XVII. ve XVIII. Asırlarda (1650-1750) Kayseri: İktisat Tarihi’nde “Şehir İktisadiyatı Denemesi

Bir toplumun iktisadî durumunun tam olarak bilinmesi, o toplumun yaşadığı her bir şehrin iktisadî düzenin ve faaliyetlerinin bilinmesi ile mümkündür. Buna “şehir iktisadiyatı” denir. Bu durum İktisat Tarihi’nin “bilinmezse olmaz” larındandır. Bu çerçevede şehir iktisadiyatı; XVII ve XVIII. Asırlarda Kayseri örneği ile izah edilecektir.

Kayseri During XVII and XVIII. Centuries (1650-1750) At Economy History “on City economies Essay”

For perfect to be known a community’s economical situation, inhabit it’s of community eache city, is neccesary economic order and activities. As for this be named “City Economical”. This state for Economy History “to be kown impossibles”. This point of view; is explain in XVII and XVIII. Centuries, example Kayseri.

PDF

___

A-Arşiv Vesikaları:
a-Başbakanlık Osmanlı Arşivi:
Mühimme: 133.
Mukataa Defteri: 1435.
b-Kayseri Şeri’iye Sicilleri:
Şer’iye Sicili No: 119, 126, 129, 130, 132, 133, 134, 135, 137, 141, 143, 144, 147, 148
c-Kayseri Şer’iyye Sicilleri üzerine yapılmış Yüksek Lisans Tezleri:
GÖÇER, Hayrünnisa, 63 Numaralı Kayseri Şer’iye Sicili Transkripsiyon ve Değerlendirme (H.1063-1064/M. 1652-1653), (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Kayseri 2001.
ÇALIŞKAN, Recep, 68 Numaralı Şer’iye Sicili, (H. 1068-M 1657) (Basılmamış Lisans Tezi) Kayseri 1995, Sayfa 20 Belge 55.
KALIPÇIOĞLU (KIDI), Zeynep, 75 Numaralı Kayseri Şer’iyye Sicilinin Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi, (H.1073-1074/M.1663-1664), (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Kayseri 1996.
ŞAHİN, Hilal, 77/1 Numaralı Kayseri Şer’iyye Sicili Transkripsiyon Değerlendirme (H. 1078/M. 1667), (Lisans Tezi) Kayseri 2006.
AYTEKİN, Hakan, Sayfa 21 Belge 56;
ÜNAL, Ayhan Afşin Ünal, 92 Numaralı Kayseri Şer’iye Sicili Transkripsiyon ve Değerlendirme H.1095/M.1683-1684, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Kayseri 1995.
TÜRKMEN, Ayşe, 96 Numaralı Kayseri Şer’iyye Sicili’nin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi (H.1099-1100/M. 1687-1689), (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Kayseri 1998.
CANER, Songül, 128 Nolu Kayseri Şer’iye Sicili Transkripsiyon ve Değerlendirme H.1161-1162/M. 1748-1749 (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Kayseri 1997.
TOK, Özen, 130 Numaralı Kayseri Şer’iyye Sicilinin Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi, (H.1151-M.1738-1739), (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Kayseri 1996.
B-Eserler:
ANDREASYAN, Hrand D., Polonyalı Simon Seyahatnamesi, İstanbul 1964.
AKDAĞ, Mustafa, “Türkiye’nin İktisadi Vaziyeti”, Belleten, XIII, S. LI, (Ankara, 1949), Ankara 1949.
BARKAN, Ömer Lütfi, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Esnaf Cemiyetleri”, Ömer Lütfi Barkan’a Armağan, İÜEFM, XL, S: 1, s. 1 4, İstanbul, 1984 1985.
BAYDUR, Nezahat, Kültepe(Kanes) ve Kayseri Tarihi Üzerine Araştırmalar, İstanbul 1970.
BAYKARA, Tuncer, “Türklerde ve Anadolu’da Şehir Hayatı”, Tarihte Türk Devletleri I, Ankara 1987.
BRAUDEL, Ferdinand, Maddi Uygarlık Ekonomi ve Kapitalizm XV-XVIII. Yüzyıllar, III, (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay), Ankara 1993.
CEZZAR, Mustafa, Tipik Yapılarıyla Osmanlı Şehirciliğinde Çarşı ve Klasik Dönem İmar Sistemi, İstanbul 1985.
CHALMETA, Pedro, “Pazarlar” İslâm Şehri, (Çev. Elif Toçugil), İstanbul 1997.32
ÇAKI, Coşkun, “Türkiye’de İktisat Tarihi Çalışmalarının Tarihi Üzerine Bir Deneme”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C 1, S 1, (İstanbul 2003).
ÇAYIRDAĞ, Mehmet, “Kayseri’de Zamanımıza kadar Gelmemiş Olan Bazı Mühim Binalar”, IX. Türk Tarih Kongresi Bildirileri II, İstanbul 1986.
ERGENÇ, Özer, “Osmanlı Şehrinde Esnaf Örgütlerinin Fizikî Yapıya Etkileri”, VIII. Türk Tarih Kongresi Bildirileri, II, (Ankara 11-15 Ekim 1976) İstanbul 1979.
ERGENÇ, Özer, “Şehir Tarihi Araştırmaları Hakkında Bazı Düşünceler”, Belleten, LII, S. 203, (Ağustos 1988).
Evliya Çelebi, Seyahatname III, İstanbul 1985.
FAROQHİ, Suraıya, “Taxation and Urban Activities in Sixteenh Century Anatolia”, International Journal of Stuties I, (1979-1980).
FAROQHİ, Suraıya Faroqhi, “Ticaret: Bölgesel, Bölgelerarası ve Uluslararası”, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, C. 2, İstanbul 2004.
GEDİKLİ, Fethi Gedikli, Osmanlı Şirket Kültürü, İstanbul 1998.
GENÇ, Mehmet, “17-19 Yüzyıllarda Sanayi ve Ticaret Merkezi Olarak Tokat”, Türk Tarihinde ve Kültüründe Tokat Sempozyumu 2-6 Temmuz 1986, Ankara 1987, s. 148 (dip not. 10.)
GENÇ, Mehmet, Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Ekonomi, İstanbul 2005.
GÜÇER, Lütfi, XVI-XVII. Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunda Hububat Meselesi ve Hububattan Alınan Vergiler, İstanbul 1964.
GÜNDÜZ, Ahmet, XVIII. Asrın Son Çeyreğinde Kayseri (1775-1800), (Basılmamış Doktora Tezi) Kayseri 1998.
İNALCIK, Halil, “Türkler” (XVI. Yüzyıl Osmanlılar), İA, XII/II.
İNBAŞI, Mehmet, XVI. Asrın Başlarında Kayseri, 1991
KARAGÖZ, Mehmet, XVIII. Asrın Başlarında Kayseri (1700-1730), (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Kayseri 1993.
KAZICI, Ziya, Osmanlılarda İhtisab Müessesesi, İstanbul 1987.
KINAL, Füruzan, Eski Anadolu Tarihi, Ankara, 1989.
NAZİF, Ahmet, Kayseri Tarihi (Nşr. Mehmet Palamutoğlu), Kayseri, 1987.
OĞUZOĞLU, Yusuf, “XVİİ. Yüzyılda Kayseri”, IKKSHK, Nisan 1987.
ÖZDEMİR, Rıfat, XIX. Yüzyılın ilk Yarısında Ankara, Ankara 1986.
ÖZGÜÇ, Tahsin, “Ön Tarihte Güney ve Güney-Doğu Anadolu’nun Mukayeseli Stratigrafisi”, DTCF IV, S. 3, (Ankara 1946).
ÖZKAYA, Yücel, “XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunda Esnaf Sorunları”, IX. Türk Tarih Kongresi Bildirileri II, (Ankara 21-25 Eylül 1981), Ankara 1986.
ÖZKAYA, Yücel, XVIII. Yüzyılda Osmanlı Kurumları ve Toplum Yaşantısı, Ankara 1986.
ÖZKAYA, Yücel, “XVIII. Yüzyılda Kayseri”, IKKSHK, (Nisan 1987), Kayseri 1987.
ÖZTÜRK Mustafa, “Osmanlı Ekonomisinde Fiyatları Etkileyen Unsurlar”, Prof. Dr. Şerafettin Turan Armağanı, Elazığ 1996.
PAKALIN, Mehmet Zeki, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, III, İstanbul 1983.
PİRENNE, Henri, Orta Çağda Kentler, Kökenleri ve Ticaretin Canlanması, (çev. Şadan Karadeniz) İstanbul 1991.
RAMSAY, Wiliam M., Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, (Çev. Mihri Pektaş) İstanbul, 1970.
RAYMOND, André, “Arap eyaletleri XVI-XVIII. Yüzyıllar”, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi (Yay. Yön. Robert Mantran), (Çev. Server Tanilli), İstanbul 1995.
SERJEANT, R. B., İslâm Şehri, (Çev. Elif Topçugil) İstanbul 1997.
SEZAL, İhsan, Şehirleşme, İstanbul 1992.
SÜMER, Faruk, Yabanlu Pazarı, İstanbul 1985.
TABAKOĞLU, Ahmet Tabakoğlu, Gerileme Devrine Girerken Osmanlı Maliyesi, İstanbul 1985.
TABAKOĞLU, Ahmet, , Türk İktisat Tarihi, İstanbul 1986.
TABAKOĞLU, Ahmet, “Osmanlı İktisadî Yapısının Ana Hatları”, Osmanlı 3, Ankara 1999.
TABAKOĞLU, Ahmet Tabakoğlu, “Yenileşme Dönemi Osmanlı Ekonomisi”, Türkler 14, Ankara 2002.
TUNA, Korkut, Şehirlerin Ortaya Çıkış ve Yaygın¬laşması Üzerine Sosyolojik bir Deneme, İstanbul 1987
TUNÇDİLEK, Necdet, Türkiye’de Yerleşimin Evrimi, İstanbul 1986.
TURAN, Osman Turan, Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm Medeniyeti, İstanbul 1980.
TUŞ Muhittin, “Osmanlı Şehirlerinin Ticarî Potansiyelleri”, Osmanlı 3, Ankara 1999.
ÜLGENER, Sabri Fahri, İktisadî Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünyası, İstanbul 1991.
WALLERSTEİN, İmmanuel-TABAK, Faruk, “Osmanlı İmparatorluğu, Akdeniz, Dünya Ekonomisi (1560-1800)” Osmanlı 3, Ankara 1999.
YÖRÜKAN, Ayla, Şehir Sosyolojisinin Teorik Temelleri, Ankara 1968.