20185

‘Birlik ve Beraberlik ’ Oyunları: Yakın Dönem Dans Sahnesinde (Sıradan) Milliyetçi Semboller ve Temalar

Türkiye’de halk dansları sahnesi, cumhuriyet rejiminin ilk yıllarından itibaren, ‘millikültür’ün sürekli yeniden kurgulandığı ve seyirciye hatırlatıldığı alanlardan biri olmuştur.Folklor bilimi ile milliyetçilik ideolojisinin tarihsel eş zamanlılığının bir tezahürü olarak,halk dansı sunumlarının gelişiminde ‘milli kültür’ün devlet eliyle inşası belirleyici olmuş;bu alanı biçimlendiren milliyetçi kurgular daha sonraki yıllarda da sürekliliğini korumuştur.Türkiye’deki halk dansı gösterilerinde sıradanlaşan / klişeleşen, dikkat çekmez ve sorgulanmazhale gelen Türk bayrağı, Atatürk görselleri gibi semboller ile yiğitlik, mertlik ve şehitlikyüceltmeleri gibi temalar, Michael Billig’in tanımladığı şekliyle “banal milliyetçilik”in temelunsuru olan “milli kimliğin unutulmuş hatırlatıcıları” haline gelmiştir.2000’li yıllarda, çoğuönde gelen dans topluluğu, kurumu ya da organizasyonu tarafından sergilenen altı adet halkdansı gösterisinin inceleneceği bu yazıda, bu gösterilerin ortak noktası olan “milli kimlikhatırlatıcıları”nın izleri sürülecektir. Sıradan milliyetçiliğin halk dansı performanslarındakitezahürlerine değinilecek; sürekli yeniden üretilerek klişeleştirilen milliyetçi semboller ilekurgular değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

geleneğin icadı, hayali cemaatler, sıradan milliyetçilik, milli kültür hatırlatıcıları

PDF

___

Anderson, Benedict. (1993). Hayali cemaatler: milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması, İstanbul: Metis Yayıncılık.
Aydın, Suavi. (2009). Terzinin biçtiği bedene uymazsa: Türk kimliğinin yaratılması ve ulusal kimlik sorunu üzerine, Ankara: Maki Basın Yayın, Özgür Üniversite Kitaplığı: 811.
Besimoğlu, S. (18 Temmuz 2010) Türkler: muhteşem gösteri, Türkiye’de Yeniçağ. 01.05.2012 tarihinde http://www.yg.yenicaggazetesi.com.tr/yazargoster.php?haber=14126 adresinden erişildi.
Billig, Michael. (2002) Banal milliyetçilik, İstanbul: Gelenek Yayıncılık. Hobsbawm, Eric ve Ranger, Terence (yay.) (2006). Geleneğin icadı, İstanbul: Agora Kitaplığı.
Hobsbawm, Eric. 1993. Milletler ve milliyetçilik, 1780’den günümüze program, mit ve gerçeklik, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Kurt, Berna. (27 Temmuz 2010) Anadolu Ateşi, Shaman Dans Tiyatrosu …vd.: Geleneksel Danslar ‘‘Evrim’ Geçiriyor…Mimesis sahne sanatları portalı. 20.07.2015 tarihinde http:// mimesis-dergi.org/2010/07/anadolu-atesi-saman-dans-tiyatrosu-vd-geleneksel-danslarevrim- geciriyor%E2%80%A6/ adresinden erişildi.
Öztürkmen, Arzu. (2010). Folklorla oynamak: yerellik, milliyetçilik ve ötekilerimiz, Herkül Millas (yay.). Sözde Masum Milliyetçilik içinde, (ss. 251-286) İstanbul: Kitap Yayınevi.
Öztürkmen, Arzu. (2003). Folklor oynuyorum, D. Kandiyoti, A. Saktanber (yay.) Kültür fragmanları/Türkiye’de gündelik hayat, içinde, (ss. 141-158) İstanbul: Metis Yayınları.
Öztürkmen, Arzu. (1998) Türkiye’de folklor ve milliyetçilik. İstanbul: İletişim Yayınları.
Stokes, Martin. (1998). Etnisite, Kimlik ve Müzik, Folklora Doğru, Dans-Müzik-Kültür Çeviri- Araştırma Dergisi, 63. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
(22 Haziran 2011) Sinan Çetin’den Gülen’e olimpiyat teşekkürü, Zaman gazetesi, 28.10.2011 tarihinde http://www.zaman.com.tr/multimedya.do?tur=video&aktifgaleri=10474 adresinden erişildi.
(27 Temmuz 2010) Sabah gazetesi resmi internet sitesi, Hıncal Uluç, “Bir Anadolu Zaferi”, 3 Temmuz 2010, http://www.sabah.com.tr/Yazarlar/uluc/2010/07/03/bir_anadolu_zaferi.