MUSTAFA ŞOQAY:KAZAK MUHACERET GAZETECİLİĞİNİN KURUCUSU

Makalede Kazak muhaceret gazeteciliğinin kurulması ve onun tarihinden söz edilmektedir. Yazar, siyasi ilimlerdeki araştırmalara dayanarak; diaspora, muhacir, irrident kavramlarını açıklamakta ve Kazak Muhaceret Gazeteciliğinin kuruluş ve gelişme tarihini ele almaktadır. Yabancı ülkelerde basılan ve çıkan Kazakça yayınları; bunların çıkış tarihini, yayın politikasını analiz ederek, muhaceretteki yayınlar ve yabancı ülkelerdeki Kazakça yayınlar açısından değerlendirmektedir. Makale, millî tarihimizde önemli bir yeri olan siyaset ve cemiyet adamı Mustafa Şoqay'ın editörlük ve yayımcılık yaptığı eserleri tahlil ederek M. Şoqay'ı Kazak muhaceret gazeteciliğinin kurucusu olarak göstermektedir. Onun Türk halklarının birliği ve bağımsızlığı için mücadele yolunda medya araçlarından siyasi bir araç olarak faydalanması, bizzat kendisinin de birçok muhaceret yayınının çıkarılmasına öncülük etmesi, belgelere dayanılarak ortaya konulmaktadır

Mustafa Shokay - the Founder of the Kazakh Emigrant Journalism

The article discusses the history of the formation of the Kazakh emigrant journalism. The author emphasizes the relevance of studying the history of the formation and development of the Kazakh emigrant journalism in the framework of concepts a diaspora, emigrant and irredenta. Analyzing the history of creation, the ideological direction of periodicals in the Kazakh language that were manufactured and produced abroad, the author proposes to determine their status, based on the concepts of "emigrant journalism" and "foreign editions in the Kazakh language." The article notes the special role of prominent social and political Mustafa Shokay at the base of the Kazakh emigrant journalism, his work as an editor and publicist is considered. The author based on documentary sources shows that M.Shokay used informational publications as the main resources of struggle for the unity and freedom of the Turkic people; also by his initiative and with his active participation number of emigre publications were drawn the first breath

PDF

___

Sovyet Ansiklopedisi BSE. (Büyük Sovyet Ansiklopedisi) (1972), 8. cilt, Moskova.
Sovyet Ansiklopedisi BSE. (1972), 30. cilt, Moskova.
TİŞKOV, V. A. (2000), Diasporanın Tarihi Fenomeni // EO. No:2, ?42-63.
ZELENİN, A. (2007), Rus Muhaceret Basın Dili, (1919-1939).
ALDABERGENULI, Q., NUSQABAY, C., ORAZAY, F. (1996), Kazak Gazeteciliği Tarihi, Almatı: Ravan.
Mustafa Şoqay Eserlerinin Külliyatı (2012), 12 ciltlik. 1. cilt, Almatı: "Daik-Press" CŞS.
Tatar Muhaceret Basın Dili Sistemindeki "Millî Yol" Dergisi (1928-1939 yılları) (2012), Filoloji Dalında Doktora Tezi,Kazan.
NASIROV, T.. Tatar Muhaceret Basını.
Başkurdistan Cumhuriyeti Devlet Merkez Arşivi. F.4917 . Envanter 1 A.44.L.8.
BROMM 4917-fon. 1- dizi. 44-iş. 8-sayfa
RGVA. (Rusya Devlet Askeri Arşivi) f. 1358 k. op. 3. d, 45 b. l. 44
RGVA. f. 1358 k. op. 3. d, 45 b. l. 45. RGVA. f. 461 k. op. 1. d. 431. l. 174
M. Şoqay'ın Fransadaki özel arşiv fonu. Kutu 5. Dosya 2. R/P. 36
Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi. Arşiv 080. Dolap 18. Göz 01. Klasör 1197. Dosya 50. Fihrist 57. S. 6.
NURİDEN, R. Ş. (2012), Uluslararası radyo gazeteciliği, Almatı.
ŞERİPQIZI, R. (1997), Kazakça haber yayan yabancı radyolar. Almatı.
BAYMOLDA, D. (2009), "Azattıq" radyosu, Tarihi ve tecrübeleri, Almatı.
OMAŞEV, N.; BEGİMTAYEVA, Ş. (2000), Bugünkü yabancı ülke gazeteciliği, Almatı.
ESMAĞAMBETOV, K. (2008), "Dünyayı Tanıyan Kişi" adlı monografisi, Almatı.