BİLİMSEL TANIMLARIN ÖZELLİKLERİ VE İŞLEMSELCİ TANIMLARA EMPİRİK İÇERİK BAKIMINDAN HEMPEL’İN ELEŞTİRİSİ

Bilimsel kavramlar, bilimsel açıklamaların yapılandırılmasında temel bir görev üstlenmektedirler. Bilimsel açıklamalarda kavramları merkez alan en önemli sözcük bağlamlarından biri tanım tümceleridir. Bu tanımlar, bilimde kavramların başlıca kullanış özelliklerine göre sınıflandırılabilmektedir. Bu sınıflandırmada yorumlayıcı tanım tümcelerinin bir başka yorumu ‘işlemselci tanımları’ Hempel, belli başlı nedenlerden ötürü reddetmektedir. Bu çalışmada Hempel’e göre bilimsel tanımların sınıflandırılmasının özellikleri ve işlemselci tanımlara özellikle empirik içerik bakımından Hempel’in yaptığı eleştiriler değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bilimsel tanımlar, İşlemsel tanımlar, İşlemselcilik, Empirik içerik

PROPERTIES OF SCIENTIFIC DEFINITIONS AND HEMPEL'S CRITIQUES OF OPERATIONAL DEFINITIONS, IN TERMS OF EMPIRICAL CONTENT

Scientific concepts play a fundamental role in structuring scientific explanations. One of the most important word contexts centered on concepts in scientific explanations are definition sentences. These definitions can be classified according to the main usage properties of concepts in science. In this classification, Hempel rejects ‘operational definitions’ which is another interpretation of the operational definition phrases for certain reasons. This study evaluates, the features of classification of scientific definitions according to Hempel and Hempel's critiques of operational definitions, especially in terms of empirical content. As a result of this assessment, we drew attention the problems that arose in structuring scientific explanations through operational definitions. Coming up with solutions to these problems addresses to the necessity of a new theory of understanding in terms of the use of concepts in theory by definition.

Keywords:

Scientific definitions, Operational definitions, Operationalism, Empirical content,

PDF

___

Beiser, Arthur, Modern Fiziğin Kavramları, Çev. Gülsen Önengüt, İstanbul: Akademi Yayınları, 1997
Earman, John; Salmon, Wesley, “The Confirmation of Scientific Hypotheses” Introduction to Philosophy of Science, Cambridge: Hackett Publishing Company, 1999
Bridgman, P. W., The Logic of Modern Physics, New York: The Macmillan Company, 1927
Einstein, A.; Infeld, L., Fiziğin Evrimi, Çev. S. Turgal, Ankara: Alter Yayıncılık, 2015
Goodman, Nelson, Fact, Fiction and Forecast, Cambridge: Harvard University Press, 1983
Heisenberg, Werner, Fizik ve Felsefe, Çev. Yılmaz Öner, İstanbul: Belge Yayınları, 2000
Heller, Michael, Philosophy in Science, New York: Springer, 2011
Hempel, Carl, “A Note on Semantic Realism’, Philosophy of Science, Vol. 17, No. 2. (Apr., 1950), s. 169-173.
Hempel, Carl, Doğa Bilim Felsefesi, Çev. İ. Özkan; T. Kabadayı, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2015
Hempel, Carl, “Two Models of Scientific Explanation”, Philosophy of Science Contemporary Readings, Edited by. Yuri Balashov and Alex Rosenberg, London and Newyork: Routledge, 2002, s. 45-55.
Hempel, Carl and Oppenheim, Paul, “A Definition of Confirmation”, Philosophy of Science, Vol. 12, No. 2. (Apr., 1945), s. 98-115.
Kelvin W. T., "Electirical Units of Measurement" A Lecture to the Instition of Energineers, 3 May 1883 in Popular Lectures and Addresses (London, 1889) v. I, 73.
Kitcher, Philip, “Explanatory Unification and Causal Structure”, Philosophy of Science Contemporary Readings, Edited by. Yuri Balashov and Alex Rosenberg, London and Newyork: Routledge, 2002, s. 71-91.
Kitcher, Philip, “Theories, Theorists and Theoretical Change” Philosophy of Science Contemporary Readings, Edited by. Yuri Balashov and Alex Rosenberg, London and Newyork: Routledge, 2002, s. 163-187.
McMullin, Ernan, “A Case for Scientific Realism”, Philosophy of Science Contemporary Readings, Edited by Yuri Balashov and Alex Rosenberg, London and Newyork: Routledge, 2002, s. 248-280.
Öztanrıkulu Özel, Nurten. “Hume’un Metafizik Eleştirisi: Safsata ve İllüzyona Karşı Metafiziğin Konumu”, Uluslararası İstanbul Felsefe Kongresi Bildiri Kitabı, Cilt 3, İstanbul: Mantık Derneği Yayınları, s. 77-87.
Poznański, Edward. The Journal of Symbolic Logic, vol. 23, no. 3, 1958, pp. 353–354. Rosenberg, Alex, Bilim Felsefesi, Çev. İ. Yıldız, Ankara: Dipnot Yayınları, 2014
Rosenberg, Alex, Philosopy of Science, New York: Routledge, 2005
Yıldırım, Cemal, Ansiklopedik Çağdaş Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Doruk Yayımcılık, 2004
Uygur, Nermi, Dil Yönünden Fizik Felsefesi, İstanbul: İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Basımevi, 1979