Lise Öğrencilerinde Akran Zorbalığı ve Sosyodemografik Değişkenlerle İlişkisi
Amaç: Bu araştırmada 15-17 yaş grubu lise öğrencilerinde akran zorbalığının zorba, kurban olmadurumunun öğrencilerin sosyodemografik özellikleri ile ilişkisi incelenmiştir.Yöntem: Araştırmanın örneklemini 2014-2015 eğitim-öğretim yılı başında İzmir ili Bornova ilçesinde birdevlet lisesinde 10., 11., 12. sınıfta öğrenim gören 200 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada öğrencilerinzorbalığa uğrama ve zorbalık yapma düzeylerini belirlemek amacıyla “Akran Zorbalığı Belirleme ÖlçeğiErgen Formu” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır.Bulgular: 10. sınıf öğrencilerinin hem kurban olma ölçeği toplam puanları (p
Peer Bullying and Relationship Between Sociodemographic Characteristics of High School Students
Aim: This study examines the relationship between being the victim or bully in peer bullying events and the sociodemographic characteristics of high school students (ranged between 15 and 17 years old). Method: This study comprised 200 students from the 10th, 11th, and 12th grades of a public high school in Bornova, Izmir, in the 2014–2015 academic year. Data from subjects was collected using the “Peer BullyVictim Questionnaire-Adolescent Form” (developed by Pişkin and Ayas in 2007), which uses 53 items to examine the peer bullying and victimization levels of students and a “Personal Information Form,” which uses 11 questions for determining the sociodemographic characteristics. Results: The “total victimization scale” and “physical subscale of victimization” scores of the 10th grade students were found to be significantly high (both p
___
- American Psychological Association (APA) (2014). Bullying.
Retrieved from http://www.apa.org/topics/bullying/
- Aral, N., Gürsoy, F., Bütün-Ayhan, A. ve Aydoğan, Y. (2004).
Annesi çalışan ve çalışmayan çocukların bağımlılık
eğilimlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 26, 62-71.
- Arslan, S. ve Savaşer, S. (2009). Akran zorbalığını önlemede okul
hemşiresinin rolü. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve
Sanatı Dergisi, 2(3), 118-123.
- Ayas, T. ve Pişkin, M. (2011). Lise öğrencileri arasındaki zorbalık
olaylarının cinsiyet sınıf düzeyi ve okul türü bakımından
incelenmesi. İlköğretim Online, 10(2), 550-568. Erişim adresi:
http://ilkogretim-online
- Burnukara, P. ve Uçanok, Z. (2012). İlk ve orta ergenlikte akran
zorbalığı gerçekleştiği yerler ve baş etme yolları. Türk Psikoloji
Yazıları, 15(29), 68-82.
- Currie, C., Zanotti, C. Morgan, A., Currie, D., de Looze, M.,
Roberts, C., … Barnekow, V. (2012). Social determinants of
health and well-being among young people. Copenhagen,
Denmark: WHO Regional Office for Europe. Retrieved from
http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_
file/0003/163857/Social-determinants-of-health-and-wellbeing-among-young-people.pdf
- Eaton, D. K., Kann, L., Kinchen, S., Shanklin, S., Flint, K. H.,
Hawkins, J., … Wechsler, H. (2012). Youth Risk Behavior
Surveillance — United States, 2011. Atlanta, GA: U.S.
Department of Health and Human Services. Retrieved from
https://www.cdc.gov/mmwr/pdf/ss/ss6104.pdf
- Gelbal, S. (2006). Okullarda şiddetin önlenmesi mevcut
uygulamalar ve sonuçları. Ankara: Türk Eğitim Derneği,
Pegem Yayıncılık.
- Genç, G. ve Aksu, M. B. (2010). Genel lise öğrencilerinin zorbakurban
davranışlarının çeşitli değişkenler açısından
incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi,
30(2), 413-448.
- Gürsoy, E. C. (2010). Ergenlerde sosyodemografik özelliklere ve
algılanan sosyal destek ile akran zorbalığına maruz kalmanın
incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji ABD, İstanbul) Erişim adresi:
https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- İncedal, Z. (2012). Karaman il merkezindeki ilköğretim ikinci
kademede okuyan öğrencilerde zorba ya da kurban olma
sıklığı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi (Yüksek Lisans
Tezi, Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı A.B.D,
Kayseri). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/
UlusalTezMerkezi/
- Kapçı, E. G. (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz
kalma türünün ve sıklığının depresyon kaygı ve benlik
saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi
Dergisi, 37(1), 1-13.
- Kowalski, R. M., & Limber S. P. (2013). Psychological physical and
academic correlates of cyberbullying and traditional bullying.
Journal of Adolescent Health, 53, 13-20.
- Olweus, D. (1994). Bullying at school basic facts and effects of a
school based intervention program. Journal of Child
Psychology and Psychiatry, 35(7), 1171-1190.
- Pişkin, M. ve Ayas, T. (2007, Ekim). Akran Zorbalığı Belirleme
Ölçeği Ergen Formunun Geliştirilmesi. IX. Ulusal Psikolojik
Danışma ve Rehberlik Kongresi’nde sunulan bildiri, İzmir.
- Sabuncuoğlu, O., Ekinci, Ö., Bahadır, T., Akyuva, Y., Altınöz, E. ve
Berkem, M. (2006). Ergen öğrenciler arasında akran
örselemesi ve depresyon belirtileriyle ilişkisi. Klinik Psikiyatri,
9, 27-35.
- Salmivalli, C. (2010). Bullying and the peer group: A review.
Aggression and Violent Behavior, 15, 112-120.
- Santos, J. A., Cabral-Xavier, A. F., Paiva, S. M., & Leite-Cavalcanti,
A. (2014). The prevalence and types of bullying in 13 to 17
year-old Brazilian schoolchildren. Revista de Salud Publica,
16(2), 173-183.
- Serra-Negra, J. M., Paiya, S. M., Bendo, C. B., Fulgencio, L. B.,
Lage, C. F., Correa-Faria, P., & Pordeus, I. A. (2015).
- Verbal school bullying and life satisfaction among Brazilian
adolescents: Profiles of the aggressor and the victim.
Comprehensive Psychiatry, 57, 132-139.
- Tippett, N., Wolke, D., & Platt, L. (2013). Ethnicity and bullying
involvement in a national UK youth sample. Journal of
Adolescence, 36(4), 639-649.
- Totan, T. ve Kabakçı, Ö. F. (2010). İlköğretim ikinci kademe
öğrencilerinde sosyal duygusal öğrenme becerilerinin
zorbalığı yordama gücü. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 23(2), 575-600.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2014). Erişim adresi: http://
www.tuik.gov.tr
- Ünalmış, M., & Şahin, R. (2012). Şiddete yönelik tutum ve okul
zorbalığı. Uluslararası Cumhuriyet Eğitim Dergisi, 1(1), 63-67.
- Vanderbilt, D., & Augustyn, M. (2010). The effects of bullying.
Pediatrics and Child Health, 20(7), 315-320.
- Volk, A. A., Dane, A. V., & Marini, Z. A. (2014). What is bullying? A
theoretical redefinition. Developmental Review, 34(4), 327-
343.
- Yıldırım, S. (2001). Zorbalık aile ortamı ve popülarite arasındaki
ilişkiler (Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi,
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara). Erişim adresi: https://tez.
yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/