Bir geleneğin farklı coğrafyalardan yankısı: zamana / zamane

Akınlık ve âşıklık gelenekleri ortak kökenden gelen kültürel olgulardır. Bu geleneklerin temsilcileri de aynı kökene bağlanmaktadır. Dolayısıyla, bu gelenek temsilcilerinin dile getirdiği ürünler pek çok açıdan birbirine benzemektedir. Örneğin, hem akınlar hem âşıklar zaman temasını benzer imgeleri kullanmak suretiyle aynı şekilde ele almıştır. Bu makalede, Cenişbek Toktobekovunzamana deyişi temel alınarak Kırgız akınlarla Türk âşıkların zamane temasını ele alış ve işleyiş tarzı üzerinde durulmuştur. Bunun yanı sıra Kırgız akınlık geleneğinde yer alan zamana ekolü hakkında da bilgi verilmiştir. Amaç, Kırgız Türklerinde olduğu gibi Anadolu Türklerinde dezamana akımı ile bu akımın temsilcilerinin bulunduğunu vurgulamaktır.

Echo from different geography of a tradition: zamana / zamane

Traditions of akınlık and âşıklık are cultural phenomenon from common backgrounds. The representatives of this tradition are connected to the same origin. Therefore, the products expressed by the representatives of this tradition in many respects very similar. For example, both akın and âşık has addressed the time using similar images. In this article, zamana of Cenişbek Toktobekov is based on saying and Kirghiz bards and Turkish minstrels theme of time focused on handling and operating style. In addition, the information is given about current of time which gets involved in the tradition of the Kirghizakınlık . The goal emphasizes in the Anatolian Turks current of time and its representatives as in the Kirghiz Turks.

PDF

___

AKINI/AKINLAR (1991), (Rusçaya Çev.: Mark VATAGIN), Adabiyat Yayınları, Bişkek.
ALİMOV, Ulanbek (2003), Kırgızistan'da Akınlar ve Akınlık Geleneği, Ege Üniversitesi SBE, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
ARVAS, Abdulselam (2011), "Günümüz Kırgız Akınları Hakkında", Turkish Studies: International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Ankara.
KAYA, Doğan (1994), Sivas'ta Âşıklık Geleneği ve Âşık Ruhsatî, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, Sivas.
KAYIPOV, Süleyman (2005), "Kırgız Âşıklık Geleneği", Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi-Kırgız Edebiyatı, KTB Yayınları, C. 31, Ankara.
KAYIPOV, Süleyman (2009), Folklor Üzerine Yazılar, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları, Bişkek.
KÖPRÜLÜ, M. Fuad (2004), Saz Şairleri, Akçağ Yayınları, Ankara.
KULMANBETOVA, Aydana (2002), Etiko-Filosofskoe Nasledie Akınov-Zamanistov/Zamana Akınların Etik-Felsefî Mirası, Kırgız İlimler Akademisi, Bişkek.
ONAY, Ahmet Talat (1996), Türk Halk Şiirlerinin Şekil ve Nev'i (Haz.: Cemal KURNAZ), Akçağ Yayınları, Ankara.
TEMUR, Nezir (2002), Kırgız Türklerinde Sınçılık Geleneği, Gazi Üniversitesi SBE Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
TOKTOBEKOV, Cenişbek "Zamana", Altın Kazına (Disk)/Altın Hazine (DVD), Bişkek/Kırgızistan.
SAKAOĞLU, Saim (1988), "XVIII. Yüzyılda Anadolu ve Saz Şairleri", Başlangıçtan Günümüze Büyük Türk Klasikleri, Ötüken-Söğüt, İstanbul.
YARDIMCI, Mehmet (2002), Başlangıçtan Günümüze Türk Halk Şiiri, Ürün Yayınları, Ankara.
ZALKAR AKINDAR-I, II (1998), (Haz. Keneş Kırbaşev, Gülbara Orozova), Şam Basması, Bişkek.