Gestasyonel Diyabet Gelişen Gebelerin Postpartum Süreçte Diyabet Taramasına Gitmelerini Etkileyen Faktörler

Amaç: Bu çalışma gestasyonel diyabet tanısı alan kadınların postpartum diyabet taramasına gitmelerini kolaylaştırıcı ve engelleyici faktörleri belirlemek amacıyla planlanmıştır.Yöntem: Araştırmanın evrenini, İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı'nda Ocak 2008- Ocak 2012 tarihleri arasında gestasyonel diyabet tedavisi gören kadınlar oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini çalışmayı kabul eden 111gestasyonel diyabet öyküsü olan kadın oluşturmaktadır. Çalışmada veriler araştırmacı tarafından hazırlanan anket formu kullanılarak elde edilmiştir. Anket formunda; demografi k ve obstetrik özellikler, gestasyonel diyabet, postpartum tarama, taramaya gitmeyi engelleyici faktörler ve taramaya gitmeyi kolaylaştırıcı faktörlere ilişkin sorular yer almaktadır. İstatistlik analizde Mann-Whitney U test, Chi-Square test and Wilcoxon test kullanılmıştır.Bulgular: Kadınların yaş ortalaması 34.25±5.67, paritesi 1.98±1.09, gebelik öncesi beden kitle indeksi 26.95±4.12'dir. Kadınların %38.7'si (n:43) postpartum diyabet taramasına gittiğini belirtmiştir. Taramaya giden kadınların %12.6'sına (n:14) Tip 2 diyabetes mellitus tanısı konulduğu saptanmıştır. Katılımcılar diyabet taramasına gitmeyi kolaylaştırıcı faktör olarak en fazla; testin gerekliliğinin farkında olma %55.8 (n:24), diyabet ekibi tarafından takip edilme %34.9 (n:15), ailede diyabet hastasının olması %25.6 (n:11), engelleyici faktör olarak ise en fazla; testin gerekliliğinin farkında olmama %57.4 (n:39), bilgi eksikliği %51.5 (n:35), bebeğe bakacak kimsenin olmaması %14.7 (n:10), diğer işlerle çok meşgul olmayı %19.1 (n:15) belirtmiştir.Sonuç: Postpartum diyabet taramasına gitmeyi kolaylaştırıcı faktörler arasında "farkındalık", engelleyici faktörler arasında ise "bilgi eksikliği" en önemli faktör olarak belirlenmiştir.

Factors Affecting Attendance at Postpartum Diabetes Screening in Women with Gestational Diabetes Mellitus

Aim: This study aimed to examine the barriers and facilitators to attendance at postpartum diabetes screening.Method: The study sample consisted of women who diagnosed with gestational diabetes at Istanbul University, Department of Gynecology and Obstetrics Clinic between January 2008 to January 2012. The 111 women with GD were included in the sample. The data were obtained using the survey form which occurred by researcher. In form of survey, demographic and obstetric characteristics, gestational diabetes, postpartum screening, about barriers to attending screening and about facilitators to attending screening included questions regarding facilitating factors. We communicated with women person to person by telephone. Instatistical analysis, Chi-Square test, Mann-Whitney U test and Wilcoxon test were used.Results: The women were average of age 34.25±5.67 years, parity 1.98±1.09, pre-pregnancy body mass index 26.95±4.12. 38.7% (n:43) of women reported postpartum diabetes screeining. As a result of postpartum screening, 12.6% (n:14) women were diagnosed with Type 2 diabetes mellitus. In conclusion, defi ned maximum facilitator factors were; 55.8% (n:24) aware of the need for the screening, 25.6% (n:11) to be patient with diabetes in the family and 34.9% (n:15) medical provider reminders, while maximum barrier factors were 57.4% (n:39) lack of awareness of the need to attend screening, 51.5% (n:35) lack of awareness, 14.7% (n:10) lack of babysitting, 19.1% (n:15) too busy with other issues.Conclusion: Facilitating postpartum diabetes screening "awareness", the lack of knowledge of the inhibiting factors determineded to be the most important factor.

PDF

___

Akarsu, S., Kurt, Ç. N., Kurt, A., Yılmaz, E., Aygün, D. (2008). Diyabetik anne bebeğinde klinik ve laboratuar bulguları. Fırat Tıp Derg., 13(3): 199-204.
Aksu, H. ve Yurtsev, E. (2009). Gebelik, diyabet ve hemşirelik bakımı. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 16(43): 50-58.
Akal, C., Duru, A., Oltrn, B. (2008). 50 gram glukoz yükleme testi anormal, 100 gram oral glukoz testi normal olan gebelerin maternal özellikler ve gebelik sonuçları açısından normal gebeler ve gestasyonel diyabetik hastalar ile karşılaştırılması. Yayınlanmamış
Uzmanlık Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Alanbay, İ. ve ark. (2011). Gestasyonel diyabetes mellitus olgularında maternal vücut kitle indeksi ve kilo alımı ile maternal biyokimyasal değerler ve fetal doğum ağırlığının karşılaştırılması. Gülhane Tıp Dergisi, 53(1): 237-242.
Alkış, N., Pala, K., Seçkin, Ç. R. (2008). Gestasyonel diyabetes mellitus prevalansı ve ilişkili risk etmenleri. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 34(3): 93-96.
American Diyabetus Association (ADA) (2003). Report of the expert committee on the diagnosis and classifi cation of diabetes mellitus, 5-20, http://care.diabetesjournals.org/content/26/suppl_1/ s5.full.pdf (06.11.2014).
American Diabetes Association (ADA) (2006). Position statement. Gestational diabetes mellitus, 20-35, http://care.diabetesjournals. org/content/30/suppl_1/S48.full.pdf+html (06.11.2014).
American Diyabetus Association (ADA) (2012). Diagnosis and classifi cation of diyabetus mellitus, 64-71, http://care.diabetesjournals.org/content/35/Supplement_1/S64.full.pdf+html (06.11.2014)
American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) (1995). Technical bulletin: Diabetes and pregnancy. Int J Gynecol Obstet., 200(48): 331-339.
Arvas, A. (1993). Diyabetik anne bebeği. Perinatoloji Dergisi,1(1): 122-127. Aydın, K., Çınar, N., Gürlek, A. (2010). Gestasyonel dibetes mellitus tedavisi ve izlemi. Türkiye Klinikleri, J Endocrin - Special Topics, 3(1): 14-20.
Balcan, Y. (2010). Gestasyonel diyabet tanısı konmuş gebelerde bakımın Hba1c düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Bayrak, G., Çolak, R. (2011). Diyabet tedavisinde hasta eğitimi. Deneysel ve Klinik Tıp Dergisi, J. Exp. Clin. Med., 29(23): 7-11.
Bennett, W. L., Bolen, S., Wilson, L. M., Bass, E. B., Nicholson, W. K. (2009). Performance characteristics of postpartum screening tests for type 2 diabetes mellitus in women with a history of gestational diabetes mellitus: A systematic review. Journal of Women's Health, 18(7): 14 - 78.
Bezircioğlu, İ., Göral, N. Y., Baloğlu, A., Baydar, A. (2013). Grandmultiparitenin maternal, obstetrik, fetal ve neonatal sonuçlara etkisi. Perinatoloji Dergisi, 21(1): 17-22.
Çalışkan, N., Aslan, D., Mehmetoğlu, Ç. H., Alper, Z., Uncu, Y. (2007). Diyabet açısından bazı risk faktörleri: Marmara adası sağ- lık taramaması sonuçları. Türk Aile Hek Dergisi, 11(2): 75-79.
Çulha, G., Ocaktani M. E., Çöl, M. (2010). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum polikliniğine başvuran gebelerde hipertansiyon araştırması. Türkiye Klinikleri J Med Sci., 30(2): 639-649.
Geidam, A. D., Audu, B. M., Oummate, Z. (2011). Pregnancy outcome among grand multiparous women at the University of Maiduguri Teaching Hospital: A case control study. J Obstet Gyneacol., 31(8): 8-404.
Gümüş, İ. İ., Karakurt, F., Kargılı, A., Turhan, Ö. N., Uyar, E. M. (2010). Association between prepregnancy body mass index, gestational weight gain, and perinatal outcomes. Turk J Med Sci., 40(3): 365-370.
HAPO Study Cooperative Research Group (2008). Hyperglycemia and adverse pregnancy outcomes. N Engl J Med., 358: 1991-2002.
International Diabetes Federation (IDF) (2009). The mission of the international diabetes federation is to promote diabetes care, prevention and a cure worldwide, http://www.idf.org/sites/default/files/da5/IDF%20Diabetes%20Atlas%204th%20edition.pdf
(06.11.2014) Jacinda, M. N. ve ark. (2011). Identifying postpartum intervention approaches to prevent type 2 diabetes in women with a history of gestational diabetes. BMC Pregnancy and Childbirth, 11(23): 1-8. Karakurt, F., Çarlıoğlu, A., Kasapoğlu, B., İnegöl, İ. (2009). Gestasyonel diabetes mellitus tanı ve tedavisi. Yeni Tıp Dergisi, 37(26): 134-138. Karacaaltıncaba, D., Kandemir, Ö., Yalvaç, S., Seçilmiş, Ö. (2010).
Incidence of diabetes mellitus at postpartum six to twelve months following the diagnosis of gestational diabetes mellitus. J TurkishGerman Gynecol Assoc., 11: 89-94.
Knowledge to Action (KTA) (2010). Evidence Summary: Postpartum intervention for women with history of gdm, http://www.ohri. ca/kta/docs/KTA-GDM-Evidence-Review.pdf (06.11.2014).
Kelly, J., Deborah, L. (2008). Who returns for postpartum glucose screening following gestational diabetes mellitus? Am J Obstet Gynecol, 198(404): 402-404.
Kitzmiller, J. L., Dang-Kilduff, L., Taslimi, M. M. (2007). Gestational diabetes after delivery. Diabetes Care, 30(2): 225-235.
Monique, M. H. ve ark. (2003). Gestational diabetes mellitus and lesser degrees of pregnancy hyperglycemia: Association with increased risk of spontaneous preterm birth. Obstetrics & Gynecology, 102(3): 850-856.
Olgun, N., Yalın, H., Demir, G. H. (2011). Diyabetle mücadelede diyabet risklerinin belirlenmesi ve tanılama. Turkish Family Physician, (2)2: 41-49.
Özyurt, R., Aşcıoğulu, O., Gültekin, T., Güngördük, K., Boran, B. (2013). İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği'ne başvuran gebelerde gestasyonel diyabet sıklığı. JOPP Derg., 5(1): 7-12.
Sterne, V. L., Logan, T., Palmer, M. A. (2011). Factors affecting attendance at postpartum diabetes screening in women with gestational diabetes mellitus. Pratical Diabetes Int., 28(2): 64-68.
Sumeksri, P., Wongyai, S., Aimpun, P. (2006). Prevalence of gestational diabetes mellitus (gdm) in pregnant women aged 30 to 34 years old at phramongkutklao hospital. Thai J Med Assoc., 89(4): 94-99.
Tabatabaei, M. (2011). Gestational weight gain, prepregnancy body mass index related to pregnancy outcomes in Kazerun, Fars, Iran. Journal of Prenatal Medicine, 5(2): 35-40.
Taşpınar, B. (2006). Pregestasyonel ve gestasyonel diabetes mellitusda takip - tedavi protokollerimiz ve maternal - perinatal sonuçları. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, İstanbul Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
Taşkın, L. (2007). Doğum ve Kadın Hastalığı Hemşireliği. 8. basım, Sistem Ofset Matbaacılık, Ankara.
Turgut, A., Boran, Ü. B., Dolgun, Z. N., Acıoğlu, H., Görük, Y. N. (2011). Bir doğumevi gebe izlem polikliniğinde gestasyonel diyabetes mellitus sıklığı. Dicle Tıp Derg., 38(3): 325-328.
Türkiye Diyabet Vakfı (TDV) (2013). Diyabet tanı ve tedavi rehberi, İstanbul, http://www.turkdiab.org/i/2013/D%C4%B0YABET%20 REHBER%C4%B0%202013.pdf (06.11.2014).
Türkmen, M. ve ark. (2008). Diyabetik anne bebeklerinin yenido- ğan dönemi sorunları. Türkiye Klinikleri, J Pediatre, 17(1): 8-14. Uzak, İ. (2010). Gestasyonel diyabetes mellitus. Yeni Nesil Tıp Dergisi, 2(6): 42-54.
Vambergue, A. ve ark. (2002). Pregnancy induced hypertension in women with gestational carbohydrate intolerance: The diagest study. European J of Obstetrics and Gynecology and Reproductive Biology, 102(1): 31-35.
Yavuz, M. M. (2009). Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum kliniklerinde 2004-2008 yılları arasındaki gestasyonel diabetes mellitus taraması ve gestasyonel diabetli gebeliklerin maternal ve fetal sonuçları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
Yıldırım, Ş. ve ark. (2010). Diyabetik ve diyabetik olmayan annelerden doğan makrozomik bebeklerde neonatal morbidite. Çocuk Dergisi, 10(3): 122-125.