Üniversitelerde Örgüt Kültürü Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Bu çalışma, Cumhuriyet’in ilk üniversiteleri arasında yer alan ve 2017 yılında Yükseköğretim Kurulu tarafından araştırma üniversitesi olarak tanımlanan, Ankara’daki dört büyük devlet üniversitesinin örgüt kültürünü karşılaştırmalı olarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın örneklemini dört farklı üniversitede görev yapan 647 akademik personel oluşturmuştur. Araştırmada ölçme aracı olarak Örgüt Kültürü Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın temel sonuçları, rekabetçi değerler çerçevesinde üniversitelerde; yenilikçi takım kültürü, rekabetçi kültür ve hiyerarşik kültür olmak üzere üç farklı örgüt kültürü tipi görüldüğünü, örgüt kültürünün üniversite ve fakülte değişkenine göre farklılaştığını, cinsiyet ve akademik görev değişkenlerinin ise farklılık ortaya koymadığını göstermektedir.

A Comparative Examination of Organizational Culture in the Universities

This study aims to evaluate the organizational culture of the four largest state universities in Ankara, which are among the first universities of the Republic and identified as research universities by Higher Education Board in 2017. The sample of the study consisted of 647 academics working in four different universities. Organizational Culture Evaluation Scale was used as a measurement tool. The main results of the study indicated that three different organizational culture types (i.e., innovative team culture, competitive culture and hierarchical culture) were seen in the universities within the competitive values framework. Organizational culture differed according to university and faculty variables. In addition Gender and academic duty variables did not show any differences.

PDF

___

Ankara Üniversitesi [AÜ], (2012). Ankara Üniversitesi 2014-2018 stratejik planı. ankara.edu.tr sayfasından erişilmiştir.
Bartell, M. (2003). Internationalization of universities: A university culture-based framework. Higher Education, 45(1), 43-70.
Berrio, A.A. (2003). An organisational cultural assessment using the competing values frame- work: A profile of Ohio State University extension. Journal of Extension, 41(2), 206-223.
Beytekin, O.F., Yalçınkaya, M., Doğan, M. ve Karakoç, N. (2010), The organizational culture at the university. The International Journal of Educational Researchers, 2(1), 1-13.
Braxton, J. M. ve Bayer, A. E. (1999).Faculty misconduct in collegiate teaching. Balimore: Johns Hopkins University.
Burnett, S. A. ve Huisman, J. (2010). Universities' responses to globalisation: the influence of organisational culture. Journal of Studies in International Education, 14(2), 117-142.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
Cameron, K. S. ve Ettington, D. R. (1988). The conceptual foundations of organizational culture. J.C. Smart. (Ed.), Higher education handbook of theory and research içinde (s. 356-396). New York: Agathon.
Cameron K.S. ve Freeman, S. J. (1991). Cultural congruence, strength, and type: Relationaships to effectiveness. Organizational Change and Development, 5, 23-58.
Cameron, K. S. ve Quinn, R. E. (2011). Diagnosing and changing organizational culture. San Francisco: Jossey-Bass.
Cole J. (2011). The great American university. Bulletin of the American Academy. https://amacad.org/publications/bulletin/spring2011/great.pdf sayfasından erişilmiştir.
Çetinsaya, G. (2014). Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası. Ankara: YÖK.
Czerniewicz, L. ve Brown, C. (2009). A study of the relationship between institutional policy, organisational culture and e-learning use in four South African universities. Computers & Education, 53(1), 121-131.
Dale, K. K. (2012). Perceptions of organizational culture of a multi-campus community college district: Mixed methods in concert (Doktora tezi). Colorado State Üniversitesi, Colorado.
Dedoussis. E. (2004). A cross‐cultural comparison of organizational culture: Evidence from universities in the Arab world and Japan. Cross Cultural Management: An International Journal, 11(1), 15 - 34.
Dhaya, N. (2013). Reconciling organisational culture and external quality assurance in higher education. Higher Education Management and Policy, 24(2), 85-98.
Douglass, J. A. (2016). The new flagship university: Changing the paradigm from global ranking to national relevancy. New York: Palgrave.
Erdem, R., Adıgüzel, O. ve Kaya, A. (2010). Akademik personelin kurumlarına ilişkin algıladıkları ve tercih ettikleri örgüt kültürü tipleri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, 73-88.
Ferreira, A. I. ve Hill, M. M. (2008). Organisational cultures in public and private Portuguese universities: A case study higher education. The International Journal of Higher Education and Educational Planning, 55(6), 637-650.
Fraenkel, J. R. ve Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
Fralinger, B. ve Olson, V. (2007). Organizational culture at the university level: A study the OCAI instrument. Journal of College Teaching&Learning, 4(11), 85-97.
Gazi Üniversitesi [GÜ], (2014). Gazi Üniversitesi stratejik planı 2014-2018. gazi.edu.tr sayfasından erişilmiştir.
Graven, M. L. (2014). The role of organizational culture change in effective strategic planning: A community college action research project (Doktora tezi). Capella Üniversitesi, Minneapolis.
Hacettepe Üniversitesi [HÜ], (2012). Hacettepe Üniversitesi stratejik planı 2013-2017. hu.edu.tr sayfasından erişilmiştir.
Hofstede, G., Neuijen, B., Ohayv, D. D. ve Sanders, G. (1990). Measuring organizational cultures: A qualitative and quantitative study across twenty cases. Administrative Science Quarterly, 35(2), 286-316.
Hoy W. K. ve Miskel, C. G. (2015). Eğitim yönetimi teori araştırma ve uygulama. Ankara: Nobel.
İplikçi F. N. ve Topsakal, Y. (2014). Üniversitelerde örgüt kültürünü belirleyen ve etkileyen boyutlar: Ampirik bir çalışma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 47-60.
İra, N. (2011). Organizational culture and managerial effectiveness in faculties of education (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Karataş-Acer, E. (2015). Türkı̇ye’de yükseköğretı̇mı̇n genı̇şlemesı̇ ve yenı̇ kurumsalcılık ışığında devlet üni̇versı̇telerı̇nı̇n incelenmesı̇ (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Kavak, Y. (2011). Türkiye’de yükseköğretimde büyüme: yakın geçmişe bakış ve uzun vadeli (2010-2050) büyüme projeksiyonları. Yükseköğretim Dergisi, 1(2), 95102. doi: 10.2399/yod.11.095.
Kaufman, J. A. (2013). Organizational culture as a function of institutional type in higher education (Doktora tezi). Minnesota State Üniversitesi, Minnesota.
Kenan, S. (2015). Modern üniversitenin oluşum süreci. Osmanlı Araştırmaları, 45, 333367.
Kenan, S. (2013). Türk eğitim düşüncesi ve deneyiminin dönüm noktaları üzerine bir çözümleme. Osmanlı Araştırmaları, 41, 1-31.
Kezar, A. J. ve Eckel, P. D. (2002). The effect of institutional culture on change strategies in higher education: Universal principles or culturally responsive concepts? The Journal of Higher Education, 73, 435-460.
Kuh, G. D. ve Whitt, E.J. (1988). The invisible tapestry: Culture in American colleges and universities. ASHE-ERIC Higher Education Report No. 1. Washington, D.C.: Association for the Study of Higher Education.
Kurt, T., Gür, B. ve Çelik, Z. (2017). Türkiye yükseköğretim sisteminde reform ihtiyacı ve devlet üniversitelerinde mütevelli heyeti yönetiminin uygulanabilirliği. Eğitim ve Bilim Dergisi, 42(189), 49-71. doi: 10.15390/EB.2017.6253.
Lee, J.J. (2007).The shaping of the departmental culture: Measuring the relative influences of the institution and discipline. Journal of Higher Education Policy and Management, 29(1), 41-55. doi: 10.1080/13600800601175771.
Mintzberg, H. (1996), Musings on management. Harvard Business Review. https://hbr.org/1996/07/musings-on-management sayfasından erişilmiştir.
Obenchain, A. M. (2002). Organizational culture and organizational innovation in notfor-profit, private, and public institutions of higher education (Doktora tezi). Nova Southeastern Üniversitesi, Florida.
ODTÜ, (2011). Orta Doğu Teknik Üniversitesi stratejik planı 2011 – 2016. http://sp.metu.edu.tr/system/files/odtu_stratejik_plan_2011_2016.pdf sayfasından erişilmiştir.
Onasch, C.C. (2013). Comparison of organizational cultures among arts and sciences faculty at Ohio public university. (Doktora tezi). Bowling Green State Üniversitesi, Ohio.
Özer, M. (2017). A new page in Turkish higher education: The institutional evaluation era. http://thenewturkey.org/a-new-page-in-turkish-higher-education-theinstitutional -evaluation-era/ sayfasından erişilmiştir.
Ramachandran, S. D., Chong, S. C. ve Ismail, H. (2011). Organisational culture: An exploratory study comparing faculties’ perspectives with public and private universities in Malaysia. International Journal of Educational Management, 25(6), 615-634.
Sargut, A. S. (2007). Kültürler arası farklılaşma ve yönetim. Ankara: İmge.
Sánchez J. C. ve Yurrebaso, A (2009). Group cohesion: Relationships with work team culture. Psicothema, 21(1), 97-104.
Smart, J.C. ve John, E.P.S. (1996). Organisational culture and effectiveness in higher education: A test of the ‘culture type’ and ‘strong culture’ hypotheses. Education Evaluation and Policy Analysis, 16(3), 219–241.
Sporn, B. (1996). Managing university culture: An analysis of the relationship between institutional culture and management approaches. Higher Education, 32(1), 41–61.
Standford Encylopedia of Philosopy, (2016). Standford encylopedia of philosopy. https://plato.stanford.edu/entries/roger-bacon/ sayfasından erişilmiştir.
Şişman, M. (1994). Örgüt kültürü. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Toffler, A. (2012). Üçüncü dalga. İstanbul: Koridor.
Toprak, Z. ve Yücel, V. (2016). Lisansüstü öğretimde akademik yazım turnitin örnekliğinde. Sözlü bildiri, International Conference on Quality in Higher Education, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Tierney, W.G. (1988). Organisational culture in higher education: Defining the essentials. Journal of Higher Education, 59(1), 2-21.
ISCED, (1997). International standard classification of education 1997. http://www.unesco.org/education/information/nfsunesco/doc/isced_1997.htm. sayfasından erişilmiştir.
Wissema, J.G. (2009). Towards the third generation university. Edward Elgar: Northampton.
Välimaa, J. (1998). Culture and identity in higher education research. Higher Education, 36(2), 119–138.
YÖK, (2017). Yükseköğretim Kurulu 2016-2017 eğitim öğretim yılı istatistikleri. https://istatistik.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.