ASSİA DJEBAR’IN MEZARI OLMAYAN KADIN ADLI ROMANIYLA LA NOU BA DES FEMMES DU MONT CHENOU A ADLI FİLMİNDE CEZAYİRLİ KADINLARIN KÖKLÜ DEĞİŞİMLERİ

Assia Djebar, Cezayir kadınının sömürgecilik tarihi boyunca değişen toplumsalkonumunu ele aldığı yapıtlarıyla hem Cezayir hem de Fransız edebiyatına damga vurançağdaş kadın yazarlar arasında yer alır. Kendisi de Cezayirli olan Djebar, ülkesininkadınlarının içinde bulunduğu durumdan rahatsızlık duyarak yazmaya yönelir. Romanları,öyküleri, şiirleri ve filmleri aracılığıyla Cezayirli kadınların duygularını, düşüncelerinibir başka deyişle söylemek istediklerini anlatarak ülkesinin susturulmuş kadınlarının sesiolmayı amaçlar. Geleneksel bir toplum olarak nitelendirilen Cezayir, çağdaşlaşmaya,kentleşmeye, sanayileşmeye, bireyselleşmeye, teknolojik gelişmelere ve yeniliklere karşıdır.Geleneklere körü körüne bağlı olan bu toplum, bireyleri de belirli kalıplar doğrultusundayaşamaya zorlar. Nitekim Kuşaktan kuşağa aktarılan gelenekler, erkeklerin kadınlardan dahaüstün olduğunu savunarak, kadınları derin sessizliklere iter. Cezayir kadınının bu durumuFransız sömürgecilerin ülkelerine gelmesiyle köklü bir değişime uğrar. SömürgecilerinCezayir’e yerleştikleri ilk dönemlerde, Cezayirli kadınlar daha da içlerine kapanırlar çünküyerleşimcilerin kötü tutumları onları korkutur. Ancak zamanla Fransızları gözlemlemeolanağı yakalayan ve Cezayir’in sömürgecilere karşı direnişinde erkeklerin yanında yer alankadınların durumları olumlu yönde gelişmeye başlar. İşte bu çalışmada Cezayirli kadınlarınsömürgecilik, başkaldırı ve Cezayir bağımsızlığı sürecinde değişen konumları AssiaDjebar’ın Mezarı Olmayan Kadın (La Femme Sans Sépulture) adlı romanıyla, La Nouba DesFemmes Du Mont Chenoua adlı filminde irdelenecektir.

___

  • Berktay, Fatmagül, (2000), Tektanrılı Dinler Karşısında KadınHıristiyanlık’ta ve İslamiyet’te Kadının Statüsüne Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım, Metis Yayınları, İstanbul.
  • Déjeux, Jean, (1984), Assia Djebar Romancière Algérienne Cinéaste Arabe, Editions Naaman, Paris.
  • Djebar, Assia, (2003), Aşk ve Fantazya, (Çev: Ayşegül Sönmezay), Can Yayınları, İstanbul.
  • Djebar, Assia, (2002), La FemmeSansSépulture, EditionsAlbinMichel, Paris.
  • Djebar, Assia, (2013), Mezarı Olmayan Kadın, (Çev: Olcay Geridönmez), Evrensel Basım Yayın, İstanbul.
  • Dormoy, Nadine, (1997), EcrivainFrançaises Et Francophones, Europe Plurilingue, Paris.
  • Fanon, Frantz, (2012), Cezayir Bağımsızlık Savaşının Anatomisi, (Çev: Kamil Çileçöp), Pınar Yayınları, İstanbul.
  • Fanon, Frantz, (2011), L’An V de la RévolutionAlgériennee, La Découverte/Poche, Paris.