdeolojiler, (Çev.) Hüsamettin İnaç, Adres Yayınları, Ankara.
MACCIOCCHI, Maria A. (2000), "Gramsci ve Faşizm Sorunu", Faşizmin Analizi, (Çev.) Cemal Süreya, Payel Yayınevi, İstanbul, ss. 13-40.
MOSCA, Gaetano. (1968), Siyasi Doktrinler Tarihi, Eski Çağlardan Günümüze Kadar, Varlık Yayınları, İstanbul.
NAİRN, Tom. (2012), "Kambur Antonu", Gramsci'ye Farklı Yaklaşımlar, (Çev.) Mustafa Kemal Coşkun-Burcu Şentürk-Ozan Kamiloğlu-Çağla Erdoğan, (Der.) Anne Showstack Sassoon, Dipnot Yayınları, Ankara, ss. 163-188.
ÖZEK, Çetin (1966), Direnen Faşizm, İzlem Yayınları, İstanbul.
POULANTZAS, Nicos. (1980), Faşizm ve Diktatörlük, (Çev.) Ahmet İnsel, (Bas. Haz.) Murat Belge, Birikim Yayınları, İstanbul.
PREZZOLINI, Giuseppe. (1932), Faşizm, (Çev.) Menemenlizade Ethem, Mektep Neşriyat Yurdu Türkiye Matbaası, İstanbul.
RANSOME, Paul. (2011), Antonio Gramsci Yeni Bir Giriş, (Çev.) Ali İhsan Başgül, Dipnot Yayınları, Ankara.
SANDER, Oral. (1998), Siyasi Tarih 1918-1994, 7. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara.
SARICA, Murat., AYBAY, Rona. (1962), Faşizm, İzlem Yayınevi, İstanbul.
SAVELLI, A., HAYWARD, F. ve FALCIONELLI, A. (1940), İtalya Tarihi, C. 2, (Çev.) Galip Kemali Söylemezoğlu, Kanaat Kitabevi, İstanbul.
SİNANOĞLU, Nüshet Haşim. (1933), Faşizm ve Onun Devlet Sistemi, Muallim A. Halit Kitaphanesi Ankara Matbaası, İstanbul.
TOGLIATTI, Palmiro. (2000), Faşizm Üzerine Dersler, (Çev.) Şiar Yalçın-Yüksel Demirekler, 5. Baskı, Bilim ve Sosyalizm Yayınları, Ankara.
USSAN, Marsel. (1978), Faşizm, (Kara Gömlekliler İhtilali), (Çev.) Saffet Üçok, Töre-Devlet Yayınevi, İstanbul,
YALÇIN, Aydın. (1978), Faşizmin Doğuşu, Ayyıldız Matbaası, Ankara.