I. Dünya Savaşı’nda Sırbistan’ın Müslümanlara Karşı Tutumu

1912’den itibaren Güney Sırbistan olarak adlandırılan Kosova, Makedonya ve Sancak’ı elinde tutan Sırbistan ile Osmanlı Devleti arasında, Balkan Savaşları sonrasında 14 Mart 1914’te İstanbul’da bir barış antlaşması imzalanmıştır. Bu barış antlaşmasıyla Sırbistan’da yaşayan Müslümanların hakları güvence altına alınsa da, 28 Temmuz 1914’te I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesi üzerine 1 Kasım 1914’te Osmanlı Devleti ile Sırbistan arasındaki ilişkiler kesilmiştir. 11 Kasım 1914’te Osmanlı Devleti’nin de savaşa dâhil olmasıyla Sırbistan ve Osmanlı Devleti, iki ayrı düşman kampta yer almışlardır. Dolayısıyla Sırbistan, ülkesindeki Müslümanlara karşı angarya yükleme, askere alma ve emlâka el koyma şeklinde uygulamalara başlamış ve bu konular Müslümanların şikâyetlerine ve başkaldırmalarına neden olmuştur

Serbia’s Attitude Towards Muslims During The First World War

Serbia, having possessed as of 1912 Kosovo, Macedonia and Sancak, known as South Serbia, signed a treaty with the Ottoman Empire in Istanbul on 14th March 1914 following the Balkan Wars. Although this peace treaty guaranteed the rights of the Muslims living in Serbia, upon the outbreak of the First World War on 28th July 1914, relations between the Ottoman Empire and Serbia broke down as of 1 November 1914. The Ottoman Empire also got involved in the war from 11 November 1914 onwards and Serbia and the Ottoman Empire fought against each other on different fronts. As a result, the Muslims living in Serbia were subjected to hardships, they were enrolled into military service and their properties were seized, this sort of tedious treatment imposed on them led to the outbreak of complaints and rebellion amongst the Muslim community living there
Keywords:

-,

___

  • AĞANOĞLU Yıldırım, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanların Makus Talihi Göç, İs- tanbul, 2001.
  • ALKAN Necmettin, “Kosova Meselesinin Tarihi Kültürel ve Siyasi Altyapısı”, Avrasya Etüdleri, Sayı 21, Kış 2002.
  • ANDERSON Matthew Smith, Doğu Sorunu 1774-1923, (çev. İdil Eser), İstanbul, 2001.
  • BANCOVİÇ Safet, “I. Balkan Harbi Sonrası Sırbistan ve Karadağ’a Bırakılan Böl- gelerdeki Müslüman Nüfusun Türkiye’ye Göçü”, Muhacirlerin İzinde, der. Hayri Kolaşinli, Ankara, 2012.
  • CASTELLAN Georges, Balkanların Tarihi, (çev. Ayşegül Yaraman-Başbuğu), Mil- liyet Yay., İstanbul, 1993.
  • CATIC Refik, “Bosna Hersek ve Sancak’taki Boşnaklar”, Uluslararası Balkan Kongresi: Balkan Milletleri Arası Etkileşim, ed. Caner Sancaktar, TASAM Yay., İstanbul, 2009.
  • ÇALIŞ Ahmet Kemal, “Tercüman-ı Hakikat Gazetesi’ne Göre 1914’te Balkanlar”,
  • Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2010, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
  • Documents Diplomatiques Français (1871-1914), 3e Série, (1911-1914), TOME IX (1
  • Janvier-16 Mars 1914), Libraire-éditeur: Alfred Costes-L’Europe Nouvelle, Pa- ris, MCMXXXVI.
  • Documents Diplomatiques Français (1871-1914), 3e Série (1911-1914), TOME X (17
  • Mars – 23 Juillet 1914), Librare-éditeur: Alfred Costes-L’Europe Nouvelle, Paris, MCMXXXVI.
  • DÜNDAR Fuat, İttihat ve Terakki’nin Müslümanları İskan Politikası (1913-1918),İs- tanbul, 2001.
  • ERİM Nihat, Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri, C. I, Ankara, 1953.
  • GLENNY Misha, Balkanlar 1804-1999, (çev. Mehmet Harmancı), İstanbul, 2001.
  • GÜVELOĞLU Gülşah Kurt, “SHS ve Yugoslavya Krallığı’nın Türkiye ile Diplo- matik İlişkileri (1923-1938)”, Türkiye-Sırbistan İlişkileri, Ed. Yeliz Okay-Tuncay Ba- balı, İstanbul, 2012.
  • JELAVICH Barbara, Balkan Tarihi: 20. Yüzyıl, (çev. Zehra Savan-Hatice Uğur), C.2, İstanbul, 2006.