UYGURCA METİN NEŞRİ SORUNLARI ÜZERİNE ("EDGÜ ÖGLİ TİGİN ANYIG ÖGLİ TİGİN"NEŞRİ DOLAYISIYLA)

IX. ile XVII. yüzyıllar arasından kalma, Uygurca yazmaların büyük bir kısmı Uygur ve Mani harflidir, ancak metinlerin büyük bir kısmı Budist Uygur edebî çevresine aittir. Bilimsel Uygurca metin neşretme çalışmaları, XX. yüzyılın başında başlamıştır. Willy BANG ve öğrencileri Annamarie von GABAIN ile Reşit Rahmeti ARAT (Gabdurreşit Rahmeti) 1930'lu yıllardan itibaren Türkische Turfan-Texte (TT) serisini başlatmıştır. II. Dünya savaşı nedeniyle kesintiye uğrayan bu neşir serisi savaş sonunda Berlin Turfan-Texte (BTT) başlığı altında tekrar başlamıştır. Bu iki serideki metin neşirlerinde uygulanan yöntemler oldukça başarılı olmuştur. Bir jataka olan "Edgü Ögli Tigin Anyıg Ögli Tigin" başlıklı Uygurca metin üzerine günümüze değin birkaç neşir gerçekleştirilmiştir. En son olarak Türkçede bu yazma üzerine yapılan neşirde, pek çok sorun bulunmaktadır. Makalede bu sorunlar incelenecektir

On Problems Connected with Edition of Uighur Texts (with Reference to Publication of "EdgüÖgli Tigin Anyig Ögli Tigin")

The majority of Uighur manuscripts from IX. to XVIIth centuries are written with Uighur and Manichean scripts, but most of them belong to the Buddhist Uighur literary context. The first scholarly works in publishing the Uighur texts were produced in the beginning of XXth century. Willy BANG and his follower students Annamarie von GABAIN and Resit Rahmeti ARAT (Gabdurresit Rahmeti) have initiated in the 1930's the series of Turkish Turfan Texts (TT). This publications series have been interrupted by the World War II and started again after the war with the title Berlin Turfan Texts (BTT). The methods for text edition used in these two series were quite successful. The Uighur 'jataka' narrative with the title of "Edgü Ögli Tigin Anyıg Ögli Tigin" was published a few times till nowadays. The last edition of these texts in Turkish is problematic in many ways. Our paper analyses some problems appearing in the last mentioned publication

PDF

___

AYAZLI, Özlem; Mehmet ÖLMEZ(2011), "Eski Uygurca Metinlerin Transkripsiyonunda Kullanılan Yöntemler ve İşaretler", Orta Asya'dan Anadolu'ya Alfabeler (29-30 Mayıs 2007, Eskişehir), Haz. Fikret YILDIRIM, Mehmet ÖLMEZ, İstanbul, 43-83.
AZILI, Kenan (2015), Eski Uygurca İyi Niyetli Hanzade ile Kötü Niyetli Hanzade Metninin Rekonstrüksiyonu, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Eskişehir, ss. 118. [Danışman: Doç. Dr. Mehmet Mahur TULUM]
BANG, Willy (1917), "La Version Ouigour de l'Historire des Princes Kalyanamkara et Papa?kara par PAULPELLIOT, Leiden, Brill 1914", Keleti Szemle, 18, 195-199. (Rezension)CHAVANNES, Edouard (1914), "Une Version Chinoise du Conte Bouddhique de Kalyânamkara et Pâpa?kara", T'oung Pao, 15/4, 469-500
ELVERSKOG, Johan (1995), Uygur Buddhist Literature, Turnhout: Brepols.
EtymDic = CLAUSON, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford: Oxford University Press.
GABAIN, Annmarie von (1965), "Die Alttürkische Literatur", Philologiae Turcicae Fundamenta, Iussu Et Auctoritate Unionis Universae Studiosorum Rerum Orientalium Auxilio Et Opera Unitarum Nationum Educationis Scientiae Culturae Ordinis Una Cum Praestantibus Turcologis, Ediderunt Louis BAZIN, [et alii], Tomum Secundum. Curavit Et Auxit. Indices Adiecit, Pertev Naili BORATAV, Franz Steiner Verlag, Wiesbaden, 211-243.
HAMILTON, James (1996), "On the Dating of the Old Turkish Manuscripts from Tunhuang", Turfan, Khotan und Dunhuang, Vorträge der Tagung "Annemarie v. Gabainund die Turfanforschung", veranstaltet von der Berlin-Brandenburgischen Akademie der Wissenschaften in Berlin (9.-12.12.1994), Hrsg. von Ronald E. EMMERICK [et alii], Akad.-Verl. Berlin: 135-145
HAMILTON, James Russell (1971), Le conte bouddhique du bon et du mauvais prince en version ouïgoure: manuscrits ouïgours de Touen-Houang, Paris: Klincksieck.
HAMILTON, James Russell (1998a), İyi ve Kötü Prens Öyküsü: Dunhuang Ma?arası'nda Bulunmuş, Buddhacılığa İlişkin Uygurca El Yazması, Türkçe Çev. Vedat KÖKEN, Ankara: Türk Dil Kuru-mu Yayınları.
HAMILTON, James Russell (1998b), Budacı İyi ve Kötü Kalpli Prens Masalının Uygurcası: Kalyanam-kara ve Papamkara, Çev. Ece KORKUT; İsmet BİRKAN, Ankara: Simurg Yayınları.
OTWF = ERDAL, Marcel (1991), Old Turkic Word Formation, a Functional Approach to the Lexicon,Vol. I-II, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag
POPPE, Nicholas (1974), "Le conte bouddhique du bon et du mauvais prince en version ouïgou-re, Texte établi, traduit et commenté par-(= Mission Paul Pelliot, Documents conservés à la Bibliothèque Nationale III: Manuscrits ouïgours de Touen-Houang) by James Russel Hamil-ton", Central Asiatic Journal, Vol. 18/1, 77-78. (Review)
RÖHRBORN, Klaus (2010), Uigurisches Wörterbuch, Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus Zentralasien. Neubearbeitung, I. Verben, Band 1: ab--äzüglä-, Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
RÖHRBORN, Klaus (2012), "Uygur Filolojisinde Üç Yayım Metodu", Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 9/3, 7-24.RÖHRBORN, Klaus (2015), Uigurisches Wörterbuch, Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus Zentralasie, Neubearbeitung, II. Nomina-Pronomina-Partikeln, Teil 1: a-asvık, Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
SERTKAYA, Osman Fikri (2013), Makaleler-2 (Seçme Araştırmalar ve İncelemeler), İstanbul: Çantay Kitabevi.
TEZCAN, Semih (1976), "James Russell HAMILTON: Le Conte Bouddhique du Bon et du Mauvais Prince en Version Ouïgoure, Mission Paul Pelliot, Documents Conservés A la Bibliothèque Nationale III, Manuscrits Oïgours de Tounen-Houang. Editions Klincksieck, Paris 1971. 204 s. (163-204. sayfalar tıpkıbasım) 4°", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1975-1976, 239-243.
TUGUŞEVA, L. Yu. (1973), "James Russell Hamilton: le Conte Bouddhique du Bon et du Mauvais Prince en Version Ouïgoure", Sovyetskaya Tyurkologiya, 2, 121-124.
UW = RÖHRBORN, Klaus (1977-1998), Uigurisches Wörterbuch, Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus Zentralasien, Lieferung 1-6, Wiesbaden: Franz Steiner Verlag.
WILKENS, Jens (2016), Buddhistische Erzählungen aus dem alten Zentralasien. Edition der altuigurischen Da?akarmapath?vad?nam?l?, Vol. I-III, Berliner Turfantexte 37, Turnhout: Brepols Publishers.
ZIEME, Peter (1974), "Ein uigurisches Turfanfragment der Erzählung vom guten und vom bösen Prinzen", Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, 28/2, 263-268.
ZIEME, Peter (2009), Fragmenta Buddhica Uigurica: ausgewählte Schriften von Peter Zieme, Hrsg. von Simone-Christiane RASCHMANNund Jens WILKENS, Berlin: Klaus Schwarz Verlag. ["Ein uigurisches Turfanfragment der Erzählung vom guten und vom bösen Prinzen" için bk. s. 361-367