KARNAVALESK BAĞLAMINDAMÜZİKA RETORİKA

Rus incelemeci Mikhail Bakhtinin, edebiyat incelemelerinden hareketle ortaya attığı diyalog, diyaloji ve karnavalesk gibi kavramlar popüler kültür incelemelerinde de kullanılır. Bakhtinegöre Karnavalda, resmi kültüre karşıt olarak konumlanan bir halk kültürünün, kahkahayı, doğanınkolektif yaşamının ritimlerini, bedenin direncini ve işlevlerini, dile, edebiyata taşıması söz konusudur (Bakhtin, 2001: 23). Karnaval meydanı, her türlü resmi konum ve ciddiyete yönelik alay,tüm hiyerarşilerin tepetaklak edilmesi, davranış kurallarının küfür, aşağılama, kabalıkla ihlal, bedensel iştahlara yönelik tüm aşırılıkların kutlanması biçiminde kendini dışa vuran bir halk bilincidir. Bakhtin, tüm yarı ciddi- yarı komik türlerin , karnavalesk folklor ile birleşmiş olduğunusöyler. Hepsi de az ya da çok dünyaya dair özgül bir karnaval duygusuyla yüklüdür ve bir kısmıda sözlü karnavalesk-folklorik türlerin doğrudan edebi çeşitlemeleridir. Yarı ciddi- yarı komiktürlerin tümünde retorik öğe bulunur ve bu türler hetero sesli bir doğaya sahiptir; çok perdeli biranlatım, iç içe geçmiş türler ve biçimler sıklıkla kullanılır. Müzisyen Karahan Kadırman, Müzika-Retorika adını verdiği performanslarında izleyiciile karşılıklı diyalog kurduğu bir üslup kullanır. Kadırman, Müzika Retorikayı, bireylerin reto- rik yoluyla benzerlikler ve farklılıkları, bunları donduran toplumu, bunları yasallaştıran ve kimizaman sarsan siyaseti, bunların içlerinde dalgalandığı psikoloji ve ahlakı tartıştıkları ve bu tar- tışmalar sırasında daha önce kaydedilmişalan sesleri üzerine, müzisyen tarafından birden çokçalgı icra edilerek yapılan müziğin kullanıldığı bir tür olarak tanımlar. Kadırmana göre kentselmüzik kültürü içersinde, popüler ve alışılmış olana protest olarak ortaoyunu, kabare, müzikal, performans sanatı, aşık geleneği ve başka sanat disiplinleriyle türler arası bir birliktelik oluşturmakve konuşulamayanı konuşmaya teşvik etmek ve otoriter yapıyı eleştirmek önemlidir. Bu çalış- manın amacı Karnaval ve diyalog kavramları bağlamında Müzika Retorikayı analiz etmektir.

MUZIKA RETORIKA IN THE CONTEXT OF CARNIVALESQUE

Concepts that were propounded by the Russian contemplator Mikhael Bakhtin based on hisliterature reviews, such as dialogue, dialogy and carnivalesque are also used in studies on popularculture. According to Bakhthin, at the carnival, a public culture which is positioned as an oppo- sition to the official culture, carries the laughter, the collective life rhythms of the nature and theresistance and functions of the body to language and literature. Carnival square is a public cons- cience which reveals itself as a ridicule to every kind of official position and seriousness, overtur- ning all hierarchies, celebration of all kinds of violations of conduct codes by profanity, insultsand vulgarity, and all extremes of physical appetite. Bakhtin explains that all semi serious-semihumorous genres are associated with carnivalesque folklore. All of them are loaded with a senseof carnival which is more or less specific to the world. Semi serious-semi humorous genres areassociated with carnivalesque folklore. All of them are loaded with a sense of carnival which ismore or less specific to the world and some of them are direct literary variations of direct verbalcarnivalesque-folk genres. The rhetorical elements are found in all half serious - half humorousgenres and has a heterophonic nature; a multi pitched narration and intertwined genres and stylesare frequently seen. Musician Karahan Kadırman, in his performances entitled Muzika-Retorika , uses a stylewhich he establishes a dialogue with the audience. Kadırman defines Müzika-Retorika as a genrein which individuals discuss similarities and differences, the society that freezes these similari- ties and differences, politics which legalize and sometimes shatter these similarities and differen- ces, the psychology and the ethics that fluctuate within these similarities and differences and themusician performs with multi instruments on the field sounds that were recorded during thesediscussions. According to Kadırman, to form a multi-genred association as a protest againstpopular and customary within the urban music culture, by means of ortaoyunu (a eulogy show inottoman culture and entertainment life), cabarets, musicals, performance arts, minstrel traditionsand other art disciplines, encouraging to speak on what cannot be spoken and criticizing the aut- horitarian structure is important . The aim of this study is to analyze Musical Rhetoric within thecontexts of Carnival and dialogue.

___

  • Antmen, Ahu. (2012). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, Sel Yayınları, İstanbul. Aristotales (2013). Retorik. (çev: Mehmet H. Doğan), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Atakan, Nancy (1998). Arayışlar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Baba, Orhan (2009). Türk Askeri Müzik Geleneğinde Değişim Ve Süreklilik. Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Müzik Bilimleri Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
  • Bakhtin, Mikhail. (2001). Karnavaldan Romana, (çev: Cem Soydemir), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
  • Burke, Peter. (1996). Yeniçağ Başında Avrupa Halk Kültürü, (çev: Göktuğ Aksan), İmge Kitabevi, Ankara.
  • Çüçen, Kadir. (2012). Bilgi Felsefesi, Sentez Yayıncılık, İstanbul.
  • Hançerlioğlu, Orhan. (1978). Felsefe Ansiklopedisi “Kavramlar Ve Akımlar”, Remzi Kitabevi Yayınları, Ankara
  • Kutluk, Fırat. (1997). Müziğin Tarihsel Evrimi, Çiviyazıları, İstanbul.
  • Sanders, Barry. (2001). Kahkahanın Zaferi. (çev: Kemal Atakay), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
  • Young, Tricia, H. (1999). Punk: Bir Alt Kültürün Oluşumu. (çev: Hira Doğrul), Dost Yayıncılık, İstanbul.