2016

Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik EtikYaklaşımlarının İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik etik yaklaşımlarını belirlemek ve demografik özellikleri açısından incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu, Gazi Üniversitesinde öğrenim gören biyoloji, fen bilgisi, sınıf, Türkçe, sosyal bilimler, coğrafya, özel eğitim ve Arapça öğretmenliği anabilim dalındaki 208 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veritoplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen “Çevre Sorunlarına Yönelik Etik Yaklaşımlar Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırmada parametrik testler için bağımsız t-testi ve ANOVA kullanılmıştır. Geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları yapılan ölçek “ekosentrik” ve “antroposentrik” değerler adı altında iki alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçeğin geçerlilik ve güvenirlik analizlerinde, açımlayıcı faktör analizi yapılmış, ölçeğin bütününe ilişkin cronbach alfa güvenilirlik kat sayısı 0.93; ekosentrik ve antroposentrik alt boyutlarına ait güvenirlik kat sayıları ise sırasıyla 0.92 ve 0.92’dir. Ölçeğin son halinde 47 madde olup 5’li Likert tipindedir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarının ekosentrik bakış açısından aldıkları puanların betimsel olarak daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ekosentrik, antroposentrik ve toplam aldıkları puanların; çevre dersi alma, çevre ile ilgili kulüp üyeliği, kaygı durumu, belgesel izleme, anabilim dalları ve aile gelir durumu değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.

The Examination of Ethical Approaches of Candidate Teachers Towards Environmental Problems

This study aims to identify ethical approaches of candidate teachers towards environmentalproblems and to examine them in terms of demographic features. The sampling group of the studyconsists of 208 candidate teachers who were studying in the department of biology, science,class-master, Turkish, social sciences, geography, special education, and Arabic throughout the2017/18 academic year in the education faculty of a university in Ankara. In the study, as a data gathering tool, “The Scale of Ethical Approaches Towards Environmental Problems” and“Personal Information Form” which are developed by the researcher are used. In the study,parametric tests (independent t-test and ANOVA) are used. The scale, on which validity andreliability studies have been done, consists of two sub-divisions as “ecocentric” and“anthropocentric” values. In the analysis of reliability and validity of the scale, exploratoryfactor analysis was done, and Cronbach Alpha reliability coefficient related to the whole scalehas been found 0.93 while the reliability coefficients belonging to ecocentric and anthropocentricsubdivisions have been found 0.92 and 0.92 respectively. In the last version of the scale, there are47 items and it is in the type of quintet Likert. According to the data obtained from the study, it isdetected that the points got by candidate teachers from an ecocentric perspective aredescriptively higher. It is found that their ecocentric, anthropocentric and total points, have somesignificant differences according to variables of taking environmental courses, membership of anenvironmental club, anxiety situation, watching documentaries, departments and family incomes.

PDF

___

Atasoy E. ve Ertürk H. (2008). İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisi üzerine bir alan araştırması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 105-122.
Ertan, K. A. (1998). Çevre etiği. Amme İdaresi Dergisi, 31(1), 125-139.
Bozdemir, H. & Faiz, M. (2018). Öğretmen adaylarının çevreye yönelik ekosentrik, antroposentrik ve antipatik tutumları. Sakarya University Journal of Education, 8(1), 61-75. doi: 10.19126/suje.330546
Bülbül, S. (2013). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevre Etiği Algıları Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Deniş, H. & Genç, H. (2007). Çevre bilimi dersi alan ve almayan sınıf öğretmenliği öğrencilerinin çevreye ilişkin tutumları ve çevre bilimi dersindeki başarılarının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 20-26.
Erol, G. H. & Gezer, K. (2006). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarına çevreye ve çevre sorunlarına yönelik tutumları. International Journal of Environmental and Science Education, 1 (1), 65 – 77.
Erten, S. (2000). Empirische Untersuchungen zu Bedingungen der Umwelterziehung – ein interkulturellervergleich auf der Grundlage der Theorie des geplanten Verhaltens. Marburg, Germany: Tectum.
Erten, S. (2005). Okul öncesi öğretmen adaylarında çevre dostu davranışların araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 91-100.
Erten, S. & Aydoğdu, C. (2011). Türkiyeli ve Azerbaycanlı öğrencilerde ekosentrik, antroposentrik ve çevreye karşı antipatik tutum anlayışları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 158-169.
Ertürk, H. (2009). Çevre bilimleri. Bursa: Ekin.
Fırat, A. S. (2003). Çevre etiği kavramı üzerine yeniden düşünmek. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 58(3), 105-144.
Fukazawa, H. (2009). Exploration of Environmental Ethics: Proposal to Include a Personal Feeling for Nonhumans in Environmental Ethical Judgments. Master of Education, University of Alberta, Edmonton, Alberta.
Garner, R. (1996). Environmental politics. Hemel Hempstead, England: Prentice Hall.
George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
Gerçek, C. (2016). Üniversite öğrencilerinin çevre etiğine yönelik algıları. Electronic Journal of Social Sciences, 15(59),1100-1007. doi:10.17755/esosder.85439
Kabaş, D. (2004). Kadınların çevre sorunlarına ilişkin bilgi düzeyleri ve çevre eğitimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Karahan, G. (2009). Hemşirelik öğrencilerinin ekosentrik, antroposentrik ve çevreye yönelik antipatik tutumları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Karakaya, Ç. & Çobanoğlu, E. O. (2012). İnsanı merkeze alan (antroposentrik) ve almayan (nonantroposentrik) yaklaşımlara göre eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik bakış Açıları. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(3), 23-35.
Karakaya, Ç. (2009). İnsanı merkeze alan (antroposentrik) ve almayan (nonantroposentrik) yaklaşımlara göre eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik bakış Açıları. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Karakaya, F., Avgın, S. S., & Yılmaz, M. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevreye yönelik etik tutumlarının incelenmesi. Başkent University Journal of Education, 5(2), 225-232.
Karakaya, F. & Yılmaz, M. (2017). Environmental ethics awareness of teachers. International Electronic Journal of Environmental Education, 7(2), 105-115.
Karasar N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Akademik. Kılıç, S. (2013). Çevre etiği. Ankara: Orion.
Kortenkamp, K. V., & Moore, C. F. (2001). Ecocentrism and anthropocentrism: Moral reasoning about ecological commons dilemmas. Journal of Environmental Psychology, 21(3), 261-272.
Nagra, V. (2010). Environmental education awareness among school teachers. The Environmentalist, 30(2), 153-162.
Özdemir, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin çevreciliği: Çevreye yönelik etik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 373-385.
Özer, M. A. (2001). Yeşil Hareket: Alman Yeşilleri Üzerine Bir Değerlendirme. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 173-198.
Sungur, A.S. (2017). Lisans öğrencilerinin çevre yönelik etik tutumları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi,5(41), 469-479.
Sürmeli, H. & Saka M. (2013). Preservice teachers’ anthropocentric, biosentric and ecocentric environmental ethics approaches. Internaional Journal of Academie Research, 5(5), 159 163. doi: 10.7813/2075-4124.2013/5-5/B.23
Thomas, I. H. (2009). Critical thinking, transformative learning, sustainable education, and problem-based learning in universities. Journal of Transformative Education, 7(3), 245-264. doi: 10.1177/1541344610385753