Hüsniye ÇALIŞIR, Zekiye KARAÇAM, Seher SARIKAYA BUDAK, Emine ŞEN

Türkiye'deki Hakemli Hemşirelik Dergilerinde 2007-2012 Yılları Arasında Yayınlanan Araştırmaların Bazı Özellikleri: Bir Durum Saptama

Amaç: Ülkemizde 2007-2012 yılları arasında hakemli ve düzenli olarak yayın yapan hemşirelik dergilerinde yayınlanan araştırma makalelerini; araştırma türü, yazar konumu, tez olma durumu, yayın dili, konu alanı ve örneklem grubu özellikleri açısından incelemektir.Yöntem: Retrospektif - tanımlayıcı olarak yapılan çalışma kapsamına 11 hemşirelik dergisi dâhil edildi. Araştırmanın örneklemini olasılıksız örnekleme yöntemi ile 2007-2012 yılları arasında hemşirelik dergilerinde yayınlanan araştırma makaleleri oluşturdu. Verilerin toplanmasında sekiz sorudan oluşan veri toplama formu kullanıldı. Araştırma verileri SPSS 17.0 paket programında analiz edildi. Verilerin değerlendirilmesinde sayı ve yüzde hesaplamaları kullanıldı.Bulgular: Çalışma kapsamına alınan makalelerin; %29,5 ile en çok Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi'nde yayınlandıkları, yayınlanan çalışmaların büyük bir kısmının (%80,7) gözlemsel nitelikte olduğu, %75,6'sının öğretim elemanları tarafından yapıldığı, büyük çoğunluğunun (%96,6) tez dışı çalışma olduğu, %93,5 oranında Türkçe olarak yazıldığı saptandı. Konu alanları incelendiğinde makalelerin %16,7'sinin ruh sağlığı hemşireliği alanına yönelik olduğu ve çalışılan örneklem grubunun %27,2'ini öğrencilerin oluşturduğu belirlendi.Sonuç: Bu çalışma 2007-2012 yılları arasında Türkiye'deki hemşirelik dergilerinde yayınlanan araştırmaların daha çok gözlemsel nitelikte ve tez dışı çalışma olduğu, öğretim elemanları tarafından yapıldığı, Türkçe olarak yazıldığı, ruh sağlığı hemşireliği alanında ve öğrenci örneklemi ile yapıldığı sonuçlarını ortaya koymuştur. Bu sonuçlara dayalı olarak, hizmet alanında çalışan hemşirelerin araştırmalara katılımının artırılması, topluma dayalı ve hizmete dönük araştırmaların yapılması önerilebilir.

Some Features of The Researches Published in Refereed Nursing Journals in Turkey Between 2007 and 2012

Aim: To investigate the research papers published in nursing journals that were regularly broadcasted and have peer-review committee between 2007 and 2102 in terms of some features such as type of investigation, author's position, thesis status, publication language, subject area and sample group in our country.Method: A total of 11 nursing journals were included in the scope of research carried out retrospectively and descriptively. The sampling of investigation consisted of research articles published in nursing journals between 2007 and 2012. In data collection a data collection form involving eight questions was used. Data of research were analyzed with SPSS package program, version 17.0. During evaluation of data number and percentage calculations were used.Results: It was established that most of the articles included in scope of research were published in Journal of Anadolu Nursing and Health Sciences (29.5 %); vast majority of studies published (80.7 %) had observational characteristic; 75.6 % were carried out by instructors; most of them (96.6 %) were studies out of thesis; and 93.5 % were written in Turkish. When subject areas were studied it was determined that 16,7 % of them were related to the fi eld of mental health nursing and students have comprised 27.2 % of the sampling group.Conclusion: This study revealed that the investigations published in nursing journals in Turkey between 2007 and 2012, had rather an observational characteristic, they were studies out of thesis, they were carried out by instructors in the fi eld of mental health nursing with students and were written in Turkish. Based on these results, increasing the participation of nurses working in service into investigations and conducting community-based and service-oriented investigations can be recommended.

PDF

___

Arslan, F., Uzun, Ş., Ofl az, F. (2010). Türkiye'de hemşirelikte doktora tez çalışmalarının özellikleri, yaşanan güçlükler ve tezlerin kullanımı. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci., 2(2): 110-122.
Bayık, A. (2004). Hemşirelik disiplini ve araştırma. Erefe, İ. (Ed.). Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve Yöntemleri. 3. basım, Odak Ofset, İstanbul, 13-26.
Bongiorno, E., Colleoni, P., Casati, M. (2005). Survey of what is published on Italian nursing journals. Prof Inferm., 58(4): 246-255.
Borbasi, S., Hawes, C., Wilkes, L., Stewart, M., May, D. (2002). Measuring the outputs of Australian nursing research published 1995-2000. J Adv Nurs., 38(5): 489-497.
Bradshaw, A. (1998). Charting some challenges in the art and science of nursing. Lancet, 351: 438-440.
Díaz-Membrives, M., Farrero-Muñoz, S., Lluch-Canut, M. T. (2012). Characteristics of nursing publications in journals with impact factor. Enferm Clin., 22(5): 247-254.
Dyniewicz, A. M. (2010). Analysis of clinical nurses' publications in national journals. Rev Bras Enferm., 63(6): 1046-1051.
Emiroğlu, O. N., Ünlü, H., Terzioğlu, F., Bulut, H. (2005). Hemşirelerin araştırmalara katılım durumları, araştırmaya ilişkin görüşleri ve bilgi gereksinimleri. HEMAR-G, 1(2): 64-86.
Ekim, A., Ocakçı, A. F. ( 2012). Ülkemizde teori temelli hemşirelik araştırmaları: Bir gözden geçirme. D.E.U.H.Y.O. E.D., 5(4): 157-161.
Hutchinson, A. M., Johnston, L. (2004). Bridging the divide: A survey of nurses' opinions regarding barriers to, and facilitators of, research utilization in the practice setting. J Clin Nurs., 13(3): 304-315.
Jonsdottir, H. (2001). Nursing theories and their relation to knowledge development in Iceland. Nurs Sci Q., 14(2): 165-168.
Karatay, G., Emiroğlu, O. (2006). Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi'nin makale ve yazar özellikleri açısından değerlendirilmesi. HEMAR-G, 1(2): 59-69.
Khorshid, L., Akın-Korhan, E., Hakverdioğlu, G., Demiray, A. (2012). Bir hemşirelik dergisinin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 28(1): 47-55.
Koç Üniversitesi Suna Kıraç Kütüphanesi (2012). Türkiye'de hem- şirelik alanında yayınlanan Türkçe dergiler, http://libguides.ku.edu. tr/content.php?pid=40495&sid=298033 (07.11.2013).
Korkmaz, F. (2011). Meslekleşme ve ülkemizde hemşirelik. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 18(2): 59-67.
Kozak, N. (2003a). Sağlık bilimleri alanında Türkiye'de yayınlanmakta olan dergilerde hakem denetimi ile ilgili uygulamalar üzerine bir değerlendirme, http://uvt.ulakbim.gov.tr/tip/sempozyum1/ nkozak2.pdf (07.11.2013).
Kozak, N. (2003b). Türkiye'de yayınlanan akademik dergilerin niteliklerindeki zaman içerisindeki değişim nedenleri: Sağlık, sosyal ve teknik bilim alanlarında yayınlanan dergiler üzerine bir inceleme. Bilgi Dünyası, 4(2): 146-174.
Marucci, A. R., ve ark. (2013). The status of the art of scientifi c articles in Italy between 2003 -2009: An analysis of articles published by nursing Italian journals. Prof Inferm., 66(2): 67-74.
Ünsal, A., Ergül, N. (2010). Türkiye'deki hemşirelik araştırmalarında kullanılan veri toplama araçları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1): 432-438.
Ünsal, A., Sökmen, S. (2011). Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu dergisinin makale ve yazar özellikleri. Anadolu Hem- şirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(4): 10-16.
Upton, D. J. (1999). How can we achieve evidence-based practice if we have a theory-practice gap in nursing today? J Adv Nurs., 29(3): 549-555.
Uzun, Ö. (1996). Hemşirelik araştırmalarının sonuçlarını uygulamada kullanmayı yaygınlaştırma yolları. Türk Hemşireler Dergisi, 46(4): 9-10.
Velioğlu, P. (1999). Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. 1. basım, Alaş Ofset, İstanbul.
Velioğlu, P., Oktay, S. (1999). Türkiye'de hemşirelik araştırmaları- na tarihsel açıdan kısa bir bakış. HEMAR-G, 1(1): 5-12.
Wilson-Thomas, L. (1995). Applying critical social theory in nursing education to bridge the gap between theory, research and practice. J Adv Nurs., 21: 568-575.
Yava, A. ve ark. (2007). Hemşirelerin araştırma sonuçlarını kullanımında engeller ölçeğinin geçerlilik ve güvenirliliği. Gülhane Tıp Dergisi, 49(2): 72-80.
Yin, T. J. C. ve ark. (2000). Priority-setting for nursing research in the Republic of China. J Adv Nurs., 32(1): 19-27.