Farklı Eğitim Kademelerindeki Öğretmenlerin Görev ve Sorumluluklarına İlişkin Algıları

Bu araştırma, farklı kademelerde (anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lise) görev yapan öğretmenlerin görev ve sorumluluklarının neler olması gerektiğine ilişkin algılarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Öğretmenler, bize kim olduğumuzu öğreten, bizi biz yapan değerleri ortaya çıkaran bir rehberdir. Birçok öğretmen yasalarca belirlenmiş görev ve sorumlulukları zorunluluk olduğunu bilmeksizin yerine getirmek amacıyla mesleklerine başlamaktadır. Bu çalışma öğretmenlerin okulla özdeşleşebilme ve mesleklerine yönelik olumlu duygular besleme konusunda sıkıntılar yaşamamalarını, onların mesleklerine bağlanmaların ve olumlu duygular geliştirmesini sağlayacak politikaların oluşturulmasına katkıda bulunması açısından önemlidir. Evrene ilişkin örneklem, basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Örneklem 2019-2020 eğitimöğretim yılında Adana, Ankara, Iğdır, Van, Bursa illerindeki anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lisedeki 25 öğretmenden oluşmaktadır. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) çalışması modelinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunu oluşturan öğretmenlerden bilgi alabilmek için araştırma amacı çerçevesinde yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuştur. Araştırmada öğretmenlerin kendilerini en çok sorumlu hissettikleri görevler arasında “nöbet görevi” ve “idarenin verdiği görevler” olduğunu belirterek bu görevlere ait kaygı yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Bu durum, öğretmenlerin eğitim-öğretim sürecindeki performanslarını olumsuz etkilediğini ortaya çıkarmıştır.

Perceptions of Teachers at Different Education Levels Regarding Their Duties and Responsibilities

Teachers are a guide who teach us who we are and reveal the values that make us who we are. Many teachers start their professions in order to fulfill their duties and responsibilities determined by laws without knowing that they are obligatory. In this context, this study was conducted to determine the perceptions of teachers working at different levels (kindergarten, primary school, middle school and high school) regarding what their duties and responsibilities should actually be. This study is important in terms of contributing to the creation of policies that will ensure that teachers do not have difficulties in identifying with the school and nurturing positive emotions about their profession, that they become attached to their professions and develop positive emotions.The sample for the population was determined using the simple random sampling method. The sample consists of 25 teachers in kindergarten, primary school, secondary school and high school in Adana, Ankara, Iğdır, Van, Bursa provinces in the 2019-2020 academic year. The study was carried out in a phenomenology study model, one of the qualitative research methods. A semi-structured interview form was created for the purpose of the research in order to get information from the teachers who make up the study group. In the study, teachers stated that “keep watch” and “duties assigned by the administration” were among the tasks felt most responsible for and stated that they mostly experienced anxiety about these tasks. This situation revealed that it negatively affects the performance of teachers in the education and training process.

PDF

___

Ayyıldız, A. ve Akın, U. (2016). Okul güvenliğinin sağlanmasında nöbetçi öğretmen uygulamasına ilişkin öğretmen görüşleri. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, January 11(3), 345-370. doi: 10.7827/TurkishStudies.9246
Akkoyunlu, B. (1998). Bilgisayar ve eğitimde kullanılması. Çağdaş Eğitimde Yeni Teknolojiler. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.No:564, Ünite 1, Eskişehir. 9-10.
Akkuş, Z. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeylerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 102- 116. https://arastirmax.com/tr/system/files/dergiler/34109/makaleler/20/1/arastrmx_ 34109_20_pp_102-116.pdf adresinden erişilmiştir.
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148. http://www.uky.edu/~eushe2/Bandura/Bandura1993EP.pdf adresinden erişilmiştir.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy in changing societes. UK: Cambridge University Press. file:///C:/Users/Serdar-Pc/Downloads/Selfefficacy_and_educational_development.pdf adresinden ulaşılmıştır.
Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28. https://app.trdizin.gov.tr/makale/TWpZME5qazJOZz09/nitel-arastirmalardagecerlik-guvenirlik-ve-orneklem-buyuklugunun-belirlenmesi adresinden erişilmiştir.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 11.baskı, Ankara, 251-246.
Can, N. (2009). Öğretmenlerin sınıfta ve okulda liderlik davranışları, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 385-399.(http://sbe.gantep.edu.tr), Caprara, G. V., Barbaranellı, C., Steca, P.& Malone, P. S. (2006). Teachers' selfefficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students' academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44(6), 473-490. doi: 10.1016 / j.jsp.2006.09.001
Çevik, B. (2010). Müzik öğretmeni adaylarının müzik öğretimi öz-yeterlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their İmlication (ICONTE):11-13 Kasım, AntalyaTürkiye. 701-707.
Darling Hammond, L. & Bransford, J. (2005). Preparing teachers for a changing world: What teachers should learn and be able to do. San Francisco: JosseyBass, 4. Darling-Hammond, L. (2006). Constructing 21st century teacher education, Journal of Teacher Education, 57(3), 300-314. doi: 10.1177 / 0022487105285962
Dewey, John (2010). Günümüzde Eğitim. Gençtürk, E.(Ed.). Öğretmenlik Mesleğindeki Görev ve Sorumluluklar.(s.151-153)içinde. (Editör: J. Ratner, Çev. Editörleri: B. Ata ve T. Öztürk). Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2.baskı.
Delhaxhe, A.(Ed.) (2008), Avrupa'daki Öğretmenlerin Sorumluluk ve Özerklik Düzeylerine ilişkin rapor, EURYDICE(Avrupa Eğitim Bilgi Ağı) Avrupa komisyonu, haziran, s.41-50. (http://www.eurydice.org) Erden, M. ve Akman, Y. (2002). Gelişim ve öğrenme (11.Baskı). Ankara: Arkadaş Yayınevi, 16.
Esteve, J. M. (2000). The Transformation of the teachers’ role at the end of the Twentieth Century: New Challenges for the Future. Educational Review, 52(2), 197-207. https://www.researchgate.net/publication/282499682_The_transformation_of_t he_teachers'_role_at_the_end_of_the_twentieth_century_New_challenges_for _the_future adresinden erişilmiştir.
Eraslan, R, ve Aycan, S, (2008). Bir İlköğretim Okulu İkinci Kademe Öğrencilerinde Okul Kazası Görülme Sıklığının İncelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 2(1), 8-18. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tchd/issue/44443/550662
Fıves, H. & Buehl, M. M. (2010). Examining the factor structure of the teachers’ sense of efficacy scale. The Journal of Experimental Education, 78 (1), 118-134. DOI: 10.1080 / 00220970903224461
Gravells, A., & Simpson, S. (2010). Planning and Enabling Learning:in the Lifelong Learning Sector (2nd ed.).: Sage publucations ltd., 2. Baskı, Exeter. Gençtürk, A. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak
Gotch, C. M.& French, B. F. (2013). Elementary teachers’ knowledge and self-efficacy for measurement concepts. The Teacher Educator, 48(1), 46-47. DOI: 10.1080 / 08878730.2012.740150
Gravells, A. (2012). What is teaching in the lifelong learning sector, SAGE yayınları, Learning Matters, Los Angeles,41-43.
Gündoğdu, K. Saracaloğlu, A.S. Altın, M. & Üstündağ, N. (2015). Okul nöbetlerinin öğretmen görüşleri doğrultusunda incelenmesi: Problemler ve öneriler, İlköğretim Online(PDF). 14(1), 276-294. https://www.academia.edu/16689820/OKUL_NÖBETLERİNİN|_ÖĞ RETMEN_GÖRÜŞLERİ_DOĞRULTUSUNDA_İNCELENMESİ_PROBLE MLER_VE_ÖNERİLER adresinden erişilmiştir.
Gür, G. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin öz-yeterliklerin yordanması üzerine bir çalışma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, ODTÜ: Ankara
Koparan, Ş. Öztürk, F. & Haşıl Korkmaz, N. (2011). Beden eğitimi öğretmenlerinin özyeterlik ve beden eğitimi öğretmeni yetiştirme yeterliliğinin incelenmesi. Ulusal beden Eğitimi ve Spor Öğretimi Kongresi:25-26 Mayıs, Van/ YYÜ
Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı, 52-61. doi: 10.1501/Sporm_0000000322 Keskin, E. (2006). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin öz-yeterlik düzeyleri ile problem çözme yaklaşımlarını kullanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelemesi (Denizli ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
Milli Eğitim Bakanlığı, (2011). Öğretmen denetim rehberi, Rehberlik ve denetim başkanlığı yayını. Ankara, 11-25
MEB, (2016) Öğretmen görev ve Sorumluluklarına ilişkin Ortaöğretim yönetmeliği (Mad.86).
MEB, (2017) Öğretmen görev ve Sorumluluklarına ilişkin İlköğretim yönetmeliği, (Mad: 64-71).
Moir, E. & Gless, J. (2004). Quality induction: an investment in teachers. New Teacher Center. http://www.newteachercenter.org/article-CCETQInd.html, Erişim tarihi: 25 Aralık 2020.
Özcan,M. (2011).Bilgi çağında öğretmen eğitimi, nitelikleri ve gücü bir reform önerisi, TED iktisadi işletmesi, 1.baskı, Ankara,18-20.
Schunk, D. H. (1991). Self-efficacy and academic motivation. Educatioanal Psychologist, 26(3-4), 207-331.
http://libres.uncg.edu/ir/uncg/f/d_schunk_self_1991.pdf adresinden erişilmiştir. STEM(2017) Öğretmen el kitabı. MEB Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü yayını. https://scientix.eba.gov.tr/images/upload/Event_35/Gallery/STEM%20E%C4% 9Fitimi%20%C3%96%C4%9Fretmen%20El%20Kitab%C4%B1.pdf
Türk Eğitim Derneği (TED). (2009). Öğretmen yeterlilikleri, TED Yayını, Ankara, 82- 112
TED ( 2018). Öğretmenlik Meslek Kanunu Öneri Metni, TED yayını, Ankara. http://www.kamubiz.com/images/upload/ogretmenlik-meslek-kanunu-onerimetni_1.pdf
TEDMEM, (2014). Öğretmen gözüyle Öğretmenlik mesleği, rapor dizisi.3, Ankara, 23. https://docplayer.biz.tr/7687325-Ogretmen-gozuyle-ogretmenlik-meslegiraporlar-dizisi.html
Türkoğlu, A. (2011). 109 Soruda Eğitim Bilimine Giriş. İzmir: TEKNOFSET Matbaacılık, 43-54.
Özcan, M. (2011). Bilgi Çağında Öğretmen Eğitimi, Nitelikleri ve Gücü bir Reform Önerisi, TED Publications, 1. Baskı, Ankara, 20-23
Ülper, H.ve Bağcı, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük öz-yeterlik algıları. Turkish Studies. 7(2), 1115-1131. https://www.researchgate.net/publication/306203674_Turkce_ogretmeni_adayl arinin_ogretmenlik_meslegine_donuk_oz_yeterlik_algilari adresinden erişildi.
Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(9), 1-16. https://www.academia.edu/822299/Orta öğretim_öğretmenlerinin_öz_yeterlik_algıları adresinden erişilmiştir.
Victoria State Government (2017), Education and training Roles and Responsibilities Teaching Service. Human Resources, Last updated 22 August, 2-4. https://ncee.org/wp-content/uploads/2016/12/Vic-non-AV-8-DEECD-updatedOct-2013-HR-Roles-and-Responsibilities-Teaching-Service.pdf adresinden erişilmiştir.
Yaman, S. Koray, Ö. C. & Altunçekiç, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının özyeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2(3), 355-366.
Yıldırım, A.,ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 45-298
Yurdagül, H., Erdem, M. & Seferoğlu, S. (2010). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterliklerine İlişkin Öğretmen Yetiştiren Kurumlardaki Öğretim Elemanlarının Görüşleri, Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II, 16–18 Mayıs, 334-342. http://yunus.hun.edu.tr/~sadi/yayin/UOYPSS2_Yurdugul-ErdemSeferoglu_OgretmenYeter.pdf adresinden erişilmiştir.