AB’de Türk Şirketlerinin Yerleşme Özgürlüğünün Hukuki Temeli

Şirketlerin Yerleşme özgürlüğü, Kurucu Anlaşmanın 49 (Eski 43) ve 54’üncü (Eski48) maddelerinde ifadesini bulan yerleşme özgürlüğü ilkesi ile de güvence altına alınmıştır.Söz konusu maddeler gerçek ve tüzel kişilere yerleşme özgürlüğünü bahşetmekte,ABAD kararlarıyla da bu haklara açıklık getirerek Birlik şirketleri tanımlamaktadır.Daily Mail, Centros, Überseering, İnspire Art, Sevic ve Cartesio kararlarıyla ABAD; içegöçler ile dışa göçleri ayırmış, üye ülkelerin yerleşme özgürlüğünü sınırlama yetkisi,daha çok dışa göçler açısından kabul etmiştir. İçe göçler açısından ise üye ülkelerin müdahaleyetkisi, kamu yararı temelinde sınırlı olarak kabul etmiş ve bu temelde yapılacakdüzenlemelerin de Gebhart testi ölçülerini karşılaması gerektiğini ortaya koymuştur.Aday bir ülke olarak Türkiye, şirketler hukukunu Birlik hukukuyla uyumlaştırmıştır. AyrıcaÜberseering kararıyla ATAD, “yerleşme özgürlüğünün geçiş döneminden itibarendoğrudan uygulanacağını, bu özgürlüğünün kullanılmasının bir anlaşmaya veya ikincilbir düzenlemeye bağlı olmadığını” açıkça ortaya koymuştur. Türkiye ise geçiş döneminitamamlamıştır.

Legal Foundations of Turkish Companies’ Freedom of Establishment in EU

The principle of freedom of establishment, as a part of the EC Treaty is s laid downin Article 49 (ex 43) and 54 (ex 48). Those articles grant free movement of establishmentto natural and legal persons, and state how “a company” or “a firm” is to be defined underCommunity law. In Cases of The European Court of Justice’s rulings on the Daily Mail,Centros, Überseering, İnspire Art, Sevic and Cartesio, distinction between the “emigration” and “immigration” of the companies were empahsized and restriction by nationalmeasures on emigration was mainly accepted. However, restrictions on immigrations bynational law is subject to more scrutiny, and depends on meeting the Gebhard test. Turkey,as a candidate country, harmonised its own company law with the Community Law.ECJ, with its Überseering ruling, had clearly expressed that freedom of establishmenthave been directly applicable as the transitional period had come to an end. It is no longernecessary for Member States to adopt a convention or secondary regulation in order toexercise the right of establistment. Turkey also completed transitional period.

___

  • Akgül, Mehmet Emin, Avrupa Birliği Adalet Divanının Yargı Yetkisi, Ankara, 2008.