Selim İleri’nin Cemil Şevket Bey, Aynalı Dolaba İki El Revolver Romanında Üstkurmaca Yapı ve Tarihsellik Düzleminde Anti-Kahraman İmgesi

Selim İleri’nin Cemil Şevket Bey, Aynalı Dolaba İki El Revolver adını taşıyan romanı, postmodern roman anlayışının bir örneği olarak değerlendirilmelidir. Yazar, romanında yaşadığı dönemde önemsenmemiş, buna rağmen kendini önemliymiş gibi gören ve bu yüzden de olaylar karşısında sürekli tavır değiştiren Cemil Şevket Bey’in bu özelliğinden dolayı bir anti-kahraman yaratmış olur. Cemil Şevket Bey’in hayatı üzerinde yoğunlaşan romanda, buna paralel olarak tarihsel olay ve kişilere de temas edilir. Romanın kurgusunda ise, çoklu anlatım tarzı dikkati çeker. Yazar, Cemil Şevket Bey’in hayatını anlatırken onunla ilgili hatıralardan başlamak üzere onun eserlerinden, kendi yazmış olduğu anılarından ve doğrudan kendine ait bilgilerden faydalanır. Böylece eserde çok katmanlı bir yapı oluşturulur. Romanın bu çok katmanlı yapısında, metinlerarası yöntemle birçok edebî eser, müzik, sinema, tiyatro ve opera yapıtları da kendisine yer bulur.

Anahtar Kelimeler:

Üstkurmaca, roman, tarih, Yeni Tarihsellik, edebiyat

Anti-Hero Image within the Frameworks of Metafiction and Historicism in the Novel of Selim İleri’s “Cemil Şevket Bey, Aynalı Dolaba İki El Revolver”

Selim İleri’s novel Cemil Şevket Bey, Aynalı Dolaba İki El Revolver should be evaluated as a sample of postmodern novel. The writer creates an anti-hero that is Cemil Şevket Bey who was not taken into consideration in his time so he used to change his attitudes in every event. The novel is mainly concentrated on the life of Cemil Şevket Bey and some other historical events and people are also mentioned in parallel with his life. Multiple-narration technique in the novel’s construct strikes the attention. While narrating the life of Cemil Şevket Bey, the writer uses Cemil’s works, memoirs and own information. Thus, a multilayer structure is formed in the novel. In this structure, many literary works, music, cinema, theatre and opera take place.

Keywords:

Metafiction, novel, history, New Historicism, literature,

PDF

___

CUDDON J.A, Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, Penguin Books, London 1992
ECO UMBERTO, “Yorum ve Tarih”, Yorum ve Aşırı Yorum, Çev. Kemal Atakay, Can Yayınları, İstanbul 2008
GÜRBİLEK Nurdan, Son Bakışta Aşk, Walter Benjamin’den Seçme Yazılar, Metis Yayınları, İstanbul 1995
İLERİ Selim, Cemil Şevket Bey, Aynalı Dolaba İki El Revolver, Doğan Kitap, İstanbul 2008
LEWİS BARRY, “Postmodernizm ve Roman”, Postmodern Düşüncenin Eleştirel Sözlüğü (Ed. Stuart Sim) Çev. Mukadder Erkan-Ali Utku, e-babil Yayınları, Ankara 2006
OPPERMAN Serpil, Postmodern Tarih Kuramı-Tarihyazımı, Yeni Tarihselcilik ve Roman, Phoenix Yayınevi, Ankara 2006
ÖĞÜT Hande, “Selim İleri ve Kahramanları”, Selim İleri Kitabı-Şimdi Seni Konuşuyorduk-, Haz. Handan İnci, Doğan Kitap, İstanbul 2007
UĞURCAN Sema, “Selim İleri ve Hatırlamanın Sanatı”, Selim İleri Kitabı-Şimdi Seni Konuşuyorduk-, Haz. Handan İnci, Doğan Kitap, İstanbul 2007
YALÇIN-ÇELİK S. Dilek, Yeni Tarihselcilik Kuramı ve Türk Edebiyatında Postmodern Tarih Romanları, Akçağ Yayınları, Ankara 2005
YALÇIN-ÇELİK S.Dilek, “Selim İleri’nin, Tarihî Romantik Duyarlılıkta Metinselleştiği Romanı: Cemil Şevket Bey, Aynalı Dolaba İki El Revolver”, II. Kayseri ve Yöresi Kültür, Sanat ve Edebiyat Bilgi Şöleni Bildiriler, Erciyes Üniversitesi Yayınları, Kayseri 2007