Serbest Zaman Doyumunun Davranışsal Niyet Üzerindeki Etkisi: Doğu Karadeniz Bölümü Örneği

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölümü’ne seyahat eden yerli turistlerin rekreatif etkinlik deneyimlerinde edindikleri serbest zaman doyumunun davranışsal niyeti üzerindeki etkisinin belirlenmesidir. Serbest zaman doyumu, bireylerin rekreatif etkinliklerde kazandıkları pozitif hisler ve duygulardan oluşmuş bir kavramdır. Serbest zaman doyumu, sosyo-ekonomik ve psikolojik değişkenden etkilendiği gibi yaşam doyumu, iş doyumu ve motivasyon gibi değişkenleri de etkilemektedir. Çalışmada katılımcılara ilişkin verilerin toplanması için nicel araştırma yöntemi kapsamında değerlendirilen anket tekniğinden faydalanılmıştır. Çalışma Doğu Karadeniz destinasyonunu ziyaret eden gönüllü 397 yerli turistle yürütülmüştür. Çalışmada verilere ilişkin geçerlik, güvenirlik, doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modellemesi analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgular neticesinde, katılımcıların katıldıkları etkinlik ve faaliyetlerde kazandıkları serbest zaman doyumunun davranışsal niyet üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Buna ek olarak çalışmada katılımcıların serbest zaman etkinliklerinde yüksek bir doyuma ulaştığı, destinasyonu tekrar ziyaret ve tavsiye etme niyetinde olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Serbest zaman doyumu, Davranışsal niyet, Doğu Karadeniz Bölümü

The Effect of Leisure Satisfaction on Behavioural Intention: Example of the Eastern Black Sea Region

The purpose of this study is to determine the effect of leisure time satisfaction of domestic tourists visiting the Eastern Black Sea destination on behavioral intention. Leisure time satisfaction is a concept consisting of positive feelings and emotions that individuals gain in their recreational activities. Leisure satisfaction affects many socio-economic and psychological variables and also affects variables such as life satisfaction, job satisfaction and motivation. In the study, the questionnaire technique, which is evaluated within the scope of the quantitative research method, was used in order to measure the experience of the participants within the scope of recreational activities. The study was carried out with 397 domestic tourists who voluntarily visited the Eastern Black Sea destination. As a result of the findings, it was concluded that leisure time satisfaction has a significant effect on behavioural intention. In addition, it was determined that the participants reached a high level of satisfaction in leisure activities and they had the intention to revisit and recommend the destination.

Keywords:

Leisure satisfaction, Behavioural intention, Eastern Black Sea Region,

PDF

___

Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Adapazarı: Sakarya Yayıncılık.
Anderson, E. W. (1994). Cross-category variation in customer satisfaction and retention. Marketing Letters. 5(1), 19-30.
Ardahan, F. ve Lapa, T.Y. (2010). Üniversite öğrencilerinin serbest zaman tatmin düzeylerinin cinsiyete ve gelire göre incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi. 21(4), 129-136.
Ayhan, C. (2022). Serbest zaman ilgilenimi, rekreasyonel akış deneyimi, rekreasyonel fayda ve serbest zaman tatminin tekrar katılım niyeti üzerine etkisi. (Yayınlanmış Doktora Tezi). Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Sakarya.
Beard, J.G. ve Ragheb, M.G. (1980). Measuring leisure satisfaction. Journal of Leisure Research. 12(1) 20-33. Birinci, M. C. ve Güçer, E. (2019). Boş zaman motivasyonu ve davranışsal niyet ilişkisinde boş zaman tatminin aracılık etkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 7 (3), 1626-1639.
Burnkrant, R. E. ve Sawyer, A. G. (1983). Effects of involvement and message content on information-processing intensity. (RJ Harris, Ed). Information processing research in advertising. Hilsdale NJ: Lawrence Erlbaum Associates. 43-64.
Chen, C. ve Tsai, D.C. (2007). How destination image and evaluative factors affect behavioral intentions? Tourism Management. 28(4), 1115- 1122.
Chun, S., Lee, Y., Kim, B. ve Heo, J. (2012). The contribution of leisure participation and leisure satisfaction to stress-related growth. Leisure Sciences. 34(5), 436- 449.
Çalık, M., Altunışık, R. ve Sütütemiz, N. (2013). Bütünleşik pazarlama iletişimi, marka performansı ve pazar performansı ilişkisinin incelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi. 9(19), 137-162.
Demir, M. ve Demir, Ş.Ş. (2014). İşgörenlerin serbest zaman gereksinimi ve serbest zaman doyumunu etkileyen faktörler. İşletme ve İktisat Çalışmalar Dergisi. 2(3), 74-84.
Demir, Ş.Ş. (2010). Turizmde tüketici davranışları modelini oluşturan aşamalar arasındaki ilişki: Turistler üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Demir, Ş.Ş., Yeşiltepe, B. ve Demir, M. (2013). Kamu kurumu ile otel yöneticilerinin serbest zaman algılaması ve değerlendirmesine yönelik bir karşılaştırma. Akademik Bakış Dergisi. 39, 1-17.
Demiral, S. (2018). Açık alan rekreasyonuna katılan bireylerin serbest zaman tatmin düzeylerinin incelenmesi: Şavşat-Karagöl örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi, Batman.
Doğan, M., Elçi, G. ve Gürbüz, B. (2019). Serbest zaman doyumu, serbest zamanda sıkılma algısı ve iş tatmini ilişkisi: Akademisyenler üzerine bir araştırma. SPORMETRE Beden Eğitim ve Spor Bilimleri Dergisi. 17(1),154-164.
Fornell, C. ve Larcker, D.F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
Gökçe, H., (2008). Serbest zaman doyumunun yaşam doyumu ve sosyo demografik değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
Gülbahçe, Ö. (1996). Boş zamanları değerlendirme alışkanlıkları: Türkiye örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Güngörmüş, H.A. (2007). Özel sağlık-spor merkezlerinden hizmet alan bireyleri rekreasyonel egzersize güdüleyen faktörler (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Gürbüz, P. G., Tez, Ö. Y. ve Esentaş, M. (2020). Serbest zaman doyumunun mutluluk üzerindeki etkisinde cinsiyetin düzenleyici rolü. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(4). 283-296.
Hair Jr, J.F., Sarstedt, M., Ringle, C. M. ve Gudergan, S.P. (2017). Advanced issues in partial least squares structural equation modelling. sage publications.
Hooper, D., Coughlan, J. ve Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods. 6(1), 53- 60.
Hou, J.J, Tu, H.H. ve Yang, M.F. (2007). Agreeableness and leisure satisfaction in the context of online games. Social Behavior and Personality, 35(10), 1379-1384.
Iso-Ahola, S.E. ve Weissinger, E. (1990). Perceptions of boredom in leisure: Conceptualization, reliability, and validity of the leisure boredom scale. Journal of Leisure Research, 22, 1-17.
Iwasaki, Y. (2007). Leisure and quality of life in an international and multicultural context: What are major pathways linking leisure to quality of life? Social Indicators Research, 82, 233-264.
İlban, M. O., Bezirgân, M. ve Çolakoğlu, F. (2016). Termal otellerde algılanan hizmet kalitesi, memnuniyet ve davranışsal niyetler arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Edremit örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 27(2), 181-194.
Kabanoff, B. (1982). Occupational and sex differences in leisure needs and leisure satisfaction. Journal of Occupational Behavior. 3, 233-245.
Karagöz, Y. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Karaküçük, S. (2008). Rekreasyon boş zamanları değerlendirme. Ankara: Gazi Kitabevi.
Karasar, B. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Karlı, Ü., Polat, E., Yılmaz, B. ve Koçak, S. (2008). Serbest zaman tatmin ölçeğinin (sztö-uzun versiyon) geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 19(2), 80-91.
Kılıç, M. (2016). Gençlik şiddet ve serbest zaman. İstanbul: Doğu Kütüphanesi Yayınları.
Kültür ve Turizm Bakanlığı (2020). Turizm İstatistikleri. Erişim adresi: https://yigm.ktb.gov.tr/TR-201126/yillik-bultenler.
Lee, T. H. (2009). A structural model to examine how destination image, attitude, and motivation affect the future behavior of tourists. Leisure Sciences, 31(3), 215-236.
Li, Z., Ge, Y., Su, Z. ve Huang, X. (2020). Audience leisure involvement, satisfaction and behavior intention at the Macau Science Centre. The electronic Library.38(2), 383-401
Lloyd, K.M. ve Auld, C.J. (2002). The role of leisure in determining quality of life: Issues of context and measurement. Social Indicators Research, 57, 43-71.
Losier, G. F., Bourque, P. E. ve Vallerand, R. J. (1993). A motivational model of leisure participation in the elderly. The Journal of psychology, 127(2), 153-170.
Lu, L. ve Hu, CH. (2005). Personality, leisure experiences and happiness. Journal of Happiness Studies. 6, 325- 342.
Maditinos, D. I., Papadopoulos, D. ve Prats, L. (2014). The free time allocation and its relationship with the perceived quality of life (QoL) and satisfaction with life (SwL). Procedia Economics and Finance. 9, 519-532.
Mutlu İ., Yılmaz B., Güngörmüş H., Sevindi T. ve Gürbüz B. (2011). Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi. 13(1), 54-61.
Ngai, V.T. (2005). Leisure satisfaction and quality of life in Macao, China. Leisure Studies. 24(2), 195-207. Pearson, Q. M. (1998). Job satisfaction, leisure satisfaction, and psychological health. The Career Development Quarterly. 46(4), 416-426.
Pearson, Q.M. (2008). Role overload, job satisfaction, leisure satisfaction, and psychological health among employed women. Journal of Counselling and Development. 86, 57-63.
Pratmınıngsıh, S.A., Rudatın, C.L. ve Rımenta, T. (2014). Roles of motivation and destination image in predicting tourist revisit intention: A case Bandung-Indonesia. International Journal of Innovation Management and Technology. 5(1), 19-24.
Riddick, C.C. ve Stewart, D.G. (1994). An examination of the life satisfaction and importance of leisure in the lives of older female retirees: A comparison of blacks to whites. Journal of Leisure Research. 26(1), 75-87.
Sabbağ Ç. ve Aksoy E. (2011). Üniversite öğrencileri ve çalışanların boş zaman etkinlikleri: Adıyaman örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 4, 10-23.
Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2001). SAS for windows workbook for Tabachnick and Fidell using multivariate statistics. Allyn and Bacon.
Türker, N., Ölçer, H. ve Aydın, A. (2016). Yerel halkın serbest zaman değerlendirme alışkanlıkları: Safranbolu Örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 6(1). 49-62.
Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
Wang, C. C. (2008). Leisure participation, leisure motivation, and life satisfaction for elders in public senior resident homes in Taiwan. University of the Incarnate Word.
Weston, R. ve Gore Jr, P. A. (2006). A brief guide to structural equation modeling. The Counseling Psychologist. 34(5), 719-751.
Yılmaz, B. (1989). Boş zaman ve halk kütüphanesi: Kavramsal bir yaklaşım. Türk Kütüphaneciliği. 3(4), 200-206.
Yoon, Y. ve Uysal, M. (2005). An examination of the effects of motivation and satisfaction on destination loyalty: A structural model. Tourism Management. 26(1), 45-56.
Yurcu, G. (2017). Kamu ve özel sektör çalışanlarının rekreatif faaliyet katılımı sonucu sağlık algıları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 10(4), 942- 951.
Zhang, H.X. ve Zhao, J.L. (2017). Factor analysis of the positive impact of leisure sports participation motivation and experience value on the willingness to revisit of holiday visitors in the pearl river Delta. Journal of Guangzhou Institute of Physical Education. 37(2), 57-62.