Doğu- Batı İmajı Gölgesinde Konstantinopolis ve Beç: XVI. ve XVII. Yüzyıllarda Osmanlı -Habsburg İlişkileri

XV. ve XVI. yüzyıllarda Osmanlı İmparatorluğu dış politikada bir yandan olanca görkemi ile ağırlığını ortaya koyarken diğer yandan da sadece yakın coğrafyasında değil, cihanın neresinde olursa olsun tüm dost unsurların da güven kaynağı idi. Kendisine cihan devleti olma hüviyetini kazandıran da bu etkin ve tavizsiz dış politikası olmuştur. Hatta gücünü kaybetmeye başladığı XVII. ve XVIII. yüzyıllarda bile aynı kararlılığını sürdürerek bu tesiri bir süre daha muhafaza etmeyi başarmıştır. Bugüne kadar hep siyasi bir çerçeve içerisinde değerlendirilen Osmanlı-Habsburg ilişkilerini bu çalışmamızda daha öncekilerden farklı olarak tarafların birbirilerini algılayışları ve anlamlandırmaları üzerine irdeledik. Akabinde bugüne kadar uzun uzadıya metodolojik olarak değerlendirilmeye muhtaç kalan siyasi ve askeri anlatıları farklı olgularla izaha çalıştık.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı, Habsburg, İmaj, Diplomasi, İstihbarat.

Under the Shadow of East–West Image Konstantinopolis and Beç: Ottoman Empire and Habsburg Relations in XVI. and XVII. Centuries

While Ottoman Empire was exhibiting its severity with all its magnificence in foreign policy; on the other hand it was the source of all ally components in XV. and XVI. centuries. It was this effective and of no compensation foreign policy which brought it the identity of being a world wide country. Furthermore it managed to keep this affect for a while in XVII. and XVIII. centuries when it started to lose its force. In this study we studied the relation between Ottoman Empire and Habsburg which was appreciated in a political window so far as different form the formers considering their comprehension and giving meaning to each other . Subsequently, we tried to explain political and military narrations which were in need of a long methodological assessment to date in different facts.

Keywords:

Ottoman, Habsburg, Image, Diplomacy, Intelligence. ,

PDF

___

AKINCI, Tunç, 1560 Cerbe Deniz Savaşının Türk ve İspanyol Tarihindeki Yeri, Ankara Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2008.
BERTELE, Tomasso, Venedik ve Kostantiniyye: Tarihte Osmanlı-Venedik İlişkileri, Çeviren: Mahmut H. Şakiroğlu, Kitap Yayınevi, 1. Baskı, İstanbul 2012.
BOSTAN, İdris, Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği, Kitap Yayınevi, 1. Baskı, İstanbul 2006.
BUSBECQ, Ogier Ghislain de, Türk Mektupları: Kanuni Döneminde Avrupalı Bir Elçinin Gözlemleri(1555-1560), Editör: Emre Yalçın, Çeviren: Derin Türkömer, Tür- kiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2005.
CURIPESCHITS, Benedict, Yolculuk Günlüğü: 1530, Çeviren: Özdemir Utku, Türk
Tarih Kurumu Basımevi, 2. Baskı, Ankara 1989.
ÇİÇEK, Kemal, “II. Viyana Kuşatması ve Avrupa’dan Dönüş (1683-1703)”, Türkler,
Editörler: Hasan Celal Güzel-Kemal Çiçek-Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, C. 9, Ankara 2002, s. 746-764.
ÇOLAK, Songül, Zülfikar Paşa, Viyana’da Osmanlı Diplomasisi (Zülfikâr Paşa’nın Mükâleme Takrîri), Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2007.
EMECEN, Feridun, Osmanlı Klasik Çağında Siyaset, Timaş Yayınları, İstanbul 2009.
FODOR, Pal, “Osmanlı-Avusturya Savaşları Öncesi Osmanlı Diplomasi- si(1593-1606)”, Osmanlı, Editör: Güler Eren, Yeni Türkiye Yayınları, C. 1, Ankara 1999, s. 452-455.
GERLACH, Stephan, Türkiye Günlüğü: 1575-1576, Editör: Kemal Beydilli,
Çeviren: S. Türkis Noyan, C. 1, Kitap Yayınevi, İstanbul 2007.
GIL, Luis, “Diplomatik Denge: İspanya, Osmanlı ve Safevi İmparatorlukları”, İspanya-Türkiye: 16. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Rekabet ve Dostluk, Editör: Pablo Martin Asuero, Kitap Yayınevi, 1. Basım, İstanbul 2006, s. 139-154.
GÜRKAN, Emrah Safa, “Osmanlı-Habsburg Rekâbeti Çerçevesinde Osmanlılar’ın XVI. Yüzyıl’daki Akdeniz Siyaseti”, Osmanlı Dönemi Akdeniz Dünyası, Editörler: Haydar Çoruh-M. Yaşar Ertaş-M. Ziya Köse, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2011, s. 11-50.
HESS, Andrew, Unutulmuş Sınırlar: XVI. Yüzyıl Akdenizi’nde Osmanlı-İspanyol Mü- cadelesi, Çeviren: Özgür Kolçak, Küre Yayınları, İstanbul 2010.
İNALCIK, Halil, Osmanlı İmparatorluğu Klâsik Çağ(1300-1600), Çeviren: Ruşen
Sezer, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayınları, 10. Baskı, İstanbul 2008.
KAHRAMAN, Seyit Ali, Evliyâ Çelebi, Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahat- namesi: Eğri, Hatvan, Yanık, Viyana, Çanad, Eflak, Boğdan, Bükreş, Ukrayna, Kırım, Bahçesaray, Çerkezistan, Dağıstan, Efderhan, Kalmukistan, Saray, Moskova, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, C. 7/1, 2011, İstanbul.
KUMRULAR, Özlem, Yeni Belgeler Işığında Osmanlı-Habsburg Düellosu, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2011.
Avrupa’da Türk Düşmanlığı’nın Kökleri: Türk Korkusu, Doğan Kitap, 8. Baskı, İstanbul, 2011.
KURTARAN, Uğur, Osmanlı Diplomasi Tarihinden Bir Kesit: Osmanlı Avusturya İlişkileri(1526-1791), Ukde Kitaplığı, Kahramanmaraş, 2009.
LEFORT, Jacques, Topkapı Sarayı Arşivlerinin Yunanca Belgeleri, Cem Sultan’ın Tari- hine Katkı, Çeviren: Hatice Gonnet, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1981.
PEDANI, Maria Pia, “Osmanlı Padişahının Adına” İstanbul’un Fethinden Girit Savaşı’na Kadar Venedik’e Gönerilen Osmanlılar, Çeviren: , Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 2011.
ROBERTS, Jim, Avrupa Tarihi, Çeviren: Fethi Aytuna, İnkılap Kitabevi, İstanbul, 2010.
SANDER, Oral, Anka’nın Yükselişi ve Düşüşü: Osmanlı Diplomasi Tarihi Üzerine Bir Deneme, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1987.
SARAY, Mehmet, Türk-İran İlişkileri, Atatürk Araştırma Merkezi, 2. Basım, An- kara, 2006.
STEPHANEK, Petr, “Zitvatoruk (1606) ve Vasvar (1664) Antlaşmaları Arasında
Orta Avrupa’da Osmanlı Siyaseti”, Türkler, Editörler: Hasan Celal Güzel-Kemal Çiçek-Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, C. 9, 2002, Ankara, s. 730- 737.
SAVAŞ, Ali İbrahim, Osmanlı Diplomasisi, 3F Yayınevi, İstanbul, 2007.
“Osmanlı Devleti ile Habsburg İmparatorluğu Arasındaki İlişkiler”, Türkler, Editörler: Hasan Celal Güzel-Kemal Çiçek-Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, C. 9, 2002, Ankara. s. 555-566.
ŞİRİN, İbrahim, Osmanlı İmgeleminde Avrupa, Lotus Yayınevi, Ankara, 2006. TOLEDO,
İmparatorluğu Fikri”, İspanya ve Türkiye: 16. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Rekabet ve Dostluk, Kitap Yayınevi, 1. Baskı, 2006, İstanbul, s. 15-30.
TUNCER, Hüner, Osmanlı Diplomasisi ve Sefaretnameler, Kaynak Yayınları, 2010.
TURAN, Mustafa, “II. Viyana Muhasarası: Osmanlı Devleti’nde Siyasi, İdari ve Askeri Çözülme”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, S. 9, Ankara 1998, s. 389-429. İmparatorluklarında Dünya
VATIN, Nicolas, “II. Bayezid’in Diplomasi Araçları”, Harp ve Sulh: Avrupa ve Osmanlılar, Editör: Dejanirah Couto, Çeviren: Şirin Tekeli, Kitap Yayınevi, İstanbul 2010, s. 169-184.
VEINSSTEIN, Gilles, “Osmanlılar ve Avrupa Kavramı”, Harp ve Sulh: Avrupa ve Osmanlılar, Editör: Dejanirah Couto, Çeviren: Şirin Tekeli, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2010, s. 47-56.
WERNER, Adam, Padişahın Huzurunda: Elçilik Günlüğü 1616-1618, Çeviren: Türkis
Noyan, Kitap Yayınevi, 1. Baskı, İstanbul 2011.